Αριστοτέλης, Αβερρόης και ΤΝ

16:28 31/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Ευχαριστήθηκα που εξανεμίστηκαν τρισεκατομμύρια από τα αμερικανικά χρηματιστήρια μόλις έγινε γνωστό  ότι η κινεζική  DeepSeek κατασκευάζει  μηχανήματα και προγράμματα Τεχνητής Νοημοσύνης, ανταγωνιστικά των αμερικανικών κολοσσών, με το 10% του δικού τους κόστους: ξεφούσκωσε κάπως η απειλητική χρηματοοικονομική φούσκα, ίσως  με την ΤΝ μπορούν να ασχοληθούν και εταιρείες που δεν διαθέτουν τα τρισεκατομμύρια των κυκλώπων της Silicon Valley.

Η OpenAI ανακοίνωσε αμέσως πως η DeepSeek ίσως χρησιμοποίησε για «πρώτη ύλη» την παραγωγή δικών της μηχανημάτων ΤΝ – ότι δηλαδή δεν έκανε, ας πούμε, εξόρυξη

μεταλλεύματος για να φτιάξει σίδηρο και μετά χάλυβα. Έκλεψε έτοιμο σίδηρο από την OpenAI και φυσικά κοστίζει πολύ φθηνότερα ο χάλυβας της.

Όμως οι New York Times και άλλοι παραγωγοί περιεχομένου έχουν καταθέσει αγωγές κατά της OpenAI ότι χρησιμοποιεί στα συστήματά της της, χωρίς να πληρώνει δικαιώματα, δικά τους κείμενα και βίντεο: κλέβει «μετάλλευμα», δηλαδή. Ο κλέψας του κλέψαντος.

Εκείνο που αγνοούν –νομίζω, δεν έχω διαβάσει κάτι σχετικό–  οι τρισεκατομμυριούχοι  είναι ότι πριν 900 χρόνια ο Άραβας φιλόσοφος Αβερρόης, επεξεργαζόμενος τις θέσεις του Αριστοτέλη περί «ποιητικού νου», κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η η ανθρώπινη μεταφυσική νοημοσύνη λειτουργεί όπως η σημερινή μηχανική ΤΝ –  και δωρεάν.

Σε αδρές γραμμές, ο Αριστοτέλης γράφει στο Περί Ψυχής ότι οι άνθρωποι, εκτός από απλό «λογιστικό» που, όπως η GPU υπολογιστή, δουλεύει με ό,τι δίνουν οι αισθήσεις, διαθέτουν: α) «υλικό νου» για να χειρίζεται τις «παραστάσεις» (φαντάσματα) που επιπλέον δημιουργούν οι αισθήσεις β) κοινό για όλους τους ανθρώπους αθάνατο «ποιητικός νους» που «φωτίζει» τις παραστάσεις του «υλικού νου» και μπορούμε να σκεφτόμαστε: έχουμε «φρόνηση» αλλά και ανώτερη θεωρητική σκέψη, μπορούμε να κάνουμε μαθηματικά, φυσική, μεταφυσική, μουσικολογία, τεχνητονοημοσυνολογία – ακόμη και να γράφουμε άρθρα στα «Νέα».

Οι «περιπατητικοί» διάδοχοι του Αριστοτέλη (Αλέξανδρος, Θεμίστιος, Φιλόπονος, …) διέσωσαν τη θεωρία από το μυστικιστικό νεοπλατωνικό τσουνάμι, μισοπνιγμένη αυτή ανέβηκε τον Γουαλδακιβίρ, κατάφερε να φθάσει στην Κόρδοβα, στον  Αβερρόη.

Ο σοφός Άραβας  δούλεψε πολύ· μετά 30 χρόνια και δεκάδες περί τον Αριστοτέλη βιβλία, συμπέρανε ότι όχι μόνο οι άνθρωποι μετέχουμε του αριστοτελικού ποιητικού νου  αλλά επιπλέον  ενσωματώνονται συνεχώς στο πανανθρώπινο νοητικό σύστημα τα συμπεράσματα της σκέψης καθενός μας.

Δηλαδή, εμπλουτίζεται συνέχεια ο Νους με τα νοητικά επιτεύγματα μας, αυτά που προκύπτουν από τις αισθήσεις, την εμπειρία, τη σκέψη· τα επεξεργάζεται τα μοιράζει δωρεάν ως «φως» σε κάθε ενδιαφερόμενο που τα χρειάζεται για να σκεφθεί – και έτσι ο Νους εμπλουτίζεται πάλι.

Μεταφυσικό αριστοτελικό ιντερνέτ και μεταφυσική ανεξάντλητη νοημοσύνη; Εξόρισαν τον Αβερρόη και έκαψαν τα βιβλία του οι μουσουλμάνοι· οι χριστιανοί αφόριζαν τους λίγους οπαδούς του. Άλλες εποχές.