Από τα... Σόδομα του Χόλιγουντ στις «50 Αποχρώσεις του Γκρι»

08:09 28/8/2020 - Πηγή: Τα Νεα

Πριν από εκείνο δεν υπήρχε καμία παραγωγή ντοκιμαντέρ με θέμα το γυμνό στον κινηματογράφο. Ο σκηνοθέτης του «Skin: Α History of Nudity in the Movies» Ντάνι Γουλφ το αποτόλμησε. Την εποχή του #MeToo η πρόθεση του κινηματογραφιστή να ασχοληθεί με την ιστορία του γυμνού στο σινεμά μοιάζει ως απόπειρα εξιλέωσης για τον κόσμο που κυκλοφορούσε στα στούντιο του Χόλιγουντ από τη γέννηση του κινηματογράφου έως τις μέρες μας. Σε κάθε περίπτωση είναι ενδιαφέρον ότι ο Γουλφ προσεγγίζει με άλλο βλέμμα τις επιτυχημένες ταινίες των

Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Μπομπ Φόσι, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Ροζέ Βαντίμ και εκείνων των δημιουργών που χρησιμοποίησαν τις γυμνές σκηνές στις ταινίες τους άλλοτε για να προκαλέσουν καλλιτεχνικά κι άλλοτε για να εισπράξουν κέρδη από το ταμείο του εμπορικού σινεμά. Και όχι, το «Skin», που βγήκε πριν από λίγες ημέρες στις αμερικανικές αίθουσες, δεν είναι πρόφαση να δώσει τροφή στους ηδονοβλεψίες. Ο δημιουργός του επιμένει ότι το ντοκιμαντέρ του είναι ψυχαγωγικό και εγκυκλοπαιδικό.

«Είναι μία αφήγηση του λαμπερού και άσεμνου στον κινηματογράφο. Αυτή η βαθιά βουτιά στη φαντασία τόσο απαραίτητη για όσους αγαπάνε το σινεμά. Το γυμνό στον κινηματογράφο υπήρχε από τότε που ξεκίνησαν οι ταινίες να υπάρχουν. Απλά πρέπει να ξέρετε πού να κοιτάξετε. Ξεκινώντας με τον ηδονισμό που πρόβαλλε το Χόλιγουντ πριν από την επιβολή του κώδικα ηθικής Χέις τη δεκαετία του 1930». Ο Ντάνι Γουλφ προσφέρει ένα περιεκτικό δίωρο χωρίς να γεμίζει τον χρόνο του «Skin» με σκηνές από γυναικεία στήθη.

«Το να λέμε την ιστορία του γυμνού από την αρχή μέχρι το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα ήταν ένας ευχάριστος τρόπος για να το κάνουμε. Κάθε δεκαετία αλλάζει την οπτική της στην έννοια του γυμνού και άσεμνου. Η πολιτική άλλαξε, αντίστοιχα μεταβάλλεται και ο πολιτισμός, έτσι και το γυμνό προβάλλει την εποχή του στις ταινίες», προσθέτει ο ίδιος, συγκρίνοντας το αμερικανικό, πιο συγκρατημένο λόγω του κώδικα Χέις, και το ευρωπαϊκό προχωρημένο γυμνό.

Το «Skin» ανοίγει με την ιδέα ότι στα παρασκήνια του Χόλιγουντ ήδη στις πρώτες παραγωγές του Γκρίφιθ υπήρχε μια προβληματική περιοχή, που για κάποιον πρώιμο κινηματογραφικό κριτικό αποτελούσε «Τα Σόδομα του Ειρηνικού». Η συνθήκη αυτή περιορίστηκε όταν με τον Κώδικα Χέις, το 1934, ο πρόεδρος της Motion Picture Production Γουίλιαμ Χέις επέβαλε ένα ηθικό σύστημα κανόνων που όριζε τι αρμόζει να προβληθεί στην οθόνη και ίσχυσε έως το 1964 σε όλα τα στούντιο. Αλλά πριν από την εφαρμογή του ο Κώδικα Χέις δεν υπήρχε προστασία για τους ηθοποιούς. Αν τα στούντιο ζητούσαν γυμνές σκηνές από τους ηθοποιούς, τότε ήταν υποχρεωμένοι να τις γυρίσουν ακόμα κι αν δεν ήταν μέρος του σεναρίου της ταινίας. Εκείνη την εποχή στο άγριο Χόλιγουντ δεν υπήρχαν συντονιστές οικειότητας. Αυτό άνοιξε τον δρόμο για την κουλτούρα του καναπέ που χτύπησε το Χόλιγουντ για τον υπόλοιπο αιώνα και μετά.

Το «Skin» δημιουργήθηκε στο νέο πλαίσιο, μετά το #MeToo, και γι' αυτό η θέση του σκηνοθέτη είναι οι συνεντεύξεις που πήρε από τους πρωταγωνιστές και τις πρωταγωνίστριες να θέτουν τα σωστά ερωτήματα. Σχετικά με την πολιτική του γυμνού στην ταινία, για το πώς ήταν η πραγματικότητα για τους ερμηνευτές, τις επιλογές που ένιωθαν ότι έκαναν ή δεν είχαν περιθώριο να απορρίψουν. Παράδειγμα αυτής της συνείδησης ως προς το λεπτό θέμα της έκθεσης του γυμνού σώματος του ηθοποιού στη μεγάλη οθόνη αποτελεί η ιστορία της Μέριλιν Μονρόε. Οταν πέθανε το 1962, βρισκόταν για αρκετές εβδομάδες στα γυρίσματα της ταινίας «Something's Got to Give», μια κωμωδία επιστροφής για την οποία είχε γυρίσει μια γυμνή σκηνή. Η σκηνή αυτή θα ήταν το πρώτο γυμνό σε χολιγουντιανή ταινία από την εφαρμογή του Κώδικα Χέις. Μήπως αυτό επηρέασε ψυχικά τη σταρ;

Η Ερικα Γκάβιν, πρωταγωνίστρια της ταινίας του 1968 «Vixen» (η πρώτη ταινία που λογοκρίθηκε και απαγορεύτηκε λόγω σεξουαλικών σκηνών), λέει στην κάμερα του σκηνοθέτη Ντάνι Γουλφ: «Δεν επηρέασε πραγματικά την επαγγελματική μου καριέρα, αλλά με επηρέασε προσωπικά γιατί όταν πήγα στην πρεμιέρα, την πρώτη φορά που είδα τον εαυτό μου σε μια μεγάλη οθόνη, άρχισα να παρατηρώ το σώμα μου και δεν μου άρεσε ο τρόπος που το έβλεπα». Η Γκάβιν έγινε ανορεξική. Η γυμνή εμφάνισή της στην ταινία σχεδόν τη σκότωσε. Ενώ η Σάνον Ελίζαμπεθ, πρωταγωνίστρια του «American Pie», λέει πως: «Αν δεν έκανα γυμνό σε αυτήν την ταινία ίσως να μην είχα καριέρα». Το γυμνό της έδωσε συμβόλαιο για τρεις ταινίες και πραγματικά βοήθησε την καριέρα της.

Οι ιστορίες που ακούγονται στο «Skin» αναφέρονται στο πώς η βιομηχανία του σινεμά εκμεταλλεύτηκε και εξανάγκασε τις γυναίκες ηθοποιούς και μερικούς άνδρες συναδέλφους τους να κάνουν περισσότερες γυμνές σκηνές από ό,τι περιέγραφε το σενάριο. Αν δεν το έκαναν, η παραγωγή της ταινίας πάγωνε ή η κόπια καταστρεφόταν. Ο φόβος των ηθοποιών σε αυτήν την περίπτωση ήταν η μαύρη λίστα ή ότι δεν θα εργάζονταν ξανά στο Χόλιγουντ.

Ο Μάλκολμ ΜακΝτάουελ μιλά σχετικά με την πρώιμη φήμη του ως ο πιο γυμνός ηθοποιός στο Χόλιγουντ, στο «Κουρδιστό Πορτοκάλι» του Κιούμπρικ και στον «Καλιγούλα» του Τίντο Μπρας. Ισως το μεγαλύτερο πορνό όλων των εποχών, ο «Καλιγούλας», είναι η μία ταινία στην οποία ο ίδιος λέει ότι αρνήθηκε να είναι γυμνός, αφήνοντας αυτά τα καθήκοντα στο υπόλοιπο καστ της ταινίας.

Οι γυμνές σκηνές έβλαψαν κάποιες καριέρες. Οπως δηλώνουν και οι γυναίκες ηθοποιοί, πρωταγωνίστριες σε ταινίες τρόμου χαμηλού προϋπολογισμού της δεκαετίας του '70 και του '80. Σε αυτές τις ταινίες οι γυναίκες που σκοτώνονταν στην αρχή συνήθως ήταν τόπλες. Η εξήγηση είναι απλή: ο σκηνοθέτης είχε δικαίωμα να προσφέρει 500 δολάρια επιπλέον στην ηθοποιό, φτάνει να έβγαζε το πουκάμισό της. «Εκείνη την εποχή γίνονταν πολλές αδικίες. Υπογράφαμε για να κάνουμε μία ταινία και όταν άρχιζαν να γυρίζουν δεν ήταν απαραίτητα η ταινία που νομίζαμε», θα πει η Κριστίν Ντε Μπελ για τη δικής της «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» και η Λίντα Μπλερ για το «Ερωτες και πάθη στις γυναικείες φυλακές».

«Δεν πίστευαν ότι θα έκαναν γυμνό και στη συνέχεια τους έλεγαν ότι αν δεν το κάνουν, όλοι οι συντελεστές της παραγωγής θα έμεναν εκτός δουλειάς εξαιτίας τους. Και τότε το έκαναν. Ηταν άδικο. Οι καιροί έχουν αλλάξει. Με το κίνημα #MeToo, υπάρχει πολύ περισσότερη γυναικεία ενδυνάμωση. Τώρα, μια ηθοποιός μπορεί να πει όχι, και δεν υπάρχουν επιπτώσεις» εξηγεί ο Ντάνι Γουλφ.

Τώρα μία άλλη πραγματικότητα ρυθμίζει το γυμνό στο σινεμά. Υπάρχει στο κινηματογραφικό πλατό ένας συντονιστής οικειότητας. Κι αυτό είναι σημαντικό για τους ηθοποιούς και τις ηθοποιούς επειδή κάποιος είναι εκεί για να βεβαιώσει ότι, αν υπάρχει μια σκηνή με γυμνό ή σεξ, γίνεται με αισθητικά και καλλιτεχνικά κριτήρια, με συγκεκριμένο τρόπο και ποτέ εκτός σεναρίου. Οι συντονιστές οικειότητας εμφανίζονται ως δικλίδα ασφαλείας στα συμβόλαια με τα στούντιο, για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις που οδηγούν σε νομικές διαμάχες.