Υπάρχει άλλος δρόμος;

09:38 25/10/2022 - Πηγή: KoutiPandoras

Ο μονόδρομος του νεοφιλελευθερισμού ξεκίνησε το 1990, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την πτώση του τείχους του Βερολίνου και εμπεδώθηκε ως μοναδικός δρόμος οικονομικής ανάπτυξης στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου και ενισχυμένου μοντέλου της ελεύθερης οικονομίας που κυριάρχησε παντού στον πλανήτη ως η μοναδική επιλογή ήταν:

Η ελεύθερη μετακίνηση για το κεφάλαιο, τα προϊόντα και το εργατικό δυναμικό. Η κατάργηση των συνόρων στο μοντέλο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης επέβαλε την αρχή της αυτορρύθμισης των αγορών, την

κατάργηση δηλαδή των κρατικών παρεμβάσεων για τη ρύθμιση της οικονομίας, που είχε ως αποτέλεσμα την υποχώρηση των εθνικών οικονομιών. Η εισβολή παγκοσμιοποιημένων κολοσσών στις εθνικές οικονομίες τις ανάγκασε να εισέλθουν σε φρενήρεις και πρωτόγνωρα επιθετικούς ρυθμούς ανταγωνισμού προκειμένου να επιβιώσουν, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να προσφεύγουν σε εξωτερικό δανεισμό. Αυτή ήταν η αιτία της δημοσιονομικής εκτροπής που υπέστησαν οι αδύναμες οικονομίες, μεταξύ των οποίων και η ελληνική, που οδήγησε στην οικονομική κρίση και στην ομηρία της χώρας από τα μνημόνια των δανειστών.Η συγκέντρωση του πλούτου και μαζί με αυτόν και των προνομίων και των ενισχύσεων σε λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, με τη λογική ότι αυτές θα κινήσουν την οικονομία και θα διαχύσουν τον πλούτο προς τα κάτω. Το μοντέλο της από πάνω προς τα κάτω λειτουργίας της οικονομίας έγινε διεθνώς γνωστό ως trickle–down economics και είναι υπεύθυνο για τη συντριβή των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Καθώς αυτό που συνέβη ήταν οι μεγάλες επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται τα προνόμια και την απουσία ελέγχων αποκλειστικά προς ίδια κερδοφορία.Οι εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων οργανισμών, δομών και αγαθών υπέρ της κερδοφορίας των λίγων μεγάλων οικονομικών παικτών. Οι ιδιωτικοποιήσεις στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας, της Κοινωνικής Πρόνοιας, της Ενέργειας, των Μεταφορών και του Περιβάλλοντος οδήγησαν στην κατάρρευση του Κοινωνικού Κράτους.

Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο απέτυχε γιατί δεν μπόρεσε να εγγυηθεί ούτε την Οικονομική, ούτε την Κοινωνική, αλλά ούτε και την Περιβαλλοντική Ανάπτυξη.

Στον οικονομικό τομέα απέτυχε καθώς οδήγησε σε οικονομική κρίση τις αδύναμες οικονομίες, λόγω των δημοσιονομικών εκτροπών που προκάλεσε ο υπερβολικός εξωτερικός δανεισμός τους.

Η οικονομική κρίση που ταλαιπώρησε για μια δεκαετία περίπου την Ελλάδα με τα μνημόνια της λιτότητας που επέβαλαν οι δανειστές, οφείλεται στον υπέρμετρο εξωτερικό δανεισμό της οικονομίας προ του 2010.

Στον κοινωνικό τομέα το νεοφιλελεύθερο μοντέλο απέτυχε γιατί η συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια προκάλεσε μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Η υπόσχεση της ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών μέσω της επιθετικής ανάπτυξης παρέμεινε υπόσχεση, καθώς οι οικονομικές ελίτ που δημιουργήθηκαν, ελλείψει ελέγχων, έβαλαν ως πρώτο στόχο την υπερσυγκέντρωση του πλούτου και όχι τη διάχυσή του σε ευρύτερες οικονομικές ομάδες.

Στον περιβαλλοντικό τομέα τέλος, η νεοφιλελεύθερη ανάπτυξη οδήγησε σε υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας της φύσης, με αποτέλεσμα την εξάντληση και την υποβάθμιση εκτεταμένων περιβαλλοντικών συστημάτων και φυσικών πόρων, όπως το νερό, τα δάση, το έδαφος, τα ορυκτά κλπ.

Η κλιματική κρίση δεν είναι παρά μια ακόμη συνέπεια της υπέρβασης της φέρουσας ικανότητας της ατμόσφαιρας αυτή τη φορά, εξ αιτίας των ισχυρών ρυθμών της ανάπτυξης.

Η κυριαρχία του ενός και μόνου νεοφιλελεύθερου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης διατάραξε την ισορροπία του συστήματος οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, ως αποτέλεσμα της απουσίας αντίπαλου δέους.

Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο για να κυριαρχήσει δαιμονοποίησε κάθε προσπάθεια αμφισβήτησής του, αποκαλώντας το αντίπαλο δέος της βιώσιμης ανάπτυξης, που δίνει ισόρροπη έμφαση στο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό σκέλος της, σαν λαϊκισμό.

Για να αποκλείσει δηλαδή ο νεοφιλελευθερισμός κάθε απόπειρα αμφίσβητησής του, αντιμετωπίζει το αντίπαλο δέος της ανάπτυξης με κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο σαν αποτέλεσμα δημαγωγίας και παραπλάνησης.

Σήμερα, έχοντας υποστεί την εμπειρία της οικονομικής κρίσης και μετά από αυτήν της υγειονομικής και τώρα της ενεργειακής κρίσης, ακόμη και οι νεοφιλελεύθεροι ηγέτες στην Ευρώπη ανακρούουν πρύμνη και προσχωρούν στο αντίπαλο δέος.

Καθώς οι αλλεπάλληλες κρίσεις έδειξαν το μεγάλο κενό που άφησαν πίσω τους οι ιδιωτικοποιήσεις και η εγκατάλειψη του κοινωνικού κράτους.

Στα χρόνια της πανδημίας αναδείχθηκε η μεγάλη ανάγκη υποστήριξης του δημόσιου συστήματος υγείας, καθώς τα δημόσια νοσοκομεία με τον κατάλληλο εξοπλισμό και την επαρκή στελέχωση ήταν αυτά που σήκωσαν το μεγάλο βάρος του αγώνα της υγειονομικής φροντίδας.

Όπως και τώρα με την ενεργειακή κρίση αναδείχθηκε η μεγάλη ανάγκη κρατικής ρύθμισης των ενεργειακών αγορών, ελέγχου της κερδοσκοπίας και της αισχροκέρδειας και φορολόγησης των υπερκερδών των ενεργειακών καρτέλ. Μια ανάγκη που οδήγησε ακόμη και σκληρά νεοφιλελεύθερους ηγέτες στην Ευρώπη και διεθνώς στην εθνικοποίηση των ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων ηλεκτρισμού, προκειμένου να αξιοποιηθούν σαν εργαλεία ρύθμισης των αγορών.

Μόνη η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιμένει σκληρά στο νεοφιλελεύθερο μονόδρομο. Δεν στήριξε το δημόσιο σύστημα υγείας για την αντιμετώπιση της πανδημίας και είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που περιμένει ακόμη το αόρατο χέρι της ενεργειακής αγοράς να επιτύχει την περίφημη… αυτορρύθμιση.

Γι’ αυτό η Ελλάδα εμφανίζεται στις τελευταίες θέσεις των διεθνών κατατάξεων τόσο ως προς τους θανάτους ανά πληθυσμό από την πανδημία, όσο και ως προς τις τιμές του ρεύματος και των καυσίμων και ως προς τον γενικό και τον ενεργειακό πληθωρισμό.

Και είναι απορίας άξιο πως τα ίδια πολιτικά χαρακτηριστικά που κατέστρεψαν τη χώρα, οδηγώντας την στη δημοσιονομική εκτροπή που προκάλεσε την ομηρία των μνημονίων, εμφανίζονται σήμερα και πάλι σαν μονόδρομος για την επιστροφή στην «κανονικότητα». Μια κανονικότητα όμως που αφορά μόνο τα ολιγοπώλια και τις οικονομικές ελίτ που θησαύρισαν και συνεχίζουν και σήμερα, επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, να θησαυρίζουν στην Ελλάδα.

Όταν ακόμη και ο πρόεδρος των πλουσίων, ο Μακρόν, πολιτεύεται, προκειμένου να επιβιώσει,  στον άλλο δρόμο, της κρατικής ρύθμισης των αγορών. Ελέγχοντας την κερδοσκοπία στην ενεργειακή αγορά με πλαφόν στις τιμές και τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων, φορολογώντας τα υπερκέρδη των καρτέλ, μειώνοντας τη φορολόγηση των καυσίμων και των προϊόντων πρώτης ανάγκης και εθνικοποιώντας την ιδιωτικοποιημένη επιχείρηση ηλεκτρισμού.

Την απάντηση λοιπόν στην ερώτηση αν υπάρχει άλλος δρόμος πέραν του νεοφιλελεύθερου μονόδρομου, την έχει δώσει η ίδια η ζωή.

Υπάρχει η προοδευτική απάντηση της βιώσιμης ανάπτυξης, της ισόρροπης δηλαδή και γι’ αυτό δίκαιης συμβολής της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος σε αυτήν.

Είναι ο «άλλος» δρόμος που μέχρι χτες ειρωνεύονταν οι νεοφιλελεύθεροι σαν δήθεν λαϊκισμό.

Ο δρόμος που δείχνει η προοδευτική πολιτική με κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο.

Η πολιτική των κρατικών επεμβάσεων και της ρύθμισης των αγορών, της επιστροφής στο κοινωνικό κράτος και στον δημόσιο χαρακτήρα της Υγείας, της Παιδείας, της Πρόνοιας, της Ενέργειας, των Μεταφορών και του Περιβάλλοντος.

Υπάρχει λοιπόν άλλος δρόμος. Ένας δρόμος οικονομικά δίκαιος, κοινωνικά ευαίσθητος και περιβαλλοντικά εφικτός.

Είναι ο δρόμος της Δίκαιης Ανάπτυξης που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ -Προοδευτική Συμμαχία.

Ένας εναλλακτικός, ισορροπημένος και δίκαιος οικονομικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά δρόμος που χαρακτηρίζεται από 6 εξειδικευμένους και κοστολογημένους εθνικούς στόχους που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ.

Που αναγορεύει σε πρώτες προτεραιότητες:

Την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης σε μια άλλη κατεύθυνση ρύθμισης και ελέγχου των αγορών προς όφελος του πολίτηΤην ενίσχυση του εισοδήματος των αδύναμων οικονομικών και κοινωνικών ομάδωνΤη στήριξη του κοινωνικού κράτουςΤην παραγωγική ανασυγκρότηση με σκοπό την επιστροφή σε μια αυτοδύναμη και δίκαιη οικονομική ανάπτυξη που θα δίνει ισότιμη πρόσβαση σε όλους και θα αναδεικνύει μια νέα παραγωγική δομή για τη χώραΈνα ισχυρό δημοκρατικό κράτος που θα αποκαταστήσει τη δημοκρατική εκτροπή της κυβέρνησης Μητσοτάκη και θα ενισχύσει το κράτος δικαίου που υποχώρησε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, όπως βεβαιώνουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοίΤην απάντηση στη δημογραφική πρόκληση, με την ενίσχυση της μητρότητας και των νέων ζευγαριών και την ένταξη των μεταναστών στον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό.

Η προοδευτική απάντηση για μια ισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη με κοινωνικό πρόσημο και περιβαλλοντική ακεραιότητα είναι ένα παράθυρο ελπίδας στους νεοφιλελεύθερους άδικους, καταστροφικούς και αδιέξοδους μονόδρομους.

Ένας δρόμος ελπίδας για μια «άλλη» ανάπτυξη με ανθρώπινο πρόσωπο και «πράσινα» χαρακτηριστικά.

Πηγή: TVXS