200 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα του εμβληματικού «Μόμπι Ντικ»
Σαν σήμερα, την 1η Αυγούστου 1819, γεννιόταν ένας τιτάνας των αμερικανικών και παγκόσμιων γραμμάτων, ο Χέρμαν Μέλβιλ, που έμελε να κληροδοτήσει στην ανθρωπότητα δύο τεράστια κείμενα, το μυθιστόρημα «Μόμπι Ντικ» και το διήγημα «Μπάρτλεμπι, ο γραφέας», που ακόμη διαβάζονται με πάθος και ερμηνεύονται, συζητιούνται και ορθοτομούνται κριτικά με άσβεστο ζήλο.
Τρίτο από τα οκτώ παιδιά της οικογένειάς του, ο Μέλβιλ έχασε τον πατέρα του σε ηλικία 14 ετών και για να κερδίσει τα προς το
Ωστόσο, στην εποχή του τα πράγματα για τον Μέλβιλ δεν εξελίχθηκαν ευνοϊκά. Οι κακοτυχίες που τον κατέτρεχαν τον έφεραν να εργάζεται ως άσημος επιθεωρητής των τελωνείων ως το 1866. Η ζωή τού συμπεριφέρθηκε με σκληρότητα, είδε έναν από τους γιούς του να αυτοκτονεί, το 1857, και πέθανε ξεχασμένος κι άσημος το 1899.
Ο ίδιος ο Μέλβιλ δεν θέλησε ποτέ να αναγνωσθεί ο Μόμπι Ντικ, ως μία αλληγορία για το καλό, ή το κακό. Η λευκή φάλαινα, που κυνηγά εμμονικά και παθιασμένα ο πλοίαρχος Έιχαμπ, πρόθυμος να θυσιάσει το πλήρωμα, το πλοίο του Pequod και την ίδια τη ζωή του, αντιπροσωπεύει τη μανία του ανθρώπου μπροστά στο αβυθομέτρητο και το άγνωστο. «Αυτό το άγνωρο πλάσμα είναι εκείνο που μισώ όσο τίποτε άλλο. Θέλω να πνίξω σε αυτό το μίσος μου», τόνιζε ο πλοίαρχος στο πλήρωμά του. Η μανία του αυτή έσπρωχνε τον Έιχαμπ στο να συστρατεύσει όλους στην ανεξάντλητη και υπέρογκη τούτη μάχη, στον εξακοντισμό προς το άγνωστο και απρόβλεπτο.
Εντελώς διαφορετικά είναι τα κίνητρα του «γραφέα Μπάρτλεμπι», του ιδιαίτερου αυτού διηγήματος, που συμπεριλαμβανόταν στην συλλογή «The Piazza Tales», του 1856. Μία παράξενη, υπαρξιακή, ιστορία, γραμμένη με την υπαινικτική απλότητα και την ανατροπή του όποιου ρεαλισμού των αφηγούμενων γεγονότων, που προαναγγέλλουν το ύφος ενός Κάφκα, ή ενός Ρόμπερτ Βάλζερ. Αφορά την αλλόκοτη συμπεριφορά ενός γραφέα, που μετά την εξωπραγματική παραγωγικότητα των πρώτων τριών ημερών στο δικηγορικό γραφείο, αρχίζει να αρνείται οποιαδήποτε άλλη εργασία του ανατίθεται, αναπέμποντας πεισματικά, αλλά χωρίς βία και επιθετικότητα, την αφοπλιστική φράση που έμελλε να γίνει κλασσική «Θα προτιμούσα να μην…»(I would rather not to…). Μία απάντηση που διαλύει όλους τους κανόνες, είτε συμπεριφοράς, είτε εργασίας, είτε του παιχνιδιού ανάμεσα σε εργοδότη και εργαζόμενο. Μία φράση, που σύμφωνα με τον μεγάλο Γάλλο φιλόσοφο Ζυλ Ντελέζ–που αφιέρωσε ένα μεγάλο και ιστορικό δοκίμιο πάνω στον Μπάρτλεμπι, Bartleby, or ‘the Formula’–συνιστά «ένα κενό μέσα στη γλώσσα». Είναι η ‘φόρμουλα’ που αποτελεί μία «μετασχηματιστική εκφορά», που μας επαναφέρει πίσω στη ζωή χωρίς όμως να ανατρέχει σε ορθολογικές δικαιολογήσει γι’ αυτό, όπως τονίζει ο Ντελέζ, αποφαινόμενος πως «το μυθιστόρημα, όπως και η ζωή, δεν απαιτεί δικαιολόγηση».
Η εντύπωση που προξενεί η απάντηση του Μπάρτλεμπι στον εργοδότη του και αφηγητή της αλλόκοτης ιστορίας του είναι τεράστια. Όχι μόνον γιατί ο υπερπαραγωγικός, πρόθυμος και συνεπής γραφέας που προσέλαβε αρνείται πλέον να εκτελέσει την παραμικρή παραγγελία, αλλά για τον τρόπο που το πράττει. Χωρίς να υψώνει τη φωνή, χωρίς καυγάδες, χωρίς να δημιουργεί έχθρα. Απλώς επιβάλλεται μέσω της ευγενικής του άρνησης: θα προτιμούσε να μην το κάνει. Απλά. Ο Μπάρτλεμπι βγαίνει έξω από τον κύκλο των σχέσεων, θετικών, ή αρνητικών, που συνδέουν τους ανθρώπους που ευπειθώς, ή εξ ανάγκης, με αλληλεγγύη, ή ανταγωνισμούς, επιτελούν μία κοινή εργασία. Η «πεισιθάνατη ευγενής αδιαφορία του» φέρνει σε αδιέξοδο τον εργοδότη του, που σύντομα παραιτείται μπροστά στην άρνηση αυτή. «Θα ήμουν εγώ ένας κανάγιας εάν τολμούσα να μουρμουρίσω μία σκληρή κουβέντα ενάντια σε αυτόν τον πιο θλιμμένο άνθρωπο του κόσμου», παραδέχεται ο αφηγητής. Η αποστασιοποίηση του Μπάρτλεμπι γίνεται όλο και μεγαλύτερη και καθώς, σταδιακά, καταλαμβάνει το γραφείο, ζώντας εκεί μέρα και νύκτα, αρνούμενος να φύγει, είναι ο δικηγόρος και οι βοηθοί του εκείνοι που στο τέλος αλλάζουν γραφείο και κτήριο.
Ο κόσμος του Μπάρτλεμπι είναι αυτός των μεγαλουπόλεων, εντελώς διαφορετικός από εκείνον των ανοικτών θαλασσών και του άγνωστου στον Μόμπι Ντικ. Είναι ο κόσμος της επιχείρησης, της δραστηριότητας που ξαφνικά μεταμορφώνεται σε κενό. Όπως εξηγεί ο αφηγητής δικηγόρος, τις Κυριακές η Γουόλ Στριτ είναι μία έρημος «και κάθε βράδυ τις καθημερινές είναι μία απελπισία». Ο κόσμος του Μπάρτλεμπι είναι και ο δικός μας κόσμος. Και, όπως έγραφε σχετικά με το διήγημα ο Ισπανός φιλόσοφος Χοσέ Λουΐς Πάρδο, ο καθένας προκειμένου να προστατευθεί από τις εξουσίες που θέλουν «να τον εντάξουν σε κάποιο πλαίσιο στο οποίο να έχει μία καθαρή σημασία», εκείνος «καμουφλάρεται στη μορφή του ‘οποιουδήποτε’: ένας άνθρωπος, στην κυριολεξία της έννοιας, ένας αμβλύς, χωρίς γωνίες, επίπεδος και οποιοσδήποτε ανθρωπάκος». Που κάνει πειθήνια ό,τι το ζητούν. Και που παραμένει εξοβελισμένος–χωρίς δεσμούς, χωρίς σημασία, χωρίς ζήλο να επιδιώξει την ευτυχία του–αναλαμβάνοντας τη ζοφερή του μοναξιά. Ο Μπάρτλεμπι παντοτινά ενσαρκώνει την ανθρώπινη παραίτηση, τη στάση του ανθρώπου που νοιώθοντας ότι δεν μπορεί να επηρεάσει τα πράγματα, αφήνει τα πράγματα αυτά να τον προσπεράσουν και «προτιμά να μην» κάνει τίποτα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Καταγγελία για απόπειρα απαγωγής 10χρονου στην Πύλο - Η εξυπνάδα του πιτσιρικά τον γλίτωσε!
- Δεν έχουν που να κοιμηθούν το βράδυ δεκάδες νεοεκλεγέντες βουλευτές επαρχίας!
- Σοκ στο λεωφορείο X96: Επιδειξίας αυνανίστηκε μπροστά σε κοπέλες και συνελήφθη στο αεροδρόμιο
- Προσλήψεις στο Δημόσιο - Ανοίγει ο δρόμος για 6.900 θέσεις
- Δεν ήξεραν κολύμπι τα κορίτσια που πνίγηκαν στην πισίνα ξενοδοχείου στη Ρόδο!
- Πήγε στο νέο του κανάλι...
- Ρόδος: Έτσι πνίγηκαν στην πισίνα ξενοδοχείου οι δύο αδερφές – Η μοιραία απόφαση – Τι έδειξαν οι κάμερες ασφαλείας!
- NASA: Δείτε τι ανακάλυψαν πολύ κοντά στη Γη
- Διπλός πνιγμός στη Ρόδο: «Δεν ήξεραν κολύμπι» λένε οι γονείς των κοριτσιών
- Τα πάνω κάτω για τα τέλη κυκλοφορίας – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι οδηγοί
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Τα Νεα
- Μαντινάδες, ύβρεις και... kolotοumbes
- Το MTV σβήνει τα 38 κεράκια του
- Τέλος στα τεκμήρια διαβίωσης μετά από 42 χρόνια
- Μεγάλη αστυνομική επιχείρηση στη Θεσσαλονίκη
- Επικοινωνία Θεοχάρη με τον πρέσβη της Γαλλίας για τον πνιγμό των δύο κοριτσιών
- «Ελλάδα 2021» με συνταγή 2004
- Ο ναυαγοσώστης είχε σχολάσει στις 6 μμ - Τα κορίτσια δεν ήξεραν κολύμπι
- «H κυβέρνηση Μητσοτάκη ανακουφίζει φορολογικά τους πολίτες»
- Συμπληρώθηκαν 75 χρόνια από την ηρωϊκή εξέγερση της Βαρσοβίας
- 200 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα του εμβληματικού «Μόμπι Ντικ»
- Τελευταία Νέα Τα Νεα
- 200 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα του εμβληματικού «Μόμπι Ντικ»
- Συμπληρώθηκαν 75 χρόνια από την ηρωϊκή εξέγερση της Βαρσοβίας
- Μεγάλη αστυνομική επιχείρηση στη Θεσσαλονίκη
- Ο ναυαγοσώστης είχε σχολάσει στις 6 μμ - Τα κορίτσια δεν ήξεραν κολύμπι
- Το τηλεσκόπιο TESS βρήκε μια κοντινή υπερ-Γη
- Το MTV σβήνει τα 38 κεράκια του
- Μια εμπειρία ακόμα λοιπόν
- «H κυβέρνηση Μητσοτάκη ανακουφίζει φορολογικά τους πολίτες»
- Επικοινωνία Θεοχάρη με τον πρέσβη της Γαλλίας για τον πνιγμό των δύο κοριτσιών
- Στο υπουργείο Μεταφορών ο Μητσοτάκης – Σε εξέλιξη σύσκεψη
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Επαναστατική ανακάλυψη: Θεραπεία διέγερσης του αυτιού καθυστερεί τη γήρανση
- Αρχηγός Καραμπάχ: «Οι προπονητές μας θα δουλέψουν και για τις προκλήσεις»
- US judge tosses Democratic Party lawsuit regarding Russian involvement in US elections
- Ενοπλοι «μασκαράδες» ληστές άρπαξαν 10.000 ευρώ από τράπεζα στη Λάρισα
- Νέα μεγάλη επιχείρηση της ΕΛ.ΑΣ. στη Θεσσαλονίκη
- Χανιά: Σημειώθηκε έκρηξη σε φούρνο νοσοκομείου
- Τι αποκαλύπτει ο Σλούκας για Ομπράντοβιτς και Ολυμπιακό
- Ο Τραμπ προτείνει βοήθεια στον Πούτιν για τις πυρκαγιές στη Σιβηρία
- Παναθηναϊκός: Δεν προχωράει του Ανίτα