Αναντιστοιχία ευρωπαϊκών κονδυλίων και ουσίας

10:57 6/3/2014 - Πηγή: Ysterografa

Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc

Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος Χαλανδρίου

@mkranidis (twitter)

[e-mail]

Η διαχρονική συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνοδεύεται από θετικό ισοζύγιο για την Ελλάδα. Παρόλα αυτά η παρουσία της χώρας στα «κέντρα αποφάσεων» χαρακτηρίζεται από αδύναμες διαπραγματεύσεις, πολλές χαμένες ευκαιρίες και δυνατότητες για τους Έλληνες.

Κλασσικό παράδειγμα είναι η διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, κεφαλαίων ή επιδοτήσεων τα τελευταία 30 έτη, το ύψος των οποίων έως σήμερα φτάνει τα εκατοντάδες δις ευρώ. Η πλήρης αναντιστοιχία των πόρων με την τελική προστιθέμενη αξία τους είναι εμβληματική αφού το παραγόμενο αποτέλεσμα, κάθε μορφής, είναι πολύ χαμηλότερο του δυνητικού. Άλλωστε και η σημερινή τραγική κατάληξη της ελληνικής οικονομίας αποτελεί δυστυχώς την πιο τρανή απόδειξη.

Κατά αρχήν και πέρα πάσης αμφιβολίας, η διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων αποτέλεσε πηγή και εστία δημιουργίας μηχανισμών διαφθοράς, στο πλαίσιο βέβαια μια γενικότερης διάχυτης κοινωνικοπολιτικής νοοτροπίας, βούλησης και πράξης. Σε πλείστες περιπτώσεις οι αδιαφανείς διαδικασίες και οι ελλιπής έλεγχοι οδήγησαν σε έργα χωρίς αντικείμενο και σε κατασπατάληση των πόρων. Κύριος στόχος μια απορρόφηση των κονδυλίων για τον πλουτισμό συγκεκριμένων συμφερόντων και όχι για την διαχρονική πραγματική ενίσχυση των δομών της οικονομίας. Τα έργα υλοποιήθηκαν με κενά και χωρίς μια γενική εθνική στρατηγική ανάπτυξης ή ουσιαστικό προγραμματισμό. Οι κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις δόθηκαν τελικά αφειδώς ως εισοδηματικές ενισχύσεις χωρίς την εξασφάλιση της αποδοτικής χρήση τους με στόχο μια ανταγωνιστική και εξωστρεφή ελληνική γεωργία. Οι υποδομές, κάθε μορφής, δημιουργήθηκαν αλλά με κόστη εκτός λογικής, κακοτεχνίες και αδιαφανείς διαδικασίες. Ευκαιρίες απασχόλησης δόθηκαν πολλές αλλά ευκαιριακά με μια εφήμερη επιδοματική λογική και όχι βάσει ενός σχεδίου για δημιουργία βιώσιμων θέσεων απασχόλησης σε τομείς με δυνατότητα ανάπτυξης. Η καινοτομία και η έρευνα χρηματοδοτήθηκαν αλλά εντελώς προσχηματικά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα και με πολλές αστοχίες και σπατάλη πόρων. Ενώ δεκάδες ποσά σπαταλήθηκαν «προκλητικά» σε ανούσια προγράμματα και δράσεις.

Οι πολλές παθογένειες οδήγησαν στην χαμένη ευκαιρία να αποτελέσει η διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων το κύριο επικουρικό μοχλό ανάπτυξης των δομών της ελληνικής οικονομίας. Η διαχρονική ευθύνη του πολιτικού συστήματος και της δημόσιας διοίκησης είναι μεγάλη, αφού εν γένει επέτρεψαν και οικειοποιήθηκαν ένα πνεύμα ευνοιοκρατίας και εξυπηρέτησης ιδιοτελών οικονομικών συμφερόντων. Σήμερα η εθνική στρατηγική αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων εμφανίζεται αφενός σταδιακά αφετέρου δειλά, με αποτέλεσμα τα ευρωπαϊκά κονδύλια να αξιοποιούνται χωρίς την πλήρη δυναμική τους. Εν τέλει και με εμφατικό τρόπο, η ανασύνθεση των μηχανισμών αξιοποίησης τίθεται ως μια κορυφαία εθνική μεταρρύθμιση για το βραχυπρόθεσμο μέλλον. Άλλωστε τα καλά παραδείγματα έργων ή δομών αξιοποίησης, που υπάρχουν σήμερα ή υπήρξαν στο παρελθόν, αδιαμφισβήτητα αποτελούν την κατάλληλη βάση για την αναγκαία ραγδαία βελτίωση του τελικού αποτυπώματος της ροής των πολλών δις της ΕΕ στην χώρα μας.