Η αλαζονεία του δολαρίου και η «δύναμη» του χρυσού

23:05 23/4/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές, ένα αποδυναμωμένο δολάριο ΗΠΑ δεν μπορεί ενδεχομένως να χάσει τη θέση του ως το κυρίαρχο νόμισμα στον κόσμο, επειδή δεν υπάρχει «καμία εναλλακτική» στον ορίζοντα, όπως αναφέρουν οι Financial Times.

Ο κίνδυνος όμως υφίσταται, καθώς πολλές χώρες αγωνίζονται να βρουν μια εναλλακτική λύση

και ένας τέτοιος εφησυχασμός απλώς θα επιταχύνει την αναζήτησή τους.

Aύξηση 20%

Το κύριο παράδειγμα αυτή τη στιγμή είναι ο χρυσός, με άνοδο 20% σε έξι μήνες. Η αυξανόμενη ζήτηση δεν καθοδηγείται από τους συνήθεις ύποπτους – επενδυτές μεγάλοι και μικροί, που αναζητούν αντιστάθμιση έναντι του πληθωρισμού και των χαμηλών πραγματικών επιτοκίων. Αντίθετα, οι βαρείς αγοραστές είναι οι κεντρικές τράπεζες, οι οποίες μειώνουν απότομα τις αγορές τους σε δολάρια και αναζητούν μια ασφαλή εναλλακτική λύση. Οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν περισσότερους τόνους χρυσού τώρα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από την έναρξη των δεδομένων το 1950 και επί του παρόντος αντιπροσωπεύουν το ρεκόρ του 33% της μηνιαίας παγκόσμιας ζήτησης για χρυσό.

Αυτή η αγοραστική έκρηξη βοήθησε να ωθήσει την τιμή του χρυσού σε επίπεδα σχεδόν ρεκόρ.  Σαφώς, κάτι νέο οδηγεί τις τιμές του χρυσού.

Νέο νόμισμα;

Μια προσεχτική ματιά στους αγοραστές κεντρικών τραπεζών, δείχνει ότι εννέα από τους 10 κορυφαίους βρίσκονται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας. Όχι τυχαία, αυτές οι τρεις χώρες βρίσκονται σε συνομιλίες με τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική για τη δημιουργία ενός νέου νομίσματος για να αμφισβητήσουν το δολάριο. Ο άμεσος στόχος τους: να κάνουν απευθείας συναλλαγές μεταξύ τους, με το δικό τους νόμισμα.

«Κάθε βράδυ αναρωτιέμαι γιατί όλες οι χώρες πρέπει να βασίζουν τις συναλλαγές τους στο δολάριο», είπε πρόσφατα ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Κίνα, υποστηρίζοντας ότι μια εναλλακτική λύση θα βοηθούσε στην «εξισορρόπηση της παγκόσμιας γεωπολιτικής».

Έτσι, το παλαιότερο και πιο παραδοσιακό από τα περιουσιακά στοιχεία, ο χρυσός, είναι πλέον όχημα της «εξέγερσης» των κεντρικών τραπεζών έναντι του δολαρίου. Συχνά στο παρελθόν τόσο το δολάριο όσο και ο χρυσός θεωρούνταν παράδεισοι, αλλά τώρα ο χρυσός θεωρείται πολύ πιο ασφαλής. Κατά τη διάρκεια της βραχυπρόθεσμης τραπεζικής κρίσης τον Μάρτιο, ο χρυσός συνέχισε να αυξάνεται ενώ το δολάριο υποχωρούσε. Η διαφορά στην πορεία των δύο δεν ήταν ποτέ τόσο μεγάλη.

Κυρώσεις

Και γιατί τα αναδυόμενα έθνη «επαναστατούν» τώρα, όταν το παγκόσμιο εμπόριο βασίζεται στο δολάριο από το τέλος του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου; Επειδή οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στρέφονται όλο και περισσότερο στις οικονομικές κυρώσεις ως όπλο κυριαρχίας.

Παραδόξως, το 30% όλων των χωρών αντιμετωπίζουν τώρα κυρώσεις από τις ΗΠΑ, την ΕΕ, την Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο — από 10% στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότεροι στόχοι ήταν μικροί. Στη συνέχεια, «εξαπέλυσαν μια επίθεση» κυρώσεων στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία, αποκόπτοντας τις ρωσικές τράπεζες από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών που βασίζεται σε δολάρια. Ξαφνικά, ήταν σαφές ότι οποιοδήποτε έθνος θα μπορούσε να είναι στόχος.

Υπερβολικά σίγουρες για το «αδάμαστο» δολάριο, οι ΗΠΑ είδαν τις κυρώσεις ως έναν τρόπο ανευ κόστους για να πολεμήσουν τη Ρωσία χωρίς να διακινδυνεύσουν τα στρατεύματά τους. Αλλά με αυτό τον τρόπο πληρώνει το τίμημα σε χαμένες νομισματικές πιστώσεις. Τα έθνη που δεν ανανεώνουν συμφωνίες με δολάριο, περιλαμβάνουν πλέον παλιούς συμμάχους των ΗΠΑ, όπως οι Φιλιππίνες και η Ταϊλάνδη.

Τα ψηφιακά νομίσματα

Ο αριθμός των χωρών με κεντρικές τράπεζες που αναζητούν τρόπους να λανσάρουν το δικό τους ψηφιακό νόμισμα έχει τριπλασιαστεί από το 2020 σε περισσότερες από 110, αντιπροσωπεύοντας το 95%  του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Πολλοί δοκιμάζουν αυτά τα ψηφιακά νομίσματα για χρήση στο διμερές εμπόριο – μια άλλη ανοιχτή πρόκληση για το δολάριο.

Αν και κάποιοι αμφιβάλλουν ότι ένα κυρίαρχο δολάριο έχει σημασία για την οικονομία των ΗΠΑ, η υψηλή ζήτηση για το νόμισμα γενικά τείνει να μειώνει το κόστος δανεισμού στο εξωτερικό, ένα προνόμιο που χρειάζεται πολύ η Αμερική σήμερα. Μεταξύ των 20 κορυφαίων ανεπτυγμένων οικονομιών, έχει τώρα το δεύτερο υψηλότερο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μετά το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο κίνδυνος για την Αμερική είναι να αυξηθεί η υπερβολική αυτοπεποίθησή της, τροφοδοτούμενη από την ιστορία «χωρίς εναλλακτική». Αυτή η αφήγηση βασίζεται στην εμπιστοσύνη της χώρας σχετικά με την ικανότητά της να πληρώσει τα χρέη της, αλλά και αυτή μειώνεται, καθώς η εξάρτησή της από ξένη χρηματοδότηση συνεχίζει να αυξάνεται.

Συμπερασματικά, όταν ένας γίγαντας βασίζεται στην αδυναμία των αντιπάλων του, είναι πιθανό να το «πληρώσει ακριβά». Όταν το δολάριο αντιμετωπίζει προκλήσεις από ένα «ισχυρό παίκτη», όπως ο χρυσός, θα πρέπει να αναζητήσει τρόπους να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και όχι να θεωρεί δεδομένη την ιδιότητα της οικονομικής υπερδύναμής του.