Πόσους Ανθρώπους Μη Περιορισμένης Ευθύνης ξέρετε;

14:56 26/9/2013 - Πηγή: Ysterografa

Μόλις προχθές, ένα πακέτο με μαρκαδόρους, που ένας πατέρας έκλεψε γιατί δεν μπορούσε να το αγοράσει, τον οδήγησε στο δικαστήριο. Εκεί, αμήχανοι οι δικαστές και υποχρεωμένοι να ταχθούν με το γράμμα του νόμου, του επέβαλαν 20 μέρες φυλάκιση με τριετή αναστολή και χρέωση 80 ευρώ για κάλυψη των δικαστικών εξόδων. Ο άνθρωπος αυτός στο εδώλιο, παρουσιάστηκε χωρίς δικηγόρο, χωρίς υπερασπιστική γραμμή: μόνο ένα «Υπόσχομαι ότι δεν θα το ξανακάνω», σκουπίζοντας τα μάτια του. Ο επόπτης του πολυκαταστήματος δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο, την ημέρα εκδίκασης της συγκεκριμένης υπόθεσης. Το επαγγελματικό

του καθήκον είχε ολοκληρωθεί, οπότε δεν υπήρχε λόγος να απουσιάσει από την εργασία του.

Σε άλλα νέα τώρα, πριν λίγο καιρό σημειώθηκε το ακόλουθο περιστατικό στο ταμείο μιας μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ. Ένας ηλικιωμένος άντρας, είχε πλησιάσει για να πληρώσει ένα μπουκάλι γάλα και δυο πακέτα όσπρια. Τα κρατούσε στα χέρια του και η εικόνα του θύμιζε έναν άνθρωπο που η ζωή του ήταν φθαρμένη και πληγωμένη, όσο και τα ρούχα του. Είχε μια χούφτα κέρματα και είπε: «Να σας πληρώσω, συγνώμη για τα ψιλά..» Η κοπέλα στο ταμείο τον κοίταξε, χαμογέλασε τυπικά και είπε: «Η εταιρεία μας κάθε πρώτη Δευτέρα του μήνα καλύπτει το λογαριασμό του εικοστού πελάτη της – διαφήμιση για τα είκοσι χρόνια που κλείνει στην ελληνική αγορά. Μπορείτε να προχωρήσετε, καλημέρα σας». Ο άνθρωπος ψέλλισε μια σιωπηλή λέξη ευγνωμοσύνης, νομίζω ένα συγκινημένο «Ευχαριστώ, να είστε καλά» και έφυγε. Η υπάλληλος, πριν εξυπηρετήσει τον επόμενο πελάτη, άνοιξε την τσάντα της, έβγαλε το πορτοφόλι της και έβαλε το ποσό του λογαριασμού στο συρτάρι του ταμείου της.

Υπάρχουν κι άλλα τέτοια νέα να μοιραστώ. Τα διαβάζω με την ίδια μαχαιριά στο μυαλό, που τα διαβάζουμε όλοι μας. Φαίνεται ότι, το να αναπαράγεται στην ειδησεογραφία η απελπισία και η ανθρωπιά είναι το μόνο ξυπνητήρι που πλέον κουδουνίζει δυνατά.

Στις μέρες μας, η εταιρική κοινωνική ευθύνη είναι μια έννοια γνωστή στις επιχειρήσεις. Η κεντρική ιδέα είναι ότι δεσμεύονται εθελοντικά να συντάσσονται έμπρακτα με πλαίσια αξιών, τα οποία ναι μεν κανένας νόμος δεν επιβάλει, όμως οι πολίτες τα τοποθετούν ψηλά στη συνείδησή τους. Και κάπως έτσι, τις αναγνωρίζουν ως επιχειρήσεις που επιλέγουν να κάνουν μια μικρή απόπειρα επιστροφής της κερδοφορίας τους προς την κοινωνία, το περιβάλλον, τον πολιτισμό.

Ίσως να αναρωτιέται λοιπόν κανείς, γιατί το πολυκατάστημα σχολικών ειδών δεν έχει προβλέψει στους δύσκολους καιρούς που ζούμε να βάλει στις πόρτες του ένα καλάθι, όπου όποιος πελάτης επιθυμεί, να μπορεί να βάζει ελεύθερα από κάτι, ώστε στο τέλος της εβδομάδας το κατάστημα να τα διανέμει σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη – αλλά δεν μπορούν να τα αγοράσουν. Ή πάλι, γιατί το σούπερ μάρκετ, δεν επιλέγει με δική του επιφοίτηση φώτισης να βραβεύει «τον εικοστό πελάτη του κάθε δεύτερη Τετάρτη», σκεπτόμενο ότι δεν μπορεί όλοι του οι υπάλληλοι να έχουν τον ίδιο δείκτη ευαισθησίας και ανθρωπιάς, όπως εκείνη η κοπέλα στο ταμείο.

Η απάντηση στα παραπάνω φιλοσοφικά ερωτήματα δεν έχει κανένα νόημα να αναζητηθεί στους επιχειρηματίες. Ο καθένας, κάνει τη δουλειά του σε αυτή τη ζωή – το αν θα την κάνει σκεπτόμενος εκείνον τον άνεργο πατέρα ή τον απόμαχο με τα φθαρμένα ρούχα, είναι λεπτομέρεια πολυτελείας, ένα ελπιδοφόρο απαύγασμα κοινωνικής νοημοσύνης που δεν μπορεί να γίνει ντε και καλά απαιτητό. Οπότε, τι μένει; Η Πολιτεία. Συγκεντρώσου παιδί μου, ποια Πολιτεία; Η μόνη ατζέντα της είναι το πρωτογενές πλεόνασμα. Πάμε ξανά λοιπόν: Τι μένει; Α, ναι, Εμείς.

Εμείς και η έρμη «ατομική κοινωνική ευθύνη».

Αφορά εμάς, που στεκόμασταν λίγο παράμερα στο διάδρομο του καταστήματος με τα σχολικά και που μόλις αντιληφθήκαμε το περιστατικό μετατραπήκαμε σε απλούς παρατηρητές, αντί να παίξουμε λίγο ανθρώπινο θέατρο και να πάμε να διακόψουμε ευγενικά τον επόπτη, απευθυνόμενοι προς τον πατέρα: «Επ! Κύριε Κώστα, τι κάνετε; Το παιδί καλά; Σχολείο φέτος, ε; Δεν θα προλάβω να περάσω να σας δω, οπότε θα κάνω εγώ δώρο τους μαρκαδόρους και αυτά τα τετράδια για τον μικρό Μιχαλάκη. Θα συνοδεύσω τον προϊστάμενο στο ταμείο για το λογαριασμό, φιλιά στην οικογένεια!»

Αφορά εμάς, που όταν καταλάβαμε τι έκανε η κοπέλα στο ταμείο του σούπερ μάρκετ, περιοριστήκαμε στο να θαυμάσουμε την ευγένεια της προσωπικότητάς της, αντί να κατευθυνθούμε γρήγορα προς τον συγκινημένο ευεργετηθέντα πελάτη που βάδιζε για να φύγει και να του πούμε: «Συγνώμη, σας έπεσε και αυτή η σακούλα με το ψωμί, τα μακαρόνια και το λάδι – μπαίνω ξανά στο σούπερ μάρκετ γιατί θα χάσω τη σειρά μου στο ταμείο, αντίο σας!»

Ατομική Κοινωνική Ευθύνη δεν είναι η απλή φιλανθρωπία, η διανομή από την περίσσεια του πορτοφολιού και της καρδιάς. Όχι. Αυτό είναι εύκολο. Το δύσκολο είναι να προστατεύσεις την αξιοπρέπεια και την εγγενή περηφάνια των ανθρώπων. Να μπορείς να προσφέρεις, χωρίς να υπογραμμίζεις την ανάγκη τους με βλέμμα οίκτου και σιωπή. Να βρίσκεις το κουράγιο να χαμογελάς στον άστεγο την ώρα που τον κερνάς μια τυρόπιτα, επειδή «να, μόλις βγήκε από το φούρνο, μοσχοβολάει!».

Η περηφάνια των ανθρώπων είναι το τελευταίο καταφύγιο της ελπίδας.

Αυτή είναι η Ευθύνη μας. Η Μη Περιορισμένη.