Για πρώτη φορά ηλεκτρονικό μητρώο δοτών στην Ελλάδα

21:51 7/2/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Σημαντικό κεφάλαιο στο ευαίσθητο πεδίο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αποτελεί το νεοσύστατο ηλεκτρονικό Μητρώο Δοτών - Δοτριών από την Εθνική Αρχή Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, δημιουργώντας έτσι ένα ηλεκτρονικό μάτι που θα ιχνηλατεί σε πραγματικό χρόνο τον χάρτη διαδρομής του βιολογικού υλικού από τον δότη στον λήπτη. Παράλληλα όμως δημιουργείται και η κατάλληλη ασφαλιστική δικλίδα ώστε να μην αντιστοιχούν περισσότερα από δέκα παιδιά σε κάθε δότη ή δότρια. Σημειώνεται, δε, πως παρότι το νομικό πλαίσιο προέβλεπε προ δεκαετίας τη σύσταση του Μητρώου έως και τις αρχές του περασμένου έτους, τα

δεδομένα που συλλέγονταν συνέθεταν μία θολή εικόνα καθώς ο έλεγχος των Μονάδων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ήταν δειγματοληπτικός.

«Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, ανταποκρινόμενη στις εκ του νόμου προβλεπόμενες υποχρεώσεις της, έθεσε υψηλά στις προτεραιότητές της και κατάφερε να υλοποιήσει την τήρηση Ηλεκτρονικού Μητρώου Δοτών και Δοτριών Γεννητικού Υλικού. Πρόκειται για το ηλεκτρονικό αρχείο, στο οποίο όλες οι μονάδες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και οι τράπεζες κρυοσυντήρησης καταχωρίζουν τα ταυτοποιητικά και ιατρικά δεδομένα των δοτών και δοτριών γεννητικού υλικού και γονιμοποιημένων ωαρίων, τα οποία διαβιβάζονται στην Εθνική Αρχή σε πραγματικό χρόνο» σημείωσε χθες, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου για τις ενημερωτικές και άλλες δράσεις της Αρχής, ο πρόεδρος και καθηγητής Νικόλαος Βραχνής.

Ηλεκτρονική βάση

Πιο συγκεκριμένα από τις 17 Φεβρουαρίου 2022 έως και σήμερα έχουν καταχωριστεί 3.600 δότριες και 101 δότες, αλλά και 763 δείγματα γεννητικού υλικού από το εξωτερικό. Παράλληλα όμως έχει ξεκινήσει και η ενσωμάτωση δεδομένων που αφορούν περασμένη έτη, δημιουργώντας έτσι μία πολύτιμη ηλεκτρονική βάση.

Αλλωστε, μία σημαντική λεπτομέρεια που έχει προβλέψει ο νομοθέτης, λαμβάνοντας υπόψη τα πληθυσμιακά κριτήρια της χώρα μας και συνεπακόλουθα στοχεύοντας στη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας, είναι πως για κάθε δότη ή δότρια δεν μπορούν να αντιστοιχούν περισσότερα από δέκα παιδιά σε διαφορετικές οικογένειες. Ετσι και εφόσον το αριθμητικό αυτό κριτήριο συμπληρώνεται, τότε το βιολογικό υλικό που παραμένει αποθηκευμένο απενεργοποιείται.

Η αίτια; Τυχόν υπέρβαση εγκυμονεί κινδύνους, καθώς μπορεί να προκύψει αιμομιξία και κατά συνέπεια να ενσκήψουν σοβαρά ζητήματα νοσημάτων σε περίπτωση τεκνοποίησης, όπως εξήγησε ο Ν. Βραχνής. Και πρόσθεσε πως έως το τέλος του έτους θα υπάρχει η δυνατότητα για μια ενδελεχή ανασκόπηση των δεδομένων προηγούμενων ετών ώστε η Αρχή να δράσει αναλόγως εφόσον προκύψει ανάγκη - π.χ. με την αυτόματη απενεργοποίηση βιολογικού υλικού στην περίπτωση που διαπιστωθεί υπέρβαση του αυστηρού αριθμητικού ορίου δωρεάς.

Μονογονεϊκή οικογένεια από άνδρα μέσω παρένθετης μητρότητας

Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος της Αρχής έθεσε ακόμη ένα σημαντικό κοινωνικό ζήτημα όταν αναφέρθηκε στην πρώτη περίπτωση στη χώρα μας «μοναχικού άνδρα» που διεκδικεί τη δημιουργία μονογονεϊκής οικογένειας μέσω της παρένθετης μητρότητας. Μάλιστα, πρόσφατα έλαβε το «πράσινο φως» από τη δικαιοσύνη. «Το δικαστήριο επικαλούμενο την αρχή της ισότητας του άρθρου 4 του Συντάγματος εφαρμόζει αναλογικά τις διατάξεις για την παρένθετη μητρότητα στην περίπτωση του μοναχικού άνδρα και κρίνει δεκτή την αίτησή του για μεταφορά στο σώμα της κυοφόρου γονιμοποιημένων ωαρίων ξένων προς αυτή, λαμβάνοντας υπ' όψιν την προϋπόθεση ιατρικής αδυναμίας απόκτησης τέκνου με φυσικό τρόπο του αιτούντος», διευκρίνισε ο Ν. Βραχνάς. Και πρόσθεσε πως έπειτα από την απόφαση αυτή η Αρχή έλαβε σχετικό αίτημα για το οποίο οφείλει να γνωμοδοτήσει.

Εντούτοις στην Ελλάδα δεν υπάρχει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, όπως για παράδειγμα ισχύει στην Αγγλία. Εξού και πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί σημαντικά τα μέλη της Αρχής, διαπιστώνοντας τις κοινωνικές αλλαγές που δημιουργούν νέες συνθήκες και προκλήσεις στον ιατρικό κόσμο.

Υπό τις εξελίξεις αυτές και με αφορμή τον πρόσφατο νόμο στο πεδίο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που μεταξύ άλλων και ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες κοινωνικές απαιτήσεις αύξησε το ηλικιακό όριο των γυναικών που δύνανται να προσφύγουν σε μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, η Αρχή σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας έχει δρομολογήσει ενημερωτική εκστρατεία σε Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας, με θέμα «Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή: Νέες συνθήκες, Περισσότερες επιλογές».