Χρειαζόμαστε ακόμη τους υπερήρωες;

09:58 16/9/2020 - Πηγή: Τα Νεα

Στη μακρά λίστα με τις παραγωγές στη μικρή και στη μεγάλη οθόνη που εμπνέονται από το σύμπαν των κόμικ προστέθηκε πρόσφατα η σειρά «The Boys», στην πλατφόρμα της Amazon. Αντίθετα με τις παραδοσιακές ματιές στα κατορθώματα των υπερανθρώπων, φέρνει στο προσκήνιο σκοτεινά αντίγραφα χαρακτήρων όπως οι Σούπερμαν, Μπάτμαν και Wonder Woman.

Αυτοαναφορικοί, κάθε άλλο παρά ταπεινοί, που χρησιμοποιούν τις δυνάμεις τους με αμφιλεγόμενο τρόπο. Μοιάζουν περισσότερο

με συμμορία που κυκλοφορεί στους δρόμους με αντιηρωική διάθεση.

Αυτή η σατιρική προσέγγιση του σεναριογράφου και παραγωγού του «The Boys» Ερικ Κρίπκι αναδεικνύει ένα ερώτημα που παραμένει επίκαιρο: «Τι κάνουμε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ανθρώπους που για διάφορους λόγους (χρήματα, εξουσία κ.λπ.) διακατέχονται από το σύμπλεγμα του Θεού;» γράφει η Κάμερον Λο στο bbc.com.

Ανεξαρτήτως χρονικής ή ιστορικής συγκυρίας, οι άνθρωποι είχαν πάντα εμμονή με τους υπερανθρώπους. Από τους θεούς του Ολύμπου έως τη Βίβλο και το έπος του Γκιλγκαμές, οι ήρωες σπεύδουν προς βοήθεια άλλων, καμιά φορά και παρά τη θέληση των θεών.

Σύμφωνα με τις πιο συνηθισμένες προσεγγίσεις της ηρωικής διάστασης, ο κάθε χαρακτήρας φεύγει για μια περιπέτεια, μπλέκεται σε διαμάχες που μεταβάλλουν και τον ίδιο και φτάνει στον στόχο του αλλά και σε έναν νέο εαυτό. Αυτό το ταξίδι είναι στις μέρες μας η συνταγή της επιτυχίας κάθε ιστορίας των σεναριογράφων.

Διανθίζεται μάλιστα με λεπτομέρειες που καθιστούν τον πρωταγωνιστή πιο ηρωικό στα μάτια του κοινού, αφού πάνω στη μάχη του ανακαλύπτει τις κρυμμένες του ικανότητες και στέλνει ηχηρό μήνυμα ενδυνάμωσης.

Τα κόμικ ήταν πάντα φιλόξενοι χώροι αυτής της ηρωικής διάστασης, από τη δεκαετία του 1930 κιόλας, οπότε γεννήθηκαν οι πιο αντιπροσωπευτικοί υπερήρωες, όπως ο Σούπερμαν, ο Κάπτεν Αμέρικα και ο Φλας.

Ολοι τους χρησιμοποιούσαν σε κάθε τεύχος τις σχεδόν θεϊκές τους δυνάμεις για το καλό της ανθρωπότητας, σώζοντας όποιον είχε ανάγκη την παρέμβασή τους. Γι' αυτό και γίνονταν ολοένα και πιο δημοφιλείς στο κοινό.

Αυτή η δημοφιλία των εικονογραφημένων βιβλίων υπερηρώων ωστόσο έστρεψε την πυξίδα της δημιουργίας προς πιο ασφαλή μονοπάτια και απογύμνωσε τους πρωταγωνιστές των ιστοριών από λεπτομέρειες που θα έπλητταν την αναγνωρισιμότητά τους. Ετσι οι σεξοβόμβες εξορίστηκαν, το σύμπαν της Marvel άδειασε από γκέι χαρακτήρες και οι σεξουαλικές αναφορές διακόπηκαν.

Οι πρώτες αμφιβολίες

Οταν τα κόμικ μπήκαν στον δρόμο της τηλεόρασης, μια νέα εποχή με μεγαλύτερη καλλιτεχνική ελευθερία γεννήθηκε, φέρνοντας πλέον στο ευρύ κοινό σειρές όπως οι «Watchmen» του ΗΒΟ (υποψήφιο για 26 βραβεία Emmy αυτή τη σεζόν).

Οι σειρές αυτές ωστόσο ζωγραφίζουν συχνά με μελανά χρώματα τον κόσμο των ηρώων και βάζουν διλήμματα για τη φύση της δικαιοσύνης, το τι σημαίνει να είναι κάποιος ήρωας και πότε πρέπει να παίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Αν και οι συγκεκριμένες παραγωγές που αμφισβητούν το status quo των κλασικών ηρώων των κόμικ είναι ακόμη λίγες, φτάνουν προς το παρόν για να σπείρουν τον σπόρο της καχυποψίας απέναντι στο σύμπαν των υπερανθρώπων που έχει δομηθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Οι κινηματογραφικές ή τηλεοπτικές μεταφορές των ιστοριών των κόμικ έχουν μετατραπεί σε χρυσωρυχείο για τα μεγάλα στούντιο. Προσφέρουν έτοιμους ήρωες, δυνατούς, με προφανείς ιστορίες και πλούσιο παρελθόν, το οποίο μπορεί να διανθιστεί με νέες λεπτομέρειες. Τα χαρακτηριστικά τους, αναγνωρίσιμα από το διεθνές κοινό, τους κάνουν ευπώλητους σε κάθε γωνιά του πλανήτη και αυξάνουν την εμπορική τους διάσταση.

Μάλιστα, σε αντίθεση με τους καθημερινούς αληθινούς ήρωες όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και ο Γκάντι που έχουν σαφείς πολιτικές καταβολές, ο Wonder Man ή ο Σούπερμαν είναι εντελώς απολιτίκ. Ολες αυτές οι διαφορετικές παράμετροι του φαινομένου των ηρώων δένουν καλά με την αιώνια ανάγκη των ανθρώπων για μια ανώτερη χείρα βοηθείας αλλά και την αίσθηση της αυτοπραγμάτωσης, σύγχρονο «σύμπτωμα» της αναπαραγωγής του σε τηλεόραση και κινηματογράφο.

Για όλους αυτούς τους λόγους, η σειρά «Τhe Boys» μοιάζει να είναι το κατάλληλο μέσο για να πει στο ευρύ κοινό πως ίσως τελικά να μη χρειαζόμαστε πλέον τους ήρωες, με ή χωρίς υπερδυνάμεις, στην καθημερινότητά μας.

Γιατί αυτή η ηρωική αφήγηση, σε τελική ανάλυση, έχει πέσει στα χέρια των μεγαλοεταιρειών, έχει αλλοιωθεί και ίσως έχει ριζωθεί για τα καλά στο ασυνείδητό μας, δουλεύοντας ουσιαστικά εναντίον μας. Εχουν μέλλον οι υπερήρωες σε μια δυστοπική εποχή όπως η δική μας; Θα δείξει σίγουρα, εφόσον γεννιούνται ιστορίες όπως του «The Boys» που παραδέχονται ότι κάτι τρέχει τελοσπάντων στο βασίλειο του ηρωισμού.

Κάτι μάλλον άσχημο. Η σειρά παίζει με τον κλασικό ορισμό του ήρωα, τον μεταστρέφει έως ότου να είναι πλέον προφανές πως δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία ακόμα λαμπερή αγορά χωρίς καμία σχέση με την ανθρώπινη πραγματικότητα. Γι' αυτό και είναι καιρός ο ηρωισμός του 21ου αιώνα να μπει σε νέα καλούπια.