Γιατί σπάμε ρόδι την Πρωτοχρονιά;

11:24 31/12/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Το να σπάμε ένα ρόδι την Πρωτοχρονιά είναι ένα αρχαίο ελληνικό έθιμο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, καθώς ο κόκκινος, θρεπτικός καρπός θεωρείται σύμβολο ζωής και καλής τύχης.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι οι ρουμπινένιοι σπόροι του ροδιού συμβόλιζαν την αφθονία, ίσως λόγω της ποσότητάς τους.

Αντιπροσωπεύουν επίσης τη γονιμότητα, την αιωνιότητα και την καλή τύχη.

Τα ρόδια είναι θρεπτικά και πλούσια σε σάκχαρα, βιταμίνες Α, Β, C και μέταλλα όπως φώσφορο, κάλιο, νάτριο

και σίδηρο. Έχουν περισσότερα αντιοξειδωτικά από το κόκκινο κρασί ή το πράσινο τσάι.

Αυτό το θαυματουργό φρούτο είναι επίσης ένα μοναδικό φυσικό καλλυντικό.

Γνωστές ελληνικές εταιρείες καλλυντικών, οι οποίες βασίζουν τα προϊόντα τους σε φυσικά συστατικά από την ελληνική πατρίδα, χρησιμοποιούν το ρόδι σε πολλά προϊόντα για την περιποίηση της επιδερμίδας και τις αντιγηραντικές του ιδιότητες.

Η σύγχρονη ελληνική παράδοση

Στη σύγχρονη εποχή, η ελληνορθόδοξη παράδοση υπαγορεύει ότι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, η οικογένεια συγκεντρώνεται έξω και όταν το ρολόι χτυπήσει μεσάνυχτα, ένα ρόδι τυλίγεται και ρίχνεται στην εξώπορτα του σπιτιού.

Όσο περισσότεροι σπόροι σκορπίζονται στο πάτωμα, τόσο πιο τυχερό θα είναι το νέο έτος.

Εναλλακτικά, το έθιμο αυτό μπορεί να γίνει την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, όταν τα μέλη της οικογένειας φορούν τα κυριακάτικα ρούχα τους, πηγαίνουν στην εκκλησία για να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία του Βασιλείου της Καισαρείας και καλωσορίζουν το νέο έτος.

Ο άντρας του σπιτιού παίρνει μαζί του στην εκκλησία ένα ρόδι για να ευλογήσει τον καρπό και όταν η οικογένεια επιστρέφει στο σπίτι, χτυπάει την πόρτα ώστε να είναι ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι το νέο έτος.

Στη συνέχεια το σπάει είτε μπροστά από την πόρτα είτε πάνω στην πόρτα και κάνει μια ευχή τα ζουμερά, πλούσια ρουμπινένια τμήματα του καρπού να πλημμυρίσουν το σπίτι με καλή υγεία και ευτυχία -και τόσες χαρές όσες είναι οι καρποί.

Το φρούτο στην αρχαιότητα

Οι ροδιές καλλιεργούνταν από την αρχαιότητα και αναφέρονται στην Οδύσσεια του Ομήρου, όπου αναπτύσσονταν στο νησί Σχέρια ή Φαιάκεια στους κήπους του βασιλιά Αλκίνοου. Επιπλέον, ο Θεόφραστος και ο Ιπποκράτης αναφέρονται επίσης στον καρπό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Ρόδια από τερακότα από το νεκροταφείο της Αναβύσσου-Αγίου Παντελεήμονα, 8ος αιώνας π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Μπράουρον (Βραυρώνα)

Ο πιο γνωστός μύθος που συνδέεται με το ρόδι είναι αυτός της απαγωγής της Περσεφόνης από τον Άδη. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Άδης προσέφερε το φρούτο στην Περσεφόνη προκειμένου να σφραγίσει τον αιώνιο δεσμό τους.

Το ρόδι ήταν επίσης στενά συνδεδεμένο με τα Ελευσίνια Μυστήρια, καθώς οι ιερείς φορούσαν στεφάνια από κλαδιά ροδιάς κατά τη διάρκεια αυτών των τελετών.

Πολλά αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι ο καρπός του ροδιού ήταν γνωστός στην περιοχή της Μεσογείου κατά την αρχαιότητα, καθώς αποτυπώθηκε στην αρχαία τέχνη.

Γυναίκα με ρόδι, μαρμάρινο άγαλμα, που ανακαλύφθηκε στην Κερατέα, Ελλάδα, 580-560 π.Χ., (αριθμός απογραφής Βερολίνου Sk 1800), Μουσείο Περγάμου, Βερολίνο

Στο νησί της Μήλου, στη Φυλακωπή, τα ρόδια ήταν ζωγραφισμένα σε τεφροδόχους. Στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, οι ανασκαφές έφεραν επίσης στο φως τεφροδόχους με μοτίβα του καρπού του ροδιού.

Στην Κρήτη, μινωικοί θησαυροί απεικονίζουν τον καρπό σε πίνακες του 17ου αιώνα π.Χ., ενώ στις αρχαίες Μυκήνες βρέθηκε ένα όμορφο περιδέραιο που απεικονίζει χρυσά μοτίβα ροδιού.

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας έχει στις συλλογές του ένα υπέροχο ορειχάλκινο ρόδι που ανακαλύφθηκε στην Ακρόπολη.