Γεωπολιτική αλλαγή στη Μέση Ανατολή;

14:31 3/7/2014 - Πηγή: Ysterografa

Το άρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα δημοσιεύτηκε στον “Ελεύθερο Τύπο”, την Πέμπτη 3 Ιουλίου 2014

Η ανακήρυξη από τους σουνίτες ισλαμιστές(το κίνημα EILL) των περιοχών που ελέγχουν στο Ιράκ ως χαλιφάτου, αλλά και η άφιξη των μαχητών τους στις πόρτες της Βαγδάτης, βάζουν τις βάσεις για γεωπολιτική ανατροπή στη Μέση Ανατολή. Το αμερικάνικο φιάσκο στο Ιράκ, αλλά και η διαμάχη του σιιτικού Ιράν με την σουνιτική Σαουδική Αραβία,

δείχνουν ότι η υποσχόμενη σταθερότητα από τις ΗΠΑ στην περιοχή δεν έγινε πράξη και αντί ηρεμίας και ειρήνης η ένταση είναι περισσότερο από ποτέ παρούσα. Η υπόσχεση της πολιτικής ελίτ της Αμερικής ότι μετά τους δίδυμους πύργους δε θα υπήρχε ποτέ ξανά στον πλανήτη ισλαμική τρομοκρατική οργάνωση απέτυχε παταγωδώς: από την Συρία, την Λιβύη, το Σαχέλ, την Νιγηρία, το Ιράκ παντού οι τρομοκράτες ξεφυτρώνουν έχοντας πια στις τάξεις τους και επιπλέον νέους αντάρτες που προέρχονται από τις δυτικές χώρες( κυρίως Γαλλία και Αγγλία).

Ο ισλαμικός φανατισμός, είτε ως εμφύλια διαμάχη που ξεκίνησε από το 632 μ.Χ.(όταν έγινε το ισλαμικό σχίσμα σουνιτών-σιιτών για την διαδοχή του Μωάμεθ), είτε ως πόλεμος εναντίον των «άπιστων» Εβραίων και Χριστιανών, ξεπερνά την ως τώρα πολιτική λογική και γίνεται θρησκευτικό παραλήρημα με ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Απέναντι σε αυτή την επικίνδυνη κατάσταση οι Αμερικάνοι έχουν ανάγκη από συμμάχους στην περιοχή: ή θα συμμαχήσουν (όπως φαίνεται) με το Ιράν στον πόλεμο κατά των Ισλαμιστών(σαν αντάλλαγμα μπορούν να κάνουν στραβά μάτια στη γέννηση της ιρανικής πυρηνικής βόμβας), ή θα αποσυρθούν. Αν γίνει το δεύτερο τότε πάμε για διαμελισμό του Ιράκ: οι Κούρδοι στον Βορρά, οι Άραβες σουνίτες στο κέντρο και οι Σιίτες στα νότια της Βαγδάτης. Βέβαια οι Αμερικάνοι ήδη δείχνουν τέτοιες τάσεις: η διστακτικότητα του Ομπάμα να εμπλακεί ως τώρα σε πολέμους, οφείλεται στην μετατόπιση του αμερικάνικου ενδιαφέροντος για την νοτιοανατολική Ασία και την επεκτατική παρουσία της Κίνας.

Με αυτή τη λογική το Ιράκ βρίσκεται προ διαμελισμού, με τους Κούρδους να δρουν ήδη στην περιοχή του ως αυτόνομοι(έχοντας τον έλεγχο της πλούσιας σε πετρέλαιο πόλης του Κιρκούκ). Αν όμως το μόλις δύο ημερών ανακηρυχθέν «χαλιφάτο-κράτος» των ισλαμιστών του EILL, παραμένει; Κανείς δε θα το ήθελε, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε το Ισραήλ. Αυτή η κατάσταση προσθέτει δύο νέα προβλήματα: οι Ευρωπαίοι ισλαμιστές μετά το τέλος του πολέμου όταν επιστρέψουν στις ευρωπαϊκές χώρες της καταγωγής τους μπορούν να γίνουν, όντως καλά προπονημένοι, εν δυνάμει τρομοκράτες. Και ένα δεύτερο: Η ως τώρα εξωτερική πολιτική της Αμερικής, αυτή που στηριζόταν παραδοσιακά στη φιλία με τη Σαουδική Αραβία, δοκιμάζεται τώρα με την ευκαιριακή έστω συμμαχία της με το Ιράν για να αντιμετωπιστούν οι αντάρτες στο Ιράκ.

Πως θα μοιάζει η περιοχή δίχως τον παραδοσιακό «χωροφύλακα» τις ΗΠΑ; Μάλλον διαμελισμένη και με διαρκείς θρησκευτικές συγκρούσεις. Ίσως να είναι ευκαιρία για την Ρωσία και τον Πούτιν να παίξουν πιο ενεργό ρόλο εκεί. Πάντως η απουσία μεγάλων δυνάμεων, η άνοδος των αναπτυσσόμενων χωρών(Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία παλεύουν να κυριαρχήσουν στην Μέση Ανατολή σήμερα), η όλο και πιο δυναμική εμφάνιση των τρομοκρατικών ομάδων, η αμφισβήτηση του κράτους και η ανάπτυξη του Ίντερνετ, οδηγούν σε βέβαιη γεωπολιτική αλλαγή στη Μέση Ανατολή. Όσο η Αμερική αποσύρεται άλλο τόσο είναι σίγουρο ότι η ανακατανομή περιοχών εκεί είναι προ των πυλών.