“Μαγικές λύσεις” για την ανεργία δεν υπάρχουν

13:43 6/2/2014 - Πηγή: Ysterografa

Δίχως καμία αμφιβολία, το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκάλεσε η οικονομική κρίση στη χώρα μας είναι η «έκρηξη» της ανεργίας.

Τα τελευταία χρόνια οι δείκτες της εκτοξεύτηκαν και φθάνουν πλέον στο 27,8%, με βάση πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, κατατάσσοντας την Ελλάδα, στην -όχι και τόσο τιμητική- πρώτη θέση, σε ποσοστό ανεργίας, μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου

Εργασίας, τον Ιανουάριο 2014 προκύπτει θετικό ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων, έναντι αρνητικού ισοζυγίου τον Ιανουάριο του 2013.

Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς εάν αυτό σημαίνει ότι άλλαξε η κατάσταση και λύθηκε το πρόβλημα. Σε καμία περίπτωση. Άλλωστε, όπως γνωρίζουμε όλοι, ο πιο εύκολος τρόπος να ξεγελαστεί κανείς είναι τα νούμερα. Είναι όμως ένα στοιχείο.

Η αλήθεια είναι ότι, παρά τα όσα θετικά παρουσιάζονται από το Υπουργείο Εργασίας, το πρόβλημα της ανεργίας παραμένει το μεγαλύτερο της ελληνικής κοινωνίας, έχοντας αντίκτυπο σε κάθε οικογένεια.

Ας κάνουμε, όμως, μια προσπάθεια να χωρίσουμε την ανεργία σε δύο βασικές κατηγορίες.

Πρώτη είναι οι νέοι, στους οποίους το ποσοστό ξεπερνάει το 60%. Οι αιτίες αυτής της παθογένειας της κοινωνίας είναι πολλές. Αρχικά οι αναμφίβολες συνέπειες της ύφεσης, που διέλυσε κάθε ελπίδα των νέων για το μέλλον τους στην αγορά εργασίας. Επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο τα τελευταία χρόνια η μία πίσω από την άλλη, την ώρα που χιλιάδες νέοι άνθρωποι ολοκληρώνουν τις σπουδές τους και αρχίζουν την αναζήτηση εργασίας.

Παράλληλα, ο επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων είναι δομημένος σε λάθος βάση, με συνέπεια τον κορεσμό πτυχίων σε συγκεκριμένες ειδικότητες, γεγονός που αυξάνει το ποσοστό ανεργίας του αντίστοιχου κλάδου. Αποτέλεσμα; Οι νέοι αναγκάζονται είτε να μεταναστεύσουν για να βρουν εργασία στον τομέα των σπουδών τους είτε να οδηγηθούν σε εργασία, η οποία ουδεμία σχέση έχει με το αντικείμενό τους, είτε να μη βρουν καθόλου δουλειά.

Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά, που δίνει προοπτική και μια αχτίδα έστω αισιοδοξίας για το μέλλον.

Βρέθηκα πρόσφατα σε μία εκδήλωση για τις ελληνικές start up επιχειρήσεις. Εκεί διαπίστωσα, από κοντά, τις προσπάθειες νέων ανθρώπων, να μετατρέψουν μια ιδέα τους σε πράξη και να στήσουν νέες επιχειρήσεις, βασισμένες στις καινούργιες τεχνολογίες. Τέτοιες προσπάθειες θεωρώ πως αξίζουν την προσοχή και τη βοήθεια όλων μας.

Από την πλευρά της και η εκάστοτε κυβέρνηση οφείλει να ασχοληθεί πιο ενεργά προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της κατάστασης.

Ενδεικτικά δύο προτάσεις, χωρίς μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση, που θα μπορούσαν να τονώσουν την αγορά εργασίας για τους νέους είναι:

(1) Φοροελάφρυνση σε όσες εταιρείες προσλαμβάνουν νέους ανέργους, κάτω των 30 ετών, με ποσό που να αντιστοιχεί πχ με το ετήσιο ποσό του επιδόματος ανεργίας.

(2) Οι επαγγελματικές δεξιότητες, μέσω της εργασιακής εμπειρίας-πρακτικής, να εντάσσονται στο πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι κάτι που γίνεται σε άλλες χώρες (Αυστρία, Γερμανία) και θα βοηθήσει, ώστε οι πτυχιούχοι να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Η δεύτερη κατηγορία ανεργίας είναι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, που έχασαν τη δουλειά τους εν μέσω της οικονομικής κρίσης και πλέον η αγορά δεν μπορεί να τους απορροφήσει, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα ένσημα για τη σύνταξή τους.

Κι αν οι νέοι έχουν την ύστατη διέξοδο της μετανάστευσης για να βρουν λύση στο εργασιακό αδιέξοδο, με αυτούς τους ανθρώπους τι γίνεται;

Μία πρόταση, που θα μπορούσε ίσως να αξιοποιήσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, είναι οι άνεργοι 60 ετών και άνω (άντρες-γυναίκες), χωρίς περιουσιακά στοιχεία, με 7.500 ένσημα, να έχουν δυνατότητα για ένα προσυνταξιοδοτικό, σε ποσοστό 50%. Δεν είναι λύση στο πρόβλημα αλλά σίγουρα αποτελεί μια ανάσα.

Επίσης, θα μπορούσε για το σύνολο των ανέργων -ανεξαρτήτως ηλικίας- να ισχύσει έκπτωση 50% στα εισιτήρια για μετακινήσεις με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Ας μη γελιόμαστε όμως… Τα παραπάνω είναι προτάσεις «μερικής ανακούφισης» ομάδων ανέργων αλλά σίγουρα δεν αποτελούν τους πυλώνες μιας μακροχρόνιας πολιτικής ενίσχυσης της ουσιαστικής απασχόλησης, που θα οδηγούσε και στην επιδιωκόμενη μείωση της πραγματικής ανεργίας.

Γιατί κακά τα ψέματα, για το φλέγον αυτό ζήτημα σε περιόδους ύφεσης δεν υπάρχουν «μαγικές λύσεις» και όποιος τις επικαλείται ή προσπαθεί εσκεμμένα να εξαπατήσει ή απλά έχει άγνοια της κατάστασης. Και τα δύο θεωρώ πως είναι εξίσου επικίνδυνα.

Μιλάμε για ένα πρόβλημα που απασχολεί το σύνολο των Ελλήνων, είτε εργάζονται είτε όχι. Πρόβλημα με ανυπολόγιστες παράπλευρες συνέπειες στη δομή της κοινωνίας μας και για αυτό το λόγο απαιτείται συλλογική προσπάθεια για την αντιμετώπισή του, χωρίς κομματικές παρωπίδες και στερεότυπα.

Χρειάζεται διάλογος όλων των πλευρών και προτάσεις προς την κατεύθυνση της λύσης του προβλήματος και όχι επικοινωνιακά «πυροτεχνήματα» και πρόσκαιρες λύσεις, που θα κρύψουν, για ακόμη μία φορά, τα προβλήματα κάτω από το χαλί…