Η Χαμάς διχάζει συγγραφείς και πανεπιστήμια

22:20 25/10/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς έχει και πολιτιστικές επιπτώσεις. Ο πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος στέλνει πολυάριθμες ανοιχτές επιστολές που επικρίνουν τους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στη Γάζα και την ευρύτερη πολιτική του απέναντι στους Παλαιστίνιους. Η διάσταση των απόψεων επεκτείνεται οδηγώντας σε αλυσιδωτές αντιδράσεις και στην απουσία διαλόγου.

Στη Νέα Υόρκη την περασμένη Δευτέρα ο οργανισμός 92ΝΥ, ένας από τους κορυφαίους πολιτιστικούς οργανισμούς της πόλης – που γιορτάζει φέτος

την 150ή επέτειό του –, αποφάσισε να ματαιώσει την εκδήλωση με τον βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστοριογράφο Viet Thanh Nguyen, ο οποίος είχε προγραμματίσει να συζητήσει τα απομνημονεύματά του. Το 92NY επιβεβαίωσε ότι η απόφαση να μην πραγματοποιηθεί η εκδήλωση προήλθε από τις δημόσιες δηλώσεις του Nguyen για το Ισραήλ. Ο Nguyen, του οποίου το μυθιστόρημα «The Sympathizer» κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ το 2016, ήταν μεταξύ των 750 και πλέον καλλιτεχνών που υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή στο The London Review of Books, με την οποία ζητούσαν άμεση κατάπαυση του πυρός και κατηγορούσαν ότι η «πρωτοφανής και αδιάκριτη βία» του Ισραήλ στη Γάζα συνιστά «σοβαρά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του το 92NY ιδρύθηκε ως Εβραϊκή Ενωση Νέων Ανδρών, με αποστολή την εξυπηρέτηση «των κοινωνικών και πνευματικών αναγκών της αμερικανικής εβραϊκής κοινότητας». Ομως η ακύρωση της εκδήλωσης του Nguyen προκάλεσε επικρίσεις από τους υποστηρικτές της ελεύθερης έκφρασης. Και ορισμένοι συγγραφείς που είχαν προγραμματίσει να εμφανιστούν στο 92NY τους επόμενους μήνες ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να αποσυρθούν, ενώ ορισμένα μέλη του προσωπικού του κέντρου ποίησης παραιτήθηκαν. Το 92NY δήλωσε ότι οι λογοτεχνικές εκδηλώσεις για τη σεζόν 2023-24 «βρίσκονται σε παύση λόγω των πρόσφατων παραιτήσεων του προσωπικού».

Η έκθεση της Φρανκφούρτης

Στη Γερμανία, η διεθνής έκθεση βιβλίου της Φρανκφούρτης που ξεκίνησε τη περασμένη Τετάρτη πήρε σαφή θέση υπέρ του Ισραήλ. Ο διευθυντής Γιούργκεν Μπους σε ανακοίνωσή του τόνισε πως η έκθεση είναι «πλήρως αλληλέγγυα προς το Ισραήλ», δίνοντας περισσότερο χώρο στις εβραϊκές φωνές. Παράλληλα αναβλήθηκε η τελετή βράβευσης της Παλαιστίνιας Αντάνια Σίμπλι. Η συγγραφέας επρόκειτο να τιμηθεί κατά τη διάρκεια της Εκθεσης Βιβλίου με το λογοτεχνικό βραβείο «LiBeraturpreis», για το «Minor Detail». Ενα μυθιστόρημα που ξεκινά το 1949 και περιλαμβάνει την περιγραφή του ομαδικού βιασμού και της δολοφονίας μιας νεαρής Βεδουίνας από μια μονάδα του ισραηλινού στρατού. Το βραβείο απονέμει η οργάνωση Litprom, που προωθεί ξένους συγγραφείς που εκδίδονται στα γερμανικά. Περισσότερες από 1.000 προσωπικότητες από τον κόσμο της λογοτεχνίας και των εκδόσεων αντέδρασαν στην απόφαση δημοσιεύοντας ανοικτή επιστολή διαμαρτυρίας, καταγγέλλοντας πως οι διοργανωτές «φιμώνουν μια παλαιστινιακή φωνή». «Η Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης έχει ευθύνη, ως μια μεγάλη έκθεση βιβλίου, να δημιουργεί χώρο για τους παλαιστίνιους συγγραφείς, ώστε να μοιράζονται τις σκέψεις, τα αισθήματα, τους στοχασμούς τους για τη λογοτεχνία αυτή τη φρικτή και σκληρή περίοδο και όχι να τους φιμώνουν», τονίζουν στην επιστολή. Μεταξύ των υπογραφών διακρίνονται των βραβευμένων με Νομπέλ συγγραφέων Ανί Ερνό (Γαλλία), Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (Τανζανία), Ολγκα Τοκαρτσούκ (Πολωνία). Εν τω μεταξύ, πολλές αραβικές χώρες αποχώρησαν από τη διοργάνωση αφήνοντας άδεια τα περίπτερά τους.

Η ακαδημαϊκή κοινότητα

Στις ΗΠΑ οι κοινότητες των ελίτ πανεπιστημίων, όπως είναι το Χάρβαρντ, αντιμετωπίζουν συγκρούσεις με αντικείμενο την ελευθερία του λόγου για το τι επιτρέπεται να λέγεται ή δεν πρέπει. Ομως, ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς όξυνε περισσότερο τα πνεύματα. Στο Χάρβαρντ, ένα ζευγάρι δισεκατομμυριούχων εγκατέλειψε το συμβούλιο στο οποίο συμμετείχε όταν την ημέρα κατά την οποία η Χαμάς εισέβαλε στο Ισραήλ, ομάδα 30 φοιτητών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ συνυπέγραψε ανοιχτή επιστολή με την οποία διακήρυττε πως το κράτος του Ισραήλ είναι «αποκλειστικά υπεύθυνο» για τη νέα έκρηξη βίας στην περιοχή. Λίγες μέρες μετά την ανάρτηση της επιστολής τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι φοιτητές που την υπέγραφαν είδαν τα ονόματα και τις φωτογραφίες τους να κυκλοφορούν δημόσια. Μάλιστα ορισμένα στελέχη της Wall Street ζήτησαν λίστες με τα ονόματά τους για να μην τους προσλάβουν στο μέλλον. Ενώ ένα φορτηγό – μισθωμένο από μία συντηρητική ομάδα – εμφανίστηκε εντός του Χάρβαρντ μεταφέροντας οθόνες που πρόβαλλαν φωτογραφίες των φοιτητών και τους χαρακτήριζαν «Οι Αρχηγοί του Αντισημιτισμού στο Χάρβαρντ». Αντίστοιχα στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, δωρητές πιέζουν για την παραίτηση του προέδρου και του διευθυντή του συμβουλίου, μετά την ομιλία ανθρώπων που κατηγορούνται για αντισημιτισμό στο πλαίσιο της συνέντευξης ενός παλαιστινίου συγγραφέα στο πανεπιστήμιο.

Οπως αναφέρουν οι «New York Times», ένας αυξανόμενος αριθμός εκδηλώσεων που αναδεικνύουν τον παλαιστινιακό πολιτισμό, την κοινωνία και την πολιτική έχουν ματαιωθεί ή ανασταλεί από την έναρξη του πολέμου. Από μια συναυλία νεαρών παλαιστίνιων μουσικών που αναβλήθηκε επ’ αόριστον στο Λονδίνο έως το Φεστιβάλ Παλαιστινιακού Κινηματογράφου στη Βοστώνη, που η επιτροπή του αποφάσισε να μην πραγματοποιήσει ζωντανές προβολές και μεταφέρθηκε στο Διαδίκτυο.

Στο Χόλιγουντ

Η διαμάχη έφτασε και στο Χόλιγουντ. Με σκηνοθέτες, ηθοποιούς και στελέχη του κινηματογράφου να υπογράφουν μια επιστολή με την οποία ευχαριστούν τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για την ηγετική του ικανότητα εν μέσω του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς και ζητούν να παραμείνει η προσοχή στους ομήρους στη Γάζα. Οι Μπράντλεϊ Κούπερ, Κόρτνεϊ Κοξ, Κρις Ροκ, Ανταμ Σάντλερ, Μπομπ Οντενκιρκ, Κόνστανς Γου, Τίφανι Χαντία, Ομπρεϊ Πλάζα, Ζακ Σνάιντερ, Σον Λέβι πρόσθεσαν τα ονόματά τους στο έγγραφο που κυκλοφόρησε από μια ομάδα του Χόλιγουντ, οι οποίοι εγκαινίασαν έναν ιστότοπο με την ονομασία No Hostage Left Behind (Κανένας όμηρος μη μείνει πίσω).