Αντίβαρα

16:41 14/11/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Oι διορισμοί του Τραμπ είναι αρκούντως τρομακτικοί. Ενας τηλεοπτικός παρουσιαστής γίνεται υπουργός Αμυνας. Ενας πάστορας που υποστηρίζει τους φανατικούς εποίκους διορίζεται πρεσβευτής στο Ισραήλ. O άνθρωπος που οργάνωσε τους χωρισμούς των οικογενειών των μεταναστών στην πρώτη θητεία του Τραμπ αναλαμβάνει «τσάρος» των συνόρων.

Ακόμη πιο τρομακτική όμως είναι η πρόθεση του νεοεκλεγέντος προέδρου να απαλλαγεί από όλα τα θεσμικά αντίβαρα (checks and balances) που προβλέπονται από το Σύνταγμα. Οπως

αποδεικνύεται, δεν χρειάζεται για τον σκοπό αυτό ούτε διάταγμα ούτε κάποια ειδική ψηφοφορία – ένα τηλεφώνημα είναι αρκετό.

Ισχύει σε όλες τις δημοκρατίες από την εποχή του Μοντεσκιέ: ο ηγέτης ελέγχεται, δεν είναι παντοδύναμος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτός ο έλεγχος γίνεται από το Κογκρέσο και το Ανώτατο Δικαστήριο. Ποιος ελέγχει σήμερα τη Γερουσία και, πιθανότατα, τη Βουλή των Αντιπροσώπων; Ούτε οι Δημοκρατικοί ούτε οι Ρεπουμπλικανοί: ο Τραμπ. Ποιος ελέγχει το Ανώτατο Δικαστήριο; Ούτε η παλιά ούτε η νέα φρουρά: ο Τραμπ. Αλλά αυτή η πολιτική κυριαρχία δεν του φτάνει. Θέλει την πλήρη υποταγή. Για τον σκοπό αυτό, πέντε ημέρες μετά την εκλογική του νίκη, έγραψε στο Truth Social ότι όποιος διεκδικεί το αξίωμα του προέδρου της Γερουσίας θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν θα γίνει αποδεκτή η αμφισβήτηση οποιασδήποτε επιλογής του ανώτατου άρχοντα. Απάντηση δεν περίμενε – την ήξερε.

Και έπεται συνέχεια. Ακροδεξιά στελέχη έχουν εκπονήσει ένα εγχειρίδιο 920 λέξεων που τιτλοφορείται Project 2025 και περιγράφει την κατάλυση της δημοκρατίας μέσα από την αποδυνάμωση των θεσμών, την τοποθέτηση τραμπικών σε όλα τα κυβερνητικά αξιώματα, την τιμωρία των διαφωνούντων, τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης, τον περιορισμό της πρόσβασης σε κλινικές που κάνουν αμβλώσεις, την κατάργηση πολλών άλλων προγραμμάτων από τα οποία επωφελούνται κοινότητες και οικογένειες. Αν αυτό το σχέδιο εφαρμοστεί, η Αμερική θα κερδίσει μια θέση μεταξύ αυταρχικών καθεστώτων όπως η Ουγγαρία και η Τουρκία.

Με την Ουγγαρία παρομοιάστηκε και η Ελλάδα από ένα μέρος της αριστερής αντιπολίτευσης με αφορμή το σκάνδαλο των υποκλοπών. Ξέραμε πάντα ότι, όσο κι αν οι κυβερνήσεις κατέβαλλαν φιλότιμες προσπάθειες σε αυτή την κατεύθυνση, η σύγκριση ήταν υπερβολική. Γιατί; Επειδή εδώ λειτουργούν τα θεσμικά αντίβαρα. Συνέβη με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ για τη διενέργεια διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες. Συνέβη μερικά χρόνια αργότερα με άλλη απόφαση του ίδιου οργάνου, που ανέτρεψε τροπολογία της Νέας Δημοκρατίας η οποία προέβλεπε τον πλήρη αποκλεισμό της δυνατότητας ενημέρωσης ενός προσώπου που έχει τεθεί υπό παρακολούθηση για λόγους εθνικής ασφαλείας.

Ο αυταρχισμός δεν έχει χρώμα ούτε ιδεολογία. Oποιαδήποτε κυβέρνηση μπορεί να φλερτάρει μαζί του. Γι’ αυτό πρέπει να προστατεύουμε με νύχια και με δόντια τους ανεξάρτητους θεσμούς: για να προστατεύουν εκείνοι με τη σειρά τους τις κυβερνήσεις από τους επικίνδυνους πειρασμούς.