Η Ιωάννα Μακρή λέει «Χιροσίμα, αγάπη μου»

09:29 10/2/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Επέστρεψε στο Θέατρο Σημείο για δεύτερη σεζόν, η θεατρική μεταφορά της κορυφαίας γαλλο-ιαπωνικής ταινίας «Χιροσίμα, αγάπη μου» σε σκηνοθεσία και δραματουργία Νίκου Διαμαντή. Το Θέατρο Σημείο επέλεξε το εμβληματικό αυτό έργο για να γιορτάσει 37 χρόνια συνεχούς παρουσίας στο ελληνικό θέατρο. Τους ρόλους υποδύονται οι ηθοποιοί Ιωάννα Μακρή, Ομηρος

Πουλάκης, Ελίνα Παπαθεοδώρου και Βαγγέλης Ρόκκος.

Η παράσταση στηρίζεται στο αριστούργημα της Μαργκερίτ Ντυράς «Χιροσίμα Αγάπη μου» πάνω στο οποίο βασίστηκε και η ιστορική ταινία του Αλαίν Ρεναί. Εξερευνά τον απόλυτο μοναχικό και καταστροφικό έρωτα. Στέκεται στο σημείο που οι εραστές διαλύονται και ξαναγεννιούνται. Εκείνη είναι μια ηθοποιός που γυρίζει στη Χιροσίμα μία ταινία για την ειρήνη.

Εκείνος είναι ένας αρχιτέκτονας που, ενώ πολεμούσε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έζησε την τραγωδία στην ίδια πόλη μέσα από τα μάτια της οικογένειάς του. Αυτή είναι η σύντομη και απελπισμένη ερωτική τους συνάντηση.

Το «Χιροσίμα Αγάπη Μου» ξεκινά και τελειώνει ουσιαστικά με μια περιπλάνηση.

Η Χιροσίμα είναι η ιστορία μιας καταστροφής, η ιστορία μιας τραγωδίας, η απόλυτη συντριβή και ο απόλυτος έρωτας.  Η παράσταση τοποθετημένη μέσα σε ένα θέατρο ,σε  ένα τόπο που δεν αναπαριστά και δεν περιγράφει δημιουργείται χειροποίητα  ανάμεσα και πολύ κοντά στους θεατές αλλά χρησιμοποιεί την επανάληψη και την  μνήμη , για να ψάξει με τόλμη και να ανακαλύψει την αλήθεια. Άλλοτε με μικρές παραλλαγές, άλλοτε με αντιφάσεις, χωρίς να βασίζεται τόσο στα ίδια τα γεγονότα όσο στον αντίκτυπο που αυτά αφήνουν, αναζητά το αποτύπωμα του έρωτα.  Οι επαναλήψεις αυτές, έχουν την μορφή μιας σπείρας που ολοένα βαθαίνει στην ανθρώπινη ανάγκη, την μοναξιά και τον έρωτα.

Οι ιστορίες επεκτείνονται και συνδέουν  τις προσωπικές ιστορίες των δύο χαρακτήρων με την ιστορική μνήμη αλλά ακόμη ευρύτερα, τη μοίρα και τη συλλογική ιστορία.

Ακριβώς όπως ο νέος απαγορευμένος έρωτας προκαλεί την επιστροφή από το παρελθόν της αντίστοιχης ανάμνησης. Εκείνη φαίνεται πεπεισμένη ότι η καταστροφική ιστορία τής Χιροσίμα είναι καταδικασμένη να συμβεί και πάλι από την αρχή, ίσως κάποτε στο μέλλον, ίσως σε κάποια άλλη πόλη, όμως με μαθηματική, τραγική σιγουριά και ακρίβεια. Οι ήρωες, δημιουργήματα της Μαργκερίτ Ντυράς, δεν είναι πια ανώνυμοι, φέρουν  το όνομα της πόλης τους και μαζί το βάρος όχι μόνο μιας ιστορίας αλλά μιας επαναλαμβανόμενης, οικουμενικής αλήθειας.

Η Ιωάννα Μακρή μιλάει στα «Νέα» για την παράσταση, τον απόλυτο έρωτα και το Θέατρο Σημείο.

37 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ίδρυση του Θεάτρου Σημείου, από εσάς και τον σκηνοθέτη Νίκο Διαμαντή. Ας ξεκινήσουμε με αυτό. Τι σημαίνει να διατηρεί κανείς ένα θέατρο ρεπερτορίου για 4 δεκαετίες, με συνεχή παρουσία και ισχυρό στίγμα στα θεατρικά δρώμενα της χώρας;

Αισθάνομαι περήφανη, βαθιά υπερήφανη γιατί επί 40 χρόνια στηρίξαμε μία άποψη θεάτρου ριζικά διαφορετική. Υποστηρίξαμε συγγραφείς, έργα, προτείναμε διαφορετικές αναγνώσεις, κινηθήκαμε με απόλυτη ανεξαρτησία σε ένα χώρο θεάτρου με ισχυρό στίγμα. Από το Λίκνισμα του Μπένετ μέχρι τη Χιροσίμα σήμερα, η αγωνία μας ήταν να είμαστε αληθινοί με τους εαυτούς μας και τους συνεργάτες μας, να είμαστε έντιμοι και αποφασισμένοι να κινηθούμε με τις δικές μας προδιαγραφές και τις δικές μας δυνάμεις. Πιστεύουμε βαθιά σε ένα θέατρο ρεπερτορίου, ένα ουμανιστικό θέατρο ουσίας. Είμαστε μόνοι και το επιλέξαμε, και είμαστε περήφανοι για τον απόλυτα προσωπικό δρόμο και την διαδρομή του Θεάτρου Σημείο.

Γιατί επιλέχθηκε, από το θέατρό σας, ειδικά αυτή τη χρονική περίοδο, η θεατρική μεταφορά του αριστουργήματος της Μαργκερίτ Ντυράς που το γνωρίσαμε κυρίως μέσα από την μνημειώδη ταινία «Χιροσίμα, αγάπη μου»;

Διαλέξαμε να αναμετρηθούμε με κάτι σοφό, με μια πλήρη, εντελή προσέγγιση του ανθρώπινου βίου. Η Ντυράς και ο Ρενέ δημιούργησαν μια χειρονομία ολοκληρωμένη, όπως η μουσική του Μπάχ, μία χειρονομία για την ανθρώπινη μοίρα και τη ζωή μέσα από τον έρωτα και το θάνατο, την αναγέννηση και την καταστροφή. Δημιουργήσαμε μία απαλή παράσταση, τρυφερή, ψιθυριστή, μακριά από τον θόρυβο. Κλείστε τα κινητά σας και ελάτε. Κλείστε το φβ και ελάτε. Κλείστε τα σόσιαλ και ελάτε να ταξιδέψετε με τον απόλυτο έρωτα που σε μετατοπίζει. Αυτό είναι το κάλεσμα μας. Χρόνος άπλετος , υπομονή και τρυφερότητα μακριά από τα στερεότυπα.

Πως συνδέονται οι προσωπικές ιστορίες των δύο χαρακτήρων με την ιστορική μνήμη και την συλλογική μνήμη και ιστορία;

Οι ιστορίες των δύο εραστών της μίας νύχτας συνδέονται με την ανάγκη τους να ξαναγεννηθούν. Με την ανάγκη τους να ακουμπήσουν ξανά πάνω στον άλλο και να δουν τον εαυτό τους μέσα από τα μάτια του άλλου. Να ξαναγεννηθούν μέσα από την στάχτη, από την τέφρα μίας ολοκληρωτικής προσωπικής καταστροφής. Όπως η καταστροφή στη Χιροσίμα, άφησε άναυδο τον κόσμο, έτσι οι δύο εραστές αναζητούν και διεκδικούν την μοναδικότητα τους εκεί  στον γυμνό τόπο της καταστροφής.

Πόσο κοντά είναι η απόλυτη συντριβή με τον απόλυτο έρωτα;

Ο απόλυτος έρωτας είναι βουλιμικός. Και γνωρίζεις ότι έχει ημερομηνία λήξης, είναι συστατικό της ζωής, το τέλος. Και το λάθος και η ανασφάλεια και ο φόβος της φθοράς. Ο έρωτας υπόκειται στους νόμους της φύσης, είναι συστατικό της ζωής, όπως και ο θάνατος. Ξέρουμε από την αρχή ότι το ερωτικό παιχνίδι έχει τέλος και αυτή είναι η ομορφιά της ζωής. Γι’ αυτό λαχταράμε αυτές τις μοναδικές στιγμές που ξεχνάμε έστω για λίγο τον εαυτό μας. Γι’ αυτό και γράφεται μέσα μας. Ο έρωτας σε κάνει να ξεχνάς γι’ αυτό κι όταν θυμηθείς ξανά τον εαυτό σου μένεις έκπληκτος από τον καινούργιο εαυτό που βλέπεις, γιατί αυτό συμβαίνει. Αλλάζεις, αλλάζεις σύνορα, και βρίσκεις καινούργια ζωή. Ξεδιψάς για να διψάσεις ξανά.