Ενα «πράσινο» μουσείο για την αρχαία Αθήνα

06:00 16/3/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Ενα μουσείο του οποίου οι θησαυροί ενδεχομένως και να αλλάξουν ορισμένες από τις γνωστές σελίδες της ιστορίας της τέχνης. Ενα κτίριο του οποίου οι τοίχοι θα «εξαϋλώνονται» επιτρέποντας στους περαστικούς να ανακαλύψουν εν μέρει το περιεχόμενό του.

Ενας πυρήνας πολιτισμού στον οποίο θα συναντώνται από την αρχαιολογική ανασκαφή της Ιεράς Οικίας έως ένας θεματικός κήπος αφιερωμένος στη διαμάχη της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την προστασία της Αθήνας κι από ένα αμφιθέατρο έως μια υπαίθρια γλυπτοθήκη και χώροι

αθλητικών εγκαταστάσεων. Κι ένα οικοδόμημα που υπόσχεται πως θα είναι το πρώτο «πράσινο» μουσείο στην Ελλάδα.

Σε αδρές γραμμές αυτό είναι το πορτρέτο του νέου αρχαιολογικού μουσείου που σχεδιάζεται να προστεθεί στον χάρτη της Αθήνας. Πρόκειται για το αρχαιολογικό μουσείο της Πόλης των Αθηνών που έχει χωροθετηθεί στην Ακαδημία Πλάτωνος, τα σχέδια του οποίου παρουσιάστηκαν χθες εκτενώς σε εκδήλωση - έκθεση. Στην έκθεση αυτή φιλοξενούνται τόσο η προς υλοποίηση αρχιτεκτονική πρόταση του αρχιτεκτονικού γραφείου του Γιώργου Τσολάκη, που κέρδισε το πρώτο βραβείο, όσο και οι 16 ιδέες που κάλυπταν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στον διαγωνισμό, εκ των οποίων δύο ακόμη συμπλήρωσαν την πρώτη τριάδα βραβείων, ενώ άλλες δύο απέσπασαν επαίνους, ομόφωνα, από την κριτική επιτροπή.

Το νέο κτίριο καλύπτει συνολικά επιφάνεια 16.000 τ.μ., εκ των οποίων 8.200 τ.μ. θα αποτελούν εκθεσιακούς χώρους, 2.500 τ.μ. θα είναι υπόγειος χώρος στάθμευσης και 700 τ.μ. θα στεγάσουν το Διεθνές Κοινό των Ακαδημιών. Τα τετραγωνικά είναι μειωμένα σχεδόν κατά το ήμισυ βάσει των 30.000 τ.μ. που προέβλεπαν οι όροι δόμησης του σχετικού ΦΕΚ, ενώ στο ήδη υφιστάμενο άλσος θα προστεθούν περί τα 5.000 τ.μ. πρασίνου. Το μουσείο θα είναι βιοκλιματικό και θα έχει μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Θα καλύψει ένα σημαντικό κενό, καθώς η Αθήνα είναι η μόνη μητροπολιτική πρωτεύουσα χωρίς μουσείο αφιερωμένο στο αρχαιολογικό της παρελθόν, υλοποιώντας το όραμα του αρχιτέκτονα Παναγιώτη Αριστόφρονα, ο οποίος και είχε προκρίνει τη συγκεκριμένη θέση ως καταλληλότερη ήδη από τη δεκαετία του 1930 για τη χωροθέτηση ενός τέτοιου μουσείου. Στις αίθουσές του αναμένεται να βρουν τη θέση τους μέρος από τα 300.000 ευρήματα, τα οποία έχουν έρθει στο φως μεταξύ άλλων από σωστικές ανασκαφές στην Αθήνα και τα έργα του μετρό.

Κατά τη χθεσινή εκδήλωση παρουσιάστηκαν από τον πρόεδρο της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού Παναγιώτη Τουρνικιώτη τόσο οι προτάσεις που απέσπασαν ομόφωνα βραβείο όσο και εκείνες που απέσπασαν τους δύο επαίνους. «Ενδιαφέρουσα προσέγγιση» χαρακτήρισε το μουσείο της πρότασης των Μ. Γρηγοριάδου, Δ. Πολυχρονόπουλου και Α. Ρόδη τονίζοντας τη σημασία τού «εξαϋλωμένου στεγάστρου με τα λεπτόκορμα υποστυλώματα», ενώ την πρόταση των Τ. Ανδριανόπουλου, Κ. Ασλανίδη, Χ. Βουτσά, Κ. Ξανθόπουλου και Μ. Καρύδη, που πήρε το τρίτο βραβείο, τη χαρακτήρισε ως «μια πολύ ολοκληρωμένη μουσειολογική προσέγγιση, εννοιολογικά και αρχιτεκτονικά» που προτείνει όμως «ένα κτίριο εσωστρεφές το οποίο δεν ανοίγεται ουσιαστικά στη γειτονιά και τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο».

Για τον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε τον Αύγουστο του 2022 ενδιαφέρθηκαν 156 αρχιτεκτονικά γραφεία, κατατέθηκαν 16 έγκυρες προτάσεις και η διαδικασία ολοκληρώθηκε από την Ανάπλαση ΑΕ με την ανακοίνωση του νικητή, τον Ιανουάριο του 2023.

Το χρονοδιάγραμμα

Το ακριβές χρονοδιάγραμμα δεν είναι ακόμη σαφές, καθώς, όπως προέκυψε από ερώτηση των «ΝΕΩΝ», απαιτείται ένας χρόνος για την ολοκλήρωση της προμελέτης και εν συνεχεία έπονται τα επόμενα στάδια (οριστική και μελέτη εφαρμογής) έως ότου γίνει η προκήρυξη για τον ανάδοχο του έργου.

Και βεβαίως υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα εντοπιστούν αρχαιότητες, όπως εκτιμάται από τις αρχαιολογικές τομές που έγιναν στον χώρο το 2001, χωρίς ωστόσο να μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο αρχαιολογικών ευρημάτων. Αγνωστος παραμένει και ο προϋπολογισμός, ο οποίος θα προκύψει από τη μελέτη εφαρμογής.

Τόσο η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη - κυρίως όσον αφορά την επάρκεια χρηματοδοτικών εργαλείων για την επόμενη τετραετία - όσο και ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, σχετικά με τα χρονοδιαγράμματα, εμφανίστηκαν βέβαιοι πως θα «ξεπεράσουν εαυτούς» ώστε τα φωτορεαλιστικά που κρέμονταν χθες στους τοίχους του Πολιτιστικού Κέντρου «Μελίνα» να πάρουν σάρκα και οστά.