Αντιδημοκρατικός ριζοσπαστισμός

16:24 5/11/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Εως σήμερα, απέφυγα να γράψω για την Αμερική και τις εκλογές της, επειδή γράφουν συνεχώς άλλοι που ξέρουν πολύ καλύτερα και τη χώρα και τις ιδιαιτερότητές της – κι αυτοί μπορούν να εξηγήσουν γιατί φοβίζει τον κόσμο ο Τραμπ, γιατί δεν ενέπνευσε όσους αναμενόταν η Κάμαλα Χάρις και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει για την Αμερική αλλά και για τη συνοχή του δυτικού κόσμου πιθανή επικράτηση του υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών.

Ο Τραμπ είναι απέναντι στην κουλτούρα της woke, αλλά καταφέρνει να είναι βίαια αντικοινωνικός απέναντι

και σε φιλελεύθερους δημοκράτες που δεν έχουν πέσει θύματα της πολιτικής ορθότητας και των υπερβολών της. Δεν είναι «συμπεριληπτικός», δεν είναι ανεκτικός στον άλλο, δεν στέκεται εκστατικός απέναντι στη διανόηση. Είναι βίαιος, βρώμικος και κακός. Μπρουτάλ. Αλλά έχει σαφείς και ισχυρές κοινωνικές αναφορές. Και, όπως και την προεκλογική περίοδο του 2016, που τον έφερε στην αμερικανική προεδρία, μίλησε με ακρίβεια τον λόγο «του λαϊκού εθνικισμού μιας “βαθιάς Αμερικής” που εξεγείρεται κατά των ελίτ, οι οποίες έχουν πάψει “να την ακούν”, σε ένα περιβάλλον εντεινόμενης αβεβαιότητας […]. Η εκλογή του Τραμπ είναι η σαφής μετεξέλιξη του ευρωπαϊκού εθνολαϊκισμού, η εξέγερση της ταυτότητας» (Ανδρέας Πανταζόπουλος, «Το Βήμα», 13/11/2016).

Ο Ντόναλντ Τραμπ, δηλαδή, που από την αρχή, και τώρα εμφανίζεται ρατσιστής, μισογύνης, τραμπούκος και εχθρός του θεσμικού πλαισίου, ήταν και συνεχίζει να είναι ο ίδιος. Πατέρας ενός λούμπεν προλεταριάτου, περιφρονημένου και άλαλου. Οι δυσοίωνες προφητείες για την πρώτη θητεία του δεν επιβεβαιώθηκαν στο ακέραιο. Η Αμερική και άντεξε, και κράτησε τον χαρακτήρα της, και έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην πανδημία, και παραμένει αιχμή του δόρατος του δυτικού κόσμου και της φιλελεύθερης δημοκρατίας – ενώ αντιμετώπισε με ωριμότητα και αποτελεσματικότητα την επίθεση φανατικών οπαδών του Τραμπ εναντίον του Καπιτωλίου. (Είχε βέβαια την τύχη να διαδεχτεί τον Τραμπ ο Τζο Μπάιντεν, ένας σοβαρός πολιτικός, ρεαλιστής, με πολυδιάστατη ατζέντα).

Το θέμα όμως τώρα είναι ότι ο Τραμπ επιδιώκει την επιστροφή του στην προεδρία των ΗΠΑ, απαλλαγμένος πια από τα πρόσωπα που θα μπορούσαν να εγγυηθούν τη θεσμική εξισορρόπηση απέναντι στον αυταρχισμό ενός απροσδόκητου ηγέτη. Γι’ αυτό το αίνιγμα Τραμπ, σήμερα, είναι περισσότερο απροσδόκητο. Θα είναι απλώς ένας κακομαθημένος πλούσιος, αυταρχικός και κιτς, ο οποίος θα μιλάει στο όνομα ενός λαού οπλισμένου με κοινωνικό μίσος για ένα κατεστημένο που θεωρεί υπεύθυνο για την εξώθησή του στο πιο βαθύ κοινωνικό περιθώριο και στον αποκλεισμό; Θα επιδιώξει, αν εκλεγεί, να εκφράσει όχι τόσο τα συμφέροντά του όσο τα απωθημένα του;

Και εκτός από πλήγματα σε δικαιώματα που θεωρούνται δημοκρατικές κατακτήσεις (π.χ., στο δικαίωμα στις αμβλώσεις), θα μπορέσει να λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά στη σημερινή παγκόσμια τάξη, μετατοπίζοντας την Αμερική στις δυνάμεις που η Αν Απλμπάουμ αποκαλεί «του απολυταρχισμού», στηρίζοντας δηλαδή τη Ρωσία του Πούτιν σε βάρος της Ουκρανίας και, εντέλει, σε βάρος της Ευρώπης – υπονομεύοντας τον αμυντικό άξονα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας; Η απειλή Τραμπ προς την παγκόσμια τάξη είναι ό,τι πιο σοβαρό φέρνει μια πιθανή επανεκλογή του – κι αυτή είναι που τρομάζει τη φιλελεύθερη Δύση.

Ο αντιδημοκρατικός ριζοσπαστισμός στην Αμερική δείχνει τα δόντια του σε όλο τον δυτικό κόσμο. Αύριο θα ξέρουμε αν θα χρειαστεί να προετοιμαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε τις απειλές του.

Οι έλληνες οπαδοί του Σάντσεθ

Τα ανθρώπινα δράματα, που αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή, όπως οι φονικές πλημμύρες στη Βαλένθια της Ισπανίας, έφεραν μια πολύ δυσάρεστη αντίδραση των πολιτών. Δεν έκρυψαν τη δυσφορία και την αγανάκτησή τους για τον ισπανό πρωθυπουργό, τον σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ, τον οποίο δεν αποδοκίμασαν απλώς αλλά κυνήγησαν, με πέτρες, ξύλα και λάσπες. Στην κυβέρνησή τους και στον ισπανό πρωθυπουργό, οι πολίτες αποδίδουν ολιγωρία και καταλογίζουν την αργή και αναποτελεσματική αντίδραση του κράτους, σε θέματα πρόληψης αλλά και κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του πολύνεκρου συμβάντος.

Λυπάμαι που αναγκάζομαι να κάνω αυτό το σχόλιο, αλλά το οφείλω στον τρόπο με τον οποίο εργαλειοποιούν σοκαριστικές καταστροφές στην Ελλάδα οι αυτοαποκαλούμενες προοδευτικές δυνάμεις. Ο Σάντσεθ στην Ελλάδα θεωρείται και προβάλλεται περίπου ως μοντέλο της καλής σοσιαλδημοκρατίας, της αριστερής, που παλεύει και νικά τις κοινωνικές ανισότητες. Το ίνδαλμά τους ελέγχεται από τους Ισπανούς, αλλά οι υπερασπιστές της καλής σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα, έχουν σιωπήσει: δεν βλέπουν τη δυσαρέσκεια ούτε την αγανάκτηση. Αυτά παθαίνουν όσοι αντιμετωπίζουν την πολιτική ως μια ηθικολογική χοάνη, στην οποία καθρεφτίζονται ικανοποιημένοι οι ιδεοληπτικοί.