Great television

16:18 7/4/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Να συμφωνήσουμε κατ’ αρχάς στο ζήτημα της ορολογίας για να μην έχουμε παρανοήσεις. Δεν χρησιμοποιώ τον κλασικό όρο για τις οικονομικές επιβαρύνσεις που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ στα εισαγόμενα προϊόντα από τις ΗΠΑ, γι’ αυτό και δεν τις ονομάζω δασμούς. Προτιμώ να τις λέω ταρίφες, διότι δεν είναι ακριβώς δασμοί, όπως τους ξέρουμε από την οικονομική θεωρία, είναι κάτι διαφορετικό, κάτι δικό του, που υπάρχει μέσα στο κεφάλι τού προέδρου των ΗΠΑ. Αυτό υπονοείται, εξάλλου, από το

γεγονός ότι ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση Τραμπ υπολόγισε τους δασμούς τρίτων χωρών προς τις ΗΠΑ ήταν αυθαίρετος και αβάσιμος. Δεν θα βρείτε έναν σοβαρό οικονομολόγο να υιοθετεί τα στοιχεία που με τόση περηφάνια έδειχνε ο πρόεδρος Τραμπ στον πίνακα που κρατούσε την ώρα της ανακοίνωσης.

Το μόνο που μπορεί να πει κάποιος με βεβαιότητα για το μέγα γεγονός της περασμένης Παρασκευής είναι ότι «it was great television». Αυτή τη φορά, ο πρόεδρος Τραμπ δεν το είπε στο τέλος της παρουσίασης, όπως είχε κάνει μετά το λιντσάρισμα του Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο. Σίγουρα το σκέφτηκε, όμως, γιατί ο σκοπός της παρουσίασης ήταν ο ίδιος, όσον αφορά τουλάχιστον την επικοινωνιακή διάστασή του. Πράγματι, με την περίεργη τελετή που έστησε και την ονόμασε «Liberation Day» κατάφερε να κάνει όλο τον κόσμο να κρέμεται από τα χείλη του. Τις συνέπειες όμως των αποφάσεών του κανείς δεν μπορεί να τις υπολογίσει. Είναι τόσο σύνθετο το πρόβλημα, τόσο παγκοσμιοποιημένη η οικονομία, ώστε δεν υπάρχει το μακροοικονομικό μοντέλο για να υπολογιστούν οι συνέπειες με κάποια ασφάλεια.

Κατ’ αρχάς, θα είναι μόνιμες οι ταρίφες που ανακοίνωσε; Από την απάντηση στο ερώτημα αυτό εξαρτώνται τα πάντα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι δεν είναι. Ο ένας από τους δύο γιους του (δεν έχει σημασία ποιος, γιατί και οι δύο είναι το ίδιο έξυπνοι…) έκανε μια σχετική ανάρτηση στα σόσιαλ, στην οποία υποστηρίζει ότι όποιος προστρέξει πρώτος στον πατέρα του για να διαπραγματευτεί το ύψος των δασμών, θα πετύχει το καλύτερο ντιλ, ενώ όποιος αργήσει, θα πάρει το χειρότερο. Αυτό ακούγεται σαν ευθεία πρόσκληση στις κυβερνήσεις των πληττόμενων χωρών να σπεύσουν να καλοπιάσουν τον Τραμπ. Αυτό ακριβώς όμως είναι το πρόβλημα με τις ταρίφες  του Τραμπ: η εγγενής αστάθειά τους, επειδή αντανακλούν πολιτικές σκοπιμότητες. Ποιος εγγυάται ότι μεθαύριο δεν θα αλλάξουν, επειδή κάτι θα γυαλίσει διαφορετικά στον Τραμπ; Οι ταρίφες του Τραμπ είναι μεταβλητά μεγέθη εκ της φύσεώς τους και αυτό είναι το μεγαλύτερο μειονέκτημά τους. Πόσο εύκολο μπορεί να είναι, σκεφτείτε, για μια αυτοκινητοβιομηχανία να μεταφέρει ένα εργοστάσιό της στις ΗΠΑ, όπως επιδιώκει ο Τραμπ, όταν το περιβάλλον που ορίζουν οι κανόνες είναι ασταθές;

Το μόνο που έχω να προσθέσω, έπειτα από ένα καταθλιπτικό Σαββατοκύριακο εξαιτίας του «Liberation Day», είναι ότι για πρώτη φορά συμφωνώ με τον Τζέι Ντι Βανς ως προς την εκτίμησή του για το πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ. Δεν εννοώ τις εκτιμήσεις που διατυπώνει τώρα ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ως κορυφαίος του χορού των αυλοκολάκων, αλλά εκείνη που είχε κάνει παλαιότερα, όταν παρομοίασε τον Τραμπ με τον Χίτλερ. Πράγματι μοιάζουν οι δύο τους ως προς τρία συγκεκριμένα σημεία: πρώτον, στην αμορφωσιά και τη ρηχότητα της σκέψης· δεύτερον, στις απλοϊκές και ακλόνητες πεποιθήσεις για τον κόσμο γύρω τους· τρίτον, στη δυσαναλογία της ευκολίας στη λήψη αποφάσεων με τη βαρύτητα των αποφάσεων αυτών. Εβλεπα, όπως όλοι, το σόου στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου και ήταν αδύνατο την ίδια ώρα να μη βλέπω στην οθόνη του μυαλού μου τον Τσάρλι Τσάπλιν στον «Δικτάτορα» να παίζει με την υδρόγειο. Αυτό κάνει και ο πρόεδρος Τραμπ, με τον δικό του τρόπο.

ΓΟΗΤΕΥΤΗΚΕ

«Ηταν πράγματι εξαιρετικά γοητευτικό να ακούς Ιάπωνες να μιλάνε αρχαία ελληνικά ή Αμερικανούς να αναλύουν τους Στωικούς», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας ύστερα από συνάντησή του με μεταπτυχιακούς φοιτητές του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Χάρβαρντ. Τι ωραία που το θέτει! «Ιδιαίτερα γοητευτικό». Πρέπει να είναι όπως το λέει. Τον πιστεύω. Ιδίως όταν στ’ αφτιά σου τα αρχαία ελληνικά ακούγονται σαν κινέζικα ή, εν πάση περιπτώσει, σαν ιαπωνικά, αφού ήταν Ιάπωνας ο φοιτητής που τα μιλούσε…