«Δεν βοηθούν τέτοιες αποφάσεις»

16:18 30/11/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Λίγες ώρες προτού συμπληρωθεί ένας χρόνος από εκείνο το «Μαύρο Σάββατο» του Ισραήλ, τη μέρα που εξαπέλυσε η Χαμάς την τρομοκρατική της επίθεση εναντίον του, ο Εμανουέλ Μακρόν έκανε έξαλλο τον Μπενιαμίν Νετανιάχου απευθύνοντας έκκληση για εμπάργκο όπλων στη χώρα του. «Νομίζω ότι αυτοί που προμηθεύουν [το Ισραήλ με όπλα] δεν μπορούν να ζητούν κάθε μέρα κατάπαυση του πυρός μαζί μας» δήλωσε πιο συγκεκριμένα ο γάλλος πρόεδρος, ενώ μαίνονταν οι επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού τόσο στη Γάζα όσο και στον Λίβανο. «Ντροπή» χαρακτήρισε δημοσίως την έκκλησή του ο ισραηλινός πρωθυπουργός,

σημειώνοντας πως η χώρα του θα περίμενε κάτι καλύτερο από τους φίλους της: στην τηλεφωνική τους επικοινωνία οι δυο ηγέτες συμφώνησαν ότι διαφωνούν, με τον Μακρόν να επαναβεβαιώνει την «ακλόνητη» δέσμευση της Γαλλίας υπέρ της ασφάλειας του Ισραήλ.

Στην πραγματικότητα, η ένταση ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Γαλλία, τη χώρα με τον μεγαλύτερο εβραϊκό καθώς και τον μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό στην Ευρώπη, αυξανόταν σταδιακά από μήνες. Πρώτα, ήταν η απαγόρευση των ισραηλινών περιπτέρων στην έκθεση όπλων Eurosatory, στο Παρίσι, τον Ιούνιο. Στη συνέχεια, στις 18 Σεπτεμβρίου, η ψήφος της Γαλλίας υπέρ της απόφασης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που «απαιτεί» από το Ισραήλ «να θέσει άμεσα τέρμα στην παράνομη παρουσία του» στα παλαιστινιακά εδάφη. Και ο Μακρόν καθόλου δεν είχε εκτιμήσει τον τρόπο με τον οποίο εξευτέλισε τον ίδιο και τον Τζο Μπάιντεν ο Νετανιάχου τέλη Σεπτεμβρίου, στη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, αφήνοντάς τους να νομίζουν πως ήταν έτοιμος να δεχθεί κατάπαυση πυρός στον Λίβανο ενώ ετοιμαζόταν να διατάξει την εξόντωση του Χασάν Νασράλα και την έναρξη χερσαίων επιχειρήσεων.

Η ένταση κορυφώθηκε μέσα Οκτωβρίου, όταν ο γάλλος πρόεδρος κάλεσε τον ισραηλινό πρωθυπουργό «να μην ξεχνάει πως η χώρα του δημιουργήθηκε μέσω μιας απόφασης του ΟΗΕ» – μια αναφορά στο ψήφισμα 181 που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Νοέμβριο του 1947 προβλέποντας διχοτόμηση της Παλαιστίνης σε ένα εβραϊκό και ένα αραβικό κράτος. «Κατά συνέπεια, δεν είναι ώρα να αγνοούμε τις αποφάσεις του ΟΗΕ» πρόσθεσε ο γάλλος πρόεδρος αναφερόμενος στις ισραηλινές επιθέσεις σε βάρος κυανόκρανων του ΟΗΕ στο Νότιο Λίβανο. «Δεν ίδρυσε το ψήφισμα του ΟΗΕ το κράτος του Ισραήλ», του απάντησε αμέσως καυστικά ο Νετανιάχου, «αλλά η νίκη που επιτεύχθηκε στον πόλεμο της ανεξαρτησίας με το αίμα ηρωικών μαχητών, πολλοί από τους οποίους ήταν επιζώντες του Ολοκαυτώματος – ιδίως του καθεστώτος του Βισί στη Γαλλία».

Σε αυτό το κλίμα ήρθαν, έναν μήνα και κάτι αργότερα, τα εντάλματα σύλληψης του ΔΠΔ της Χάγης σε βάρος του ισραηλινού πρωθυπουργού, του ισραηλινού πρώην υπουργού Αμυνας Γιοάβ Γκάλαντ καθώς και του επικεφαλής του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ (που θεωρείται ωστόσο νεκρός) για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Πρόκειται για ένα «ζήτημα νομικά περίπλοκο», περιορίστηκε να σχολιάσει εν θερμώ, την ίδια κιόλας μέρα, 21 Νοεμβρίου, εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών. «Η Γαλλία είναι προσηλωμένη στη διεθνή Δικαιοσύνη και θα εφαρμόσει το διεθνές δίκαιο» αρκέστηκε να πει στις 24 Νοεμβρίου ο ίδιος ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό. Δύο ημέρες αργότερα, την Τρίτη, η Γαλλία επαναβεβαίωνε, μαζί με πέντε ακόμη χώρες του G7 (πλην ΗΠΑ, που δεν αναγνωρίζουν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο) ότι θα τηρήσει τις «αντίστοιχες» υποχρεώσεις της ως προς τα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε η Χάγη. «Η Γαλλία θα σεβαστεί τις διεθνείς υποχρεώσεις της» διευκρίνισε ωστόσο την επομένη το Κε ντ’ Ορσέ, «δεδομένου ότι το Καταστατικό της Ρώμης απαιτεί πλήρη συνεργασία με το ΔΠΔ και προβλέπει επίσης ότι ένα κράτος δεν μπορεί να υποχρεωθεί να ενεργήσει κατά τρόπο που δεν συνάδει με τις υποχρεώσεις του βάσει του διεθνούς δικαίου όσον αφορά τις ασυλίες των κρατών που δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη του ΔΠΔ».

Ακούγεται περίπλοκο αλλά είναι απλό: η Γαλλία εκτιμά ότι αφού το ισραηλινό κράτος δεν έχει υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης, δεν έχει παραιτηθεί από τις ασυλίες των σημερινών ηγετών του, άρα «οι εν λόγω ασυλίες ισχύουν για τον πρωθυπουργό Νετανιάχου και τους άλλους ενδιαφερόμενους υπουργούς και θα πρέπει να ληφθούν υπόψη εάν το ΔΠΔ ζητήσει τη σύλληψη και παράδοσή τους». Με ακόμα πιο απλά λόγια: ένα από τα ιδρυτικά κράτη του ΔΠΔ, που υπερηφανεύεται επιπλέον ότι είναι «η πατρίδα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», επιστρατεύει το ίδιο επιχείρημα – το άρθρο 98 του Καταστατικού της Ρώμης – που είχε επιστρατεύσει το 2015 η Νότια Αφρική για να μη συλλάβει τον τότε πρόεδρο του Σουδάν Ομάρ αλ Μπασίρ και που επιστράτευσε τον Σεπτέμβριο η Μογγολία για να μη συλλάβει τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Δικαιολογία φυσικά και υπάρχει: ο Νετανιάχου δεν θα είχε δεχθεί διαφορετικά την κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο. Μία αντίστοιχη, ίσως λιγάκι πιο ιδιοτελής, ρεαλπολιτίκ είναι προφανώς η εξήγηση και για την αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης στα εντάλματα της Χάγης. Οσο είμαστε ξεκάθαροι ως προς το τι θυσιάζουμε, όλα καλά.