Lloyd’s List: 14 Έλληνες στους 100 ισχυρότερους παράγοντες της παγκόσμιας ναυτιλίας το 2024

23:32 7/12/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Με τη συμμετοχή 14 προσωπικοτήτων που εκπροσωπούν την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα δημοσιεύθηκε και εφέτος η λίστα των 100 πιο σημαντικών παραγόντων της παγκόσμιας ναυτιλίας που επιμελείται η βρετανική Lloyd’s List.

Στη φετινή λίστα «One Hundred People» οι Έλληνες εφοπλιστές βρίσκονται ψηλά στη λίστα, ξεχωρίζει όμως για μία ακόμα χρονιά η άνοδος του Βαγγέλη Μαρινάκη που βρέθηκε στην 16η από την 22η θέση της σχετικής κατάταξης του 2023. Να σημειωθεί ότι τα τελευταία

δύο χρόνια έχει σημειώσει άνοδο κατά 25 θέσεις, τη μεγαλύτερη σε σχέση με τους υπόλοιπους Έλληνες πλοικτήτες.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΗ ΛΙΣΤΑ

Στην πρώτη θέση φιγουράρει ο Arsenio Dominguez, γενικός γραμματέας στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, ο οποίος «αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματικός και δημοφιλής».

Ενδεικτικό της ανησυχίας και των γεωπολιτικών προκλήσεων που υπάρχουν στον κλάδο της ναυτιλίας, είναι ότι στη δεύτερη θέση της λίστας είναι ο Yahya Sare’e, εκπρόσωπος των Χούθι, οι οποίοι εμφανίζοντας ως σημαντικός παράγοντας «επιρροής για την τύχη της ναυτιλίας φέτος»

«Η απειλή από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης αυξάνεται δραματικά, χάρη σε ένα ολοένα και πιο ποικίλο δίκτυο πολιτικών συμμαχιών, στρατιωτικών προμηθευτών και δικτύων οικονομικής υποστήριξης που τώρα εκτείνονται μέσω πολλών τρομοκρατικών οργανώσεων», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Στο ίδιο πλαίσιο, των γεωπολιτικών προκλήσεων εντάσσεται και ο σκιώδης στόλος ο οποίος είναι στην 8η θέση της συνολικής κατάταξης: «Αριθμώντας λίγο περισσότερα από 660 πλοία, αυτός ο στόλος αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη ναυτιλιακή βιομηχανία που βασίζεται σε κανόνες».

Η Capital Group έχει αναμφισβήτητα υπερβεί κάθε άλλη ελληνική πλοιοκτήτρια εταιρεία στη φιλόδοξη επένδυσή της για την ενεργειακή μετάβαση

Ο Βαγγέλης Μαρινάκης

Ως έναν άνθρωπο της ναυτιλίας ο οποίος έχει «ένα τολμηρό μακροπρόθεσμο όραμα, αλλά παράλληλα παραμένει ένας ρεαλιστής deal-maker» περιγράφει η βρετανική Lloyd’s τον Βαγγέλη Μαρινάκη: «Ακριβώς όπως ο αγγλικός ποδοσφαιρικός σύλλογός του Νότιγχαμ Φόρεστ ανεβαίνει ψηλά στην Πρέμιερ Λιγκ, έτσι και ο μεγάλος Έλληνας εφοπλιστής Βαγγέλης Μαρινάκης συνέχισε την άνοδο στην κατάταξή μας» τονίζει.

Ο Μαρινάκης ασκεί επιρροή πολύ πέρα ​​από τον στενό ναυτιλιακό τομέα – στο ποδόσφαιρο καθώς και στα μέσα ενημέρωσης στην πατρίδα του, την Ελλάδα.

«Ωστόσο, στον κλάδο μας, ο σημαντικός λόγος για την υψηλότερη θέση φέτος είναι ότι η Capital Group έχει αναμφισβήτητα υπερβεί κάθε άλλη ελληνική πλοιοκτήτρια εταιρεία στη φιλόδοξη επένδυσή της στην ενεργειακή μετάβαση που απαιτείται για την απαλλαγή του κλάδου από τις εκπομπές άνθρακα».

Εκτός από την παραγγελία 18 σύγχρονων carriers μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, εκ των οποίων τα έξι είναι ακόμη υπό ναυπήγηση για παράδοση το 2026 και το 2027, ο όμιλος έχει επενδύσει σε έξι μεσαίου μεγέθους gas carriers που μπορούν να μεταφέρουν αμμωνία και τέσσερα μοναδικά multi-gas carries πολλαπλών αερίων που μπορούν να μεταφέρουν υγρό CO2 .

Η Capital Clean Energy Carriers οδεύει να γίνει η μεγαλύτερη εισηγμένη στο Χρηματιστήριο των ΗΠΑ στον τομέα της πράσινης μετάβασης

Αυτός ο επεκτεινόμενος στόλος έχει ενοποιηθεί υπό την εισηγμένη στο Nasdaq εταιρεία που ελέγχεται από τον Μαρινάκη, την πρώην Capital Product Partners.

Η Lloyd’s θυμίζει ότι η εταιρεία μετονομάστηκε πρόσφατα σε Capital Clean Energy Carriers, και βρίσκεται σε τροχιά να γίνει η εισηγμένη με τον μεγαλύτερο και νεότερο στόλο πλοίων ενεργειακής μετάβασης, στο Χρηματιστήριο των ΗΠΑ.

Η Capital ήταν ένα από τα πέντε ιδρυτικά μέλη των πλοιοκτητών που προσκάλεσε ο Lloyd’s Register για να ξεκινήσει το νέο του Κέντρο Μείωσης Εκπομπών Ναυτιλίας στην Αθήνα το 2024.

«Ωστόσο, η επιτυχία του Μαρινάκη έχει οικοδομηθεί στο ότι μπορεί να δει και το δάσος και το δέντρο. Ταυτόχρονα με τη δέσμευση για τα πιο σύγχρονα πλοία, έχει ένα αξιοζήλευτο ρεκόρ επικερδών συμφωνιών αγοραπωλησίας που κρατούν τον όμιλο σε αναπτυξιακή τροχιά», αναφέρεται.

Η Μαρία Αγγελικούση

Η Μαρία Αγγελικούση, επικεφαλής του ομίλου Αγγελικούση βρίσκεται στη 12η θέση, όπως και το 2023. Είναι η πρώτη παρουσία ανάμεσα στους 14 Έλληνες εφοπλιστές και όπως αναφέρει η Lloyd’s list  η Μαρία  Αγγελικούση συνεχίζει να επεκτείνεται και να διαμορφώνει σταδιακά τον ομώνυμο οικογενειακό ναυτιλιακό όμιλο για ένα βιώσιμο μέλλον.

Η ανάπτυξη το 2024 ήταν ακόμη πιο αισθητή με την διαφοροποίηση στον τομέα των δεξαμενόπλοιων με την επέκταση στα shuttle tankers , με την εξαγορά του στόλου 18 δεξαμενόπλοιων της Altera Shuttle Tankers, που ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο του 2024 και δραστηριοποιείται στη Βόρεια Θάλασσα, τη Βραζιλία και τις ανατολικές ακτές του Καναδά. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες συμφωνίες στην ιστορία του ομίλου Αγγελικούση, η οποία ξεπερνά τα 75 χρόνια.

Ο όμιλος διαθέτει περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 16,8 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων λίγο πάνω από τα 14 δισ. δολάρια αντιπροσωπεύουν τη λογιστική αξία του στόλου του

Νωρίτερα μέσα στο έτος, ο όμιλος είχε κάνει το ντεμπούτο του στον συγκεκριμένο τομέα, παραγγέλνοντας τρία  shuttle tankers  στη Νότια Κορέα, μετά την κατάκτηση ενός διαγωνισμού της Petrobras. Τα τρία πλοία αναμένεται να «πέσουν» στο νερό το 2027 και το 2028, είναι πιθανό να ενταχθεί στην πλατφόρμα Altera.

Ο όμιλος διαθέτει περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 16,8 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων λίγο πάνω από τα 14 δισ. δολάρια αντιπροσωπεύουν τη λογιστική αξία του στόλου του. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων για τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 ήταν εντυπωσιακά 1,9 δισ. δολάρια, ενώ τα ετήσια κέρδη προβλέπεται να είναι κατά μέσο όρο 1,8 δισ. δολάρια για την πενταετία.

Ο στόλος του ομίλου αποτελείται από 144 υπάρχοντα πλοία, τα οποία κατανέμονται περίπου ισομερώς μεταξύ πλοίων μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου, δεξαμενόπλοιων και πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, ενώ έχει επιπλέον 23 πλοία υπό παραγγελία, τα μισά από τα οποία είναι πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και η ενεργειακή απόδοση αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες σε όλες τις εταιρείες του ομίλου.

Το εκπαιδευτικό κέντρο του ομίλου, το Delphic Maritime Training Centre, είναι μία από τις πιο προηγμένες εσωτερικές εγκαταστάσεις οποιασδήποτε ναυτιλιακής εταιρείας.

Ο Γιώργος Προκοπίου

Στην 20η θέση της λίστας κατατάσσεται ο Γιώργος Προκοπίου, μία θέση χαμηλότερα από τη λίστα του 2023 με της Lloyd’s list να εστιάζει αρχικά στην ενασχόληση του έλληνα εφοπλιστή με τις επενδύσεις στα ακίνητα.

Ο Γιώργος Προκοπίου απέκτησε πρόσφατα ένα κομμάτι του εμβληματικού θέρετρου Astir Palace στη Βουλιαγμένη αξίας 160 εκατ. δολαρίων και, ξεχωριστά, επενδύει 500 εκατ. δολάρια στην αναπτυσσόμενη ανάπτυξη ακινήτων του Ελληνικού που βρίσκεται σε εξέλιξη σε κοντινή απόσταση στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, αναφέρει η έκδοση Lloyd’s List.

Σε σύγκριση με τα πλοία που ναυπηγούσε ο Προκοπίου πριν από δύο δεκαετίες, τα πλοία είναι σε μεγάλο βαθμό μια νέα γενιά όσον αφορά την αποδοτικότητά τους

Στην ναυτιλία μια ματιά στο βιβλίο παραγγελιών των νεότευκτων πλοίων του είναι αρκετή για να διαψεύσει κάθε εικασία σχετικά με τη μελλοντική δέσμευση του Προκοπίου στον κλάδο.

Μέχρι τον Νοέμβριο του 2024, ο πλοιοκτήτης είχε υπογράψει συμβόλαια για σχεδόν 100 πλοία.

Μέχρι στιγμής έχει παραγγείλει 56 δεξαμενόπλοια για την Dynacom Tankers και 32 bulkers για την  Sea Traders. Υπό ναυπήγηση, επίσης, είναι οκτώ  πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου 200.000 κυβικών μέτρων από μια σειρά 14 πλοίων. Ο ναυτιλιακός βραχίονας υγροποιημένου φυσικού αερίου Dynagas έχει ήδη παραλάβει το πρώτο. Οι τελευταίες παραγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας περιλαμβάνουν μια τετράδα δεξαμενόπλοιων suezmax που θα κατασκευαστούν στο ναυπηγείο PaxOcean Zhoushan στην Κίνα.

Σε σύγκριση με τα πλοία που ναυπηγούσε ο Προκοπίου πριν από δύο δεκαετίες, τα πλοία είναι σε μεγάλο βαθμό μια νέα γενιά όσον αφορά την αποδοτικότητά τους, αν και όλα τα δεξαμενόπλοια και τα bulkers θα τροφοδοντούνται με συμβατικά καύσιμα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από πολλά χρόνια, προέβλεψε τις δυνατότητες διέλευσης των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού και ξεκίνησε την παρουσία του στον τομέα με τη ναυπήγηση ισχυρών πλοίων LNG κατηγορίας πάγου και χειμερινής χρήσης.

Σε ένα άλλο μοναδικό έργο, η Dynagas έθεσε σε λειτουργία τις πρώτες πλωτές μονάδες αποθήκευσης και επαναεριοποίησης που κατασκευάστηκαν ποτέ στην Κίνα.

Τέλος η Lloyd’s List σχολιάζει την απόκτηση των  Ελληνικών Ναυπηγείων (Σκαραμαγκά) οι εγκαταστάσεις των οποίων  ανακαινίζονται εκτενώς υπό την ιδιοκτησία του Προκοπίου και είχαν ένα γεμάτο βιβλίο επισκευών πλοίων κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της επαναλειτουργίας τους.

Η Αγγελική Φράγκου

Η Αγγελική Φράγκου είναι στην 24η θέση, τρεις θέσεις χαμηλότερα σε σχέση με το 2023 και όπως σημειώνει η Lloyd’list: «Η συγκέντρωση των στόλων ξηρού χύδην φορτίου, δεξαμενόπλοιων και εμπορευματοκιβωτίων σε μία ξεχωριστή οντότητα επιτρέπει στη Φράγκου και τη Navios που είναι εισηγμένη στις ΗΠΑ να επωφεληθούν από τη δυναμική της αγοράς».

Το έτος που πέρασε δεν ήταν μόνο η 70ή επέτειος της Navios, αλλά και η 20ή επέτειος από την ίδρυση της πρώτης εισηγμένης εταιρείας της, της International Shipping Enterprises (ISE), από τη Φράγκου στον Nasdaq.

Από τον Νοέμβριο του 2024, η εισηγμένη στο χρηματιστήριο Navios Maritime Partners διαχειρίζεται 179 πλοία που είναι ιδιόκτητα ή υπό δικαίωμα προαίρεσης αγοράς

Μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2005, η ISE κέρδισε μια διαγωνιστική διαδικασία για την εξαγορά της Navios, της ιστορικής ναυτιλιακής θυγατρικής της US Steel Corporation. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι εκείνη την εποχή, η Navios ήταν κυρίως επιχείρηση μεταφοράς ξηρού φορτίου, έχοντας στην ιδιοκτησία της μόλις έξι πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου τύπου handymax, ενώ άλλα ήταν υπό μακροχρόνια ναύλωση.

Από τον Νοέμβριο του 2024, η εισηγμένη στο χρηματιστήριο Navios Maritime Partners διαχειρίζεται 179 πλοία που είναι ιδιόκτητα ή υπό δικαίωμα προαίρεσης αγοράς. Ο στόλος αξίας 5,7 δισ. δολαρίων περιλαμβάνει 75 πλοία μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου, 48 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και 56 δεξαμενόπλοια.

Η ενοποίηση του στόλου της Navios, που κάποτε ήταν κατακερματισμένος ανά τομέα, κάτω από την ενιαία στέγη της Navios Partners δημιούργησε μια μεγάλη, διαφοροποιημένη ναυτιλιακή εταιρεία που η Φράγκου πιστεύει τώρα ότι είναι πιο κατάλληλη για να αντέξει τους κύκλους της ναυτιλίας και να αντιμετωπίσει περιόδους ακόμη μεγαλύτερης αστάθειας, όπως η σημερινή.

Σύμφωνα με την κυρία Φράγκου, η διαφοροποίηση επιτρέπει σε έναν πλοιοκτήτη να εκμεταλλεύεται τις δυναμικές της αγοράς όπως αυτές αποκαλύπτονται, αντί να βασίζεται σε προβλέψεις για το μέλλον. Η ποικιλομορφία ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα, «ενώ παράλληλα αναλαμβάνουμε μικρότερο κίνδυνο λόγω του μεγαλύτερου περιθωρίου σφάλματος που έχουμε».

Η Lloyd’s List σχολιάζει ότι  κανείς δεν εργάζεται σκληρότερα από τη Φράγκου. Λίγες, αν υπάρχουν, εταιρείες μπορούν να ισχυριστούν ότι έχουν πλοηγηθεί σε μια ταραχώδη περίοδο στις αγορές με τόση επιτυχία όσο η Navios, χρησιμοποιώντας παραδοσιακές ναυτιλιακές αξίες παρά το γεγονός ότι είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο.

Η Μελίνα Τραυλού

Στην 26η από την 25η θέση το 2023 συγκαταλέγεται η Μελίνα Τραυλού, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και η Lloyd’ list αναφέρει, ότι ως ηγέτης της μεγαλύτερης εφοπλιστικής ένωσης στον κόσμο, όποιος είναι πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, που ιδρύθηκε το 1916, αξίζει και με το παραπάνω μια περίοπτη θέση στην ετήσια λίστα της εφημερίδας.

Πλησιάζοντας προς το τέλος της αρχικής τριετούς θητείας της, η Μελίνα Τραυλού ήταν πιστή στην υπόσχεσή της να είναι πρεσβευτής όχι μόνο της ελληνικής ναυτιλίας  αλλά ολόκληρης της ναυτιλίας., τονίζει η Lloyd’s List.

Ενδεικτικό του πώς την βλέπουν οι άλλοι ηγέτες του κλάδου, είναι η ανάληψη της θέσης του κεντρικού ομιλητή στην εκδήλωση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου για το καθαρό μηδέν στο COP28 στο Ντουμπάι τον Δεκέμβριο του 2023.

Για την Τραυλού, η ναυτιλία είναι ένας ζωτικής σημασίας γεφυροποιός για την παγκόσμια ανάπτυξη και ευημερία και ο κλάδος είναι ο σκοπός μας, το καθήκον μας, η δέσμευσή μας

Αξιοποίησε ένα σημαντικό  άμβωνα για το μήνυμα ενότητας που ήθελε να στείλει. «Αν μπορέσουμε να συνεργαστούμε για να επιτύχουμε τους κοινούς μας στόχους, το βραβείο θα είναι μεγαλύτερο από το πρασίνισμα του κλάδου μας,  θα είναι το πρασίνισμα όλων των κλάδων», είπε στο ακροατήριό της.

Για την Τραυλού, η ναυτιλία είναι ένας ζωτικής σημασίας γεφυροποιός για την παγκόσμια ανάπτυξη και ευημερία και ο κλάδος είναι «ο σκοπός μας, το καθήκον μας, η δέσμευσή μας».

Από τότε που εξελέγη πρόεδρος της UGS, έχει κάνει εξαιρετικά αποτελεσματική δουλειά στην εδραίωση συμμαχιών, αξιοποιώντας το έργο που ξεκίνησε υπό τον προκάτοχό της Θεόδωρο Βενιάμη.

Η Τραυλού  θεωρείται συχνά ως μια ανάσα φρέσκου αέρα στην ενθάρρυνση στενότερων κοινωνικών δεσμών μεταξύ της ισχυρής εθνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας και της Ελλάδας γενικότερα, σχολιάζει η εφημερίδα. Η εφημερίδα θεωρεί ότι αν και ο ρόλος της ως προέδρου της UGS είναι ο κύριος λόγος για την τοποθέτησή της σε αυτόν τον κατάλογο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ίδια η ναυτιλιακή εταιρεία της Τραυλού αποτελεί παράδειγμα από μόνη της.

Η Neptune Lines είναι η σημαντικότερη επιχείρηση τακτικών γραμμών της ελληνικής ναυτιλίας. Διαθέτοντας και εκμεταλλευόμενη ένα στόλο 21 αμιγώς φορτηγών και αυτοκινήτων, με ένα εκτεταμένο δίκτυο δρομολογίων, έχει ελάχιστους, αν όχι κανέναν, ομότιμους σε μια χώρα που επικεντρώνεται κυρίως στην tramp ναυτιλία και στην παροχή χωρητικότητας σε ναυλωτές.

Ο όμιλος Tραυλού περιλαμβάνει επίσης αδελφές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία χύδην ξηρού φορτίου και στην εφοδιαστική αλυσίδα στην ξηρά.

Οι άλλες ελληνικές συμμετοχές

Σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες εννέα ελληνικές συμμετοχές στους 100 της Lloyd’s List αυτές είναι:

Στην 33η θέση είναι ο έλληνας πλοιοκτήτης Γιώργος Οικονόμου, του ομίλου TMS, ο εφοπλιστής, συλλέκτης έργων τέχνης και τώρα της φίλος της τεχνολογίας. Ο όμιλος TMS διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά βιβλία παραγγελιών νεότευκτων και προσβλέπει σε μια νέα συνεργασία για την ενεργειακή μετάβαση με τον Lloyd’s Register. Ο Κωστής Κωνσταντακόπουλος (35η θέση), ο διευθύνων σύμβουλος της Costamare που συνεχίζει να αυξάνει το αποτύπωμά του στη ναυτιλία καθώς η ελληνική εταιρεία κλείνει τα 50 χρόνια της. Ο Πέτρος Παππάς της Star Bulk (37η θέση), ο Έλληνας πλοιοκτήτης που έχει αναδειχθεί ως ένας από τους λίγους συνεπείς παίκτες συγκέντρωσης στον κατακερματισμένο τομέα της ναυτιλίας πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου. Ο Πίτερ Λιβανός της GasLog (49η θέση), ο οποιος εστιάζει όλο και περισσότερο στη ναυτιλία CO2 και υδρογόνου, ενώ παραμένει σημαντική δύναμη στο LNG και στον τομέα του ξηρού χύδην φορτίου. Ο Γιώργος Λογοθέτης της Libra (63η θέση), «ο άνθρωπος, που έχει ευδοκιμήσει εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιώντας ένα αντιφατικό μάντρα: αγοράστε ακριβά και πουλάτε φθηνά» Στην 76η θέση είναι ο Νίκος Τσάκος της ΤΕΝ (73η θέση): «Ανοίγοντας την πρώτη ιδιωτική ναυτική ακαδημία της χώρας, η οικογένεια Τσάκου είναι πιστή στις ναυτιλιακές της ρίζες». H Έλπη Πετράκη (83η θέση), προεδρος της WISTA International που επιδιώκει την καλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Παράλληλα με τον ΙΜΟ, η Wista υπό την ηγεσία της Πετράκη διεξάγει τη δεύτερη Έρευνα Γυναικών στη Ναυτιλία, μια κρίσιμη πηγή πληροφοριών για την ποικιλομορφία των φύλων στον κλάδο Η Σεμίραμις Παληού της Diana Shipping και της Helmepa, (87η θέση), η έμπειρη πλοιοκτητρια έχει διευρύνει τους ορίζοντες για τις δύο εισηγμένες στο χρηματιστήριο ναυτιλιακές εταιρείες που διευθύνει Στην 98η θέση βρίσκεται ο καθηγητής Κώστας Γραμμένος, του Bayes Business School, ο οποίος έχει «καθοδηγήσει και εκπαιδεύσει τα πιο επιτυχημένα στελέχη στον κλάδο της ναυτιλίας για δεκαετίες»

Πηγή: OT