Γιατί η κουλτούρα «διαβάζει» Τέιλορ Σουίφτ

08:27 18/1/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Η δημοφιλής ποπ σταρ Τέιλορ Σουίφτ, η οποία τον περασμένο μήνα αναδείχτηκε και από το «Time» ως Πρόσωπο της Χρονιάς, έχει αρχίσει να απασχολεί έντονα την αμερικανική ακαδημαϊκή κοινότητα. Οπως γράφει ο θεωρητικός διαπολιτισμικών σπουδών Μάικλ Ντάνγκο στο «Los Angeles Review of Books», είναι εκείνη που θα μπορούσε να ενθουσιάσει τους θαυμαστές της με αυτό στο οποίο συνήθως θα ήταν αλλεργικοί ή θα αγνοούσαν. Οπως η λογοτεχνία, η ιστορία, η δημιουργική γραφή,

η ποίηση.

«Ολοι γνωρίζουν ότι οι συνδρομές σε εφημερίδες, οι συνδρομές σε βιβλιοθήκες και οι εγγραφές στα Αγγλικά στα πανεπιστήμια μειώνονται. Παρόλο που οι αιτίες σχετίζονται πιθανότατα με την αποχρηματοδότηση των δημόσιων αγαθών, την περιστασιακή απασχόληση της πολιτιστικής εργασίας και την εμμονή με ό,τι θεωρείται κερδοφόρο, φαίνεται ότι η λύση δεν είναι πλέον ο συνδικαλισμός ή η φορολόγηση των πλουσίων. Αλλά ένα είδος εκστρατείας δημοσίων σχέσεων με ιδανική περίπτωση τη συμμετοχή της Τέιλορ Σουίφτ, επειδή η ίδια είναι μία διασημότητα που καλεί τους θαυμαστές της όχι να χαζεύουν αλλά να μιμούνται το οτιδήποτε», γράφει ο Ντάνγκο.

Οι καθηγητές ανθρωπιστικών σπουδών, από την πλευρά τους, έχουν ήδη αρχίσει να επιστρατεύουν τη Σουίφτ ως σιωπηλό εταίρο. Αυτό εξηγεί και τη διοργάνωση του πρώτου διεθνούς ακαδημαϊκού συμποσίου με άξονα την Τέιλορ Σουιφτ, το «Swiftposium», που θα πραγματοποιηθεί τον Φεβρουάριο με την υποστήριξη επτά πανεπιστημίων της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Ηδη το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα πρόλαβε από τον περασμένο Νοέμβριο και διοργάνωσε το αντίστοιχο συνέδριο στις Ηνωμένες Πολιτείες «μέσα από τον φακό της σταρ που έκανε sold out όλες τις συναυλίες της Eras περιοδείας της».

Εν τω μεταξύ, πολλά από τα αμερικανικά πανεπιστήμια είδαν αύξηση στους σπουδαστές/στριες τους καθώς αφιέρωσαν πολλά μαθήματα στους στίχους της ως ένα είδος λογοτεχνίας.

Στον δρόμο της Μαντόνα

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρονιά που παρουσιάστηκαν τα πρώτα συμπόσια για τη Σουίφτ συμπίπτει με την επέτειο των 30 χρόνων από την έκδοση του πρώτου συλλογικού τόμου ακαδημαϊκών δοκιμίων για τη Μαντόνα, με τίτλο «The Madonna Connection: Representational Politics, Subcultural Identities and Cultural Theory» (Madonna: Αναπαραστατική πολιτική, υποπολιτισμικές ταυτότητες και πολιτισμική θεωρία). Η επιμελήτρια αυτού του τόμου, Ramona Liera – Schwichtenberg, παρατηρεί στην εισαγωγή της ότι, αν και οι ακαδημαϊκοί είναι «συνήθως οι τελευταίοι που μαθαίνουν για τα δημοφιλή φαινόμενα», «η αντίδρασή τους στη Μαντόνα αποδείχθηκε εξαίρεση στον κανόνα», επειδή οι ακαδημαϊκοί ήταν από τους πρώτους που αντιλήφθηκαν την κρίσιμη σημασία της πρώιμης καριέρας της.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Μαντόνα είχε μεγάλη επιρροή στις πολιτισμικές σπουδές, καθώς το απόγειο της επιτυχίας της συνέπεσε με θεμελιώδη έργα της queer θεωρίας, όπως το «Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity» της Τζούντιθ Μπάτλερ. Επίσης η Σουζάνα Ντανούτα Βάλτερς το 1995 θα δανειζόταν τον τίτλο για το βιβλίο της για τη φεμινιστική πολιτισμική θεωρία από μια επιτυχία της Μαντόνα, το «Material Girl».

Επιστήμη και ποπ κουλτούρα

Τόσο η περίπτωση της Μαντόνα όσο και της Σουίφτ, συμπεραίνει ο Μάικλ Ντάνγκο στο «Los Angeles Review of Books», αφηγείται την ιστορία μιας ευρύτερης μεταμόρφωσης του τρόπου με τον οποίο οι ανθρωπιστικές επιστήμες έχουν κατανοήσει τη σχέση τους με την ποπ κουλτούρα. Οι πρωταγωνίστριες της ποπ δεν αποτελούν πλέον αντικείμενα προς μελέτη, αλλά, στο πλαίσιο θεσμικών και οικονομικών απειλητικών συγκυριών, γίνονται μέσο εκλαΐκευσης των ακαδημαϊκών μελετών. Η ερευνητική ενασχόληση με την Τέιλορ Σουίφτ αφορά την αναβάθμιση των ανθρωπιστικών δεξιοτήτων, τη συρρίκνωση ενός τεχνικού λεξιλογίου αλλά και την αμηχανία της ακαδημαϊκής κοινότητας να χειριστεί τη σχέση της με τον κόσμο των νέων σπουδαστών.

Οπως λέει σήμερα η θεωρητικός Σίντι Πάτον, αυτό που προκαλεί έκπληξη στη στροφή προς τις σπουδές για την Τέιλορ Σουίφτ είναι η σύνδεση μιας νέας μουσικού με παλαιότερες μεθόδους και κανόνες. Είναι ενδεικτικό πώς συνοψίζεται ο στόχος στον κύκλο μαθημάτων για τη Σουίφτ στο περσινό εαρινό εξάμηνο στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (NYU): «Οι φοιτητές θα αναπτύξουν μεγαλύτερη πολυπλοκότητα στην καλλιτεχνική τους εκτίμηση, την κριτική σκέψη, την έρευνα και τις δεξιότητες γραφής». Κάτι που στο παρελθόν συνέβαινε με τους στίχους του Σαίξπηρ.