Ερντογανικές ψευδαισθήσεις

19:39 28/11/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Τα Erdoganomics ήταν απλώς προεκλογικό κόλπο για να αποφευχθεί η οικονομική ύφεση: o Ταγίπ Ερντογάν ισχυριζόταν ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν τον πληθωρισμό και το προεξοφλητικό επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας ήταν καθηλωμένο στο 8%, ενώ ο πληθωρισμός έτρεχε με 40% – απέλυσε μάλιστα τον πρόεδρο της που είχε το θράσος να το αυξήσει.

Την περασμένη εβδομάδα όμως η Κεντρική Τράπεζα αύξησε το επιτόκιό της στο 40% για να συγκρατήσει

τον πληθωρισμό που τρέχει πλέον με 60%. Δεν είναι όμως η μόνη κακή οικονομική επίδοση: το τουρκικό δεκαετές ομόλογο είναι πλέον παγκόσμιος πρωταθλητής με απόδοση 28,5%, τριπλάσια από την προεκλογική (συγκριτικά, η απόδοση των ελληνικών ομολόγων είναι μόλις 3,7%). Η δε τουρκική λίρα αξίζει τώρα μόλις 3 λεπτά του ευρώ, όταν προ δεκαετίας άξιζε 50 λεπτά και πέρυσι 5 λεπτά.

Με ιστορικούς όρους, ίσως ο Ταγίπ Ερντογάν να μοιάζει ήδη με τους αγαπημένους του σουλτάνους που τους συκοφάντησε ο Ατατούρκ: μετά τον νικηφόρο (με τη συνδρομή Αγγλίας-Γαλλίας) «Κριμαϊκό Πόλεμο» εναντίον της Ρωσίας (1853-56), ο Αβδούλ Αζίζ ανοίχτηκε στις αγορές, δανείστηκε για φαραωνικά έργα και στρατιωτικούς εξοπλισμούς, με αποτέλεσμα η αυτοκρατορία να χρεοκοπήσει το 1875 – και να ηττηθεί το 1878 στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο που οδήγησε στην ανεξαρτησία Ρουμανίας, Σερβίας, Μαυροβουνίου, στην αυτονομία της Βουλγαρίας και στην προσάρτηση Θεσσαλίας-Ηπείρου στην Ελλάδα.

Αντιστοίχως, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει κατά την τελευταία δεκαετία σημαντικές στρατιωτικές επιτυχίες στη Συρία, το Αζερμπαϊτζάν και κυρίως στη Λιβύη, της οποίας το δυτικό μέρος με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης, υπό την επήρεια της εκεί ισχυρής τουρκικής μειονότητας –των «Κούλογλου»– συμπλέει με την πολιτική του σε κρίσιμα θέματα, εις βάρος της Ελλάδας.

Άραγε, ο Τούρκος πρόεδρος έχει συνείδηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το κράτος του ή πιστεύει σοβαρά ότι, ως συνεχιστής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μπορεί να λειτουργήσει «απελευθερωτικά», για τους τουρκογενείς Σύριους, τους Παλαιστίνιους και τους Κούλογλου ή ηγεμονικά για τις τουρκόφωνες χώρες της Κεντρικής Ασίας (Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, κτλ);

Φαίνεται πάντως να πιστεύει πως η ισχύς αρκεί για επεκτατικές επιτυχίες, η οικονομία θα ακολουθήσει τους στρατιωτικούς θριάμβους. Και σαφώς υποτιμά τις βουλήσεις των τοπικών ελίτ: γιατί να έχουν διάθεση να «ελευθερωθούν» ή να συμμαχήσουν με κάποιον που θέλει να τις εξουσιάσει; Μάλλον υποτιμά επίσης τις φιλοδοξίες/ανησυχίες άλλων δυνάμεων στην περιοχή – πχ, των γειτόνων της Λιβύης Αιγύπτου και Αλγερίας.

Αντί για κυρίαρχος ελευθερωτής κινδυνεύει να βρεθεί φορτωμένος με μεγάλα προβλήματα, σαν αυτά που φορτώθηκε η Ελλάδα από αντίστοιχες φιλοδοξίες του πολιτικού της προσωπικού πριν μερικές δεκαετίες.