Εμμονικός αντικρατισμός

14:31 30/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Οι εξαγγελίες του Ντόναλντ Τραμπ για ριζικό περιορισμό του μηχανισμού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης φαντάζουν ως θριαμβευτική επιστροφή της λογικής του «λιγότερου κράτους» που υπήρξε μία από τις πιο χαρακτηριστικές πολεμικές κραυγές του νεοφιλελευθερισμού, ήδη από τη δεκαετία του 1980. Αλλωστε, συνδυάζονται με την επιμονή στην «απορρύθμιση» και την άρση περιορισμών σε επιχειρηματικές και επενδυτικές δραστηριότητες, με ιδιαίτερη έμφαση στις εξορύξεις: «Drill, baby, drill», όπως χαρακτηριστικά τόνισε. Και βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι επιστρέφει

και η λογική των μεγάλων φοροαπαλλαγών ως μέσου τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Ολα αυτά μπορούν να εξηγήσουν τον ενθουσιασμό που έχει προκαλέσει ο Τραμπ σε μια μερίδα πολυδισεκατομμυριούχων που τον στήριξαν στην προεκλογική εκστρατεία, που βλέπουν άλλωστε μια δυνατότητα σημαντικής αύξησης της κερδοφορίας τους. Βεβαίως, την ίδια στιγμή άλλες εμμονές του Τραμπ, όπως αυτές που αφορούν την επιστροφή των υψηλών δασμών δεν είναι δεδομένο ότι θα λειτουργήσουν ως μηχανισμός προστασίας της αμερικανικής μεταποίησης καθώς μάλλον θα καταλήξει στη μεταφορά κόστους στους αμερικανούς καταναλωτές, δεδομένου και του μη αντιστρέψιμου υψηλού βαθμού διεθνοποίησης της αμερικανικής οικονομίας.

Ωστόσο, παρά τη ρητορική περιορισμού του κράτους, άλλες πρωτοβουλίες του Τραμπ όπως η εκκίνηση μιας πολύ μεγάλης εκστρατείας μαζικών απελάσεων μεταναστών και η προσπάθεια «σφραγίσματος» των συνόρων έναντι των μεταναστευτικών ροών σημαίνουν μια ένταση του κρατικού αυταρχισμού και αύξηση των κρατικών παρεμβάσεων. Και αυτό μας θυμίζει κάτι που αποτελεί πάγιο χαρακτηριστικό των νεοφιλελεύθερων πολιτικών «λιγότερου κράτους», δηλαδή την ιδιαίτερα «επιλεκτική» απόσυρση του κράτους. Γιατί την ίδια στιγμή που το κράτος αποσύρεται από την εγγύηση καθολικής πρόσβασης σε δημόσια αγαθά όπως η παιδεία και η υγεία, εγκαταλείπει κάθε έννοια αναδιανομής εισοδήματος και συστηματικά απέχει από τη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων (ενίοτε και από την περιβαλλοντική προστασία), οι κατασταλτικοί μηχανισμοί διογκώνονται, ενίοτε και με τη σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα, και διαμορφώνεται ένα πολύ πιο πυκνό – και εξαιρετικά αδιαφανές – πλέγμα πρακτικών αστυνόμευσης, ελέγχου και επιτήρησης.