Η περίπτωση της Πύλας, η συμφωνία και το βήμα προς τα εμπρός

09:01 10/10/2023 - Πηγή: Τα Νεα

18 Αυγούστου και στη Νεκρή Ζώνη ξεκινούν εργασίες για την κατασκευή δρόμου που θα συνδέει την Πύλα, το μικτό χωριό της Κύπρου, με το Άρσος. Η διαδρομή κανονικά θα ήταν δέκα λεπτά, αλλά η εισβολή την έκανε πιο δύσκολη και την αύξησε σε μία ώρα.

Πράγμα σύνηθες σε μία διχοτομημένη χώρα. Όταν συναντάς το συρματόπλεγμα έχεις ανάγκης να ψάξεις την παράκαμψη.

Στην περίπτωση της Πύλας ακόμα πιο δύσκολα αφού η παράκαμψη περνάει μέσα από τις βρετανικές βάσεις.

Το ζήτημα του δρόμου είναι ανθρωπιστικό μεν αλλά σε συνθήκες κατοχής γίνεται πολύ περίπλοκο.

Το χρονικό

Στις 18/8 τα μηχανήματα έχουν μπει στη νεκρή ζώνη και οι προπαρασκευαστικές εργασίες είχαν ξεκινήσει από την προηγουμένη. Η UNFICYP αρχικά παρακολουθεί, ωστόσο όταν οι μπουλντόζες προχωρούν στη νεκρή ζώνη παρεμβαίνει με στόχο να τις σταματήσει. Οι μπουλντόζες παρασύρουν τα συρματοπλέγματα. Δεν είναι η πρώτη φορά. Ούτε για τον συγκεκριμένο δρόμο ούτε για την προσπάθεια καταπάτησης της νεκρής ζώνης.

Ωστόσο αυτή τη φορά η προσπάθεια της UNFICYP να παρεμποδίσει τις προσπάθειες του κατοχικού καθεστώτος για μη εξουσιοδοτημένες ενέργειες καταλήγει σε επεισόδια, με ομάδες Τουρκοκυπρίων να επιτίθενται σε μέλη της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ, να τραυματίζουν τρεις εξ αυτών και να προκαλούν ζημιές στα οχήματά τους. Κάποια μέλη της UNFICYP απομακρύνονται βίαια από δυνάμεις του κατοχικού καθεστώτος.

Καταδίκη

Τα επεισόδια καταδικάζονται από την UNFICYP, τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, την κυπριακή κυβέρνηση και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, το ΥΠΕΞ και την ΕΕ.

Σε ανακοίνωση του Συμβουλίου Ασφαλείας, εκφράζεται «σοβαρή ανησυχία» και σημειώνεται ότι «τα μη εξουσιοδοτημένα κατασκευαστικά έργα έρχονται σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και συνιστούν παραβίαση του status quo στη νεκρή ζώνη του ΟΗΕ». Τονίζει δε ότι «οι επιθέσεις που στοχοποιούν ειρηνευτές μπορεί να συνιστούν εγκλήματα υπό το Διεθνές Δίκαιο». Παράλληλα επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του «για μια διαρκή, συνολική και δίκαιη διευθέτηση σύμφωνα με τις επιθυμίες του λαού της Κύπρου και με βάση μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Ευκαιρία

Οι πλέον ψύχραιμοι βλέπουν μία «ευκαιρία» για το διάλογο. Όπως λένε τότε το επεισόδιο δημιούργησε μία θετική αντίδραση για την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά δεν πρέπει να μείνουμε εκεί. Δεν πρέπει να περιχαρακωθούμε στην στείρα καταδίκη.

Οι εξελίξεις ήρθαν την Δευτέρα. Με την επίτευξη συναντίληψης για το τι μέλλει γενέσθαι στην Πύλα.

Ανακοίνωση

Την «συναντίληψη», ανακοίνωσαν τα Ηνωμένα Έθνη με ανακοίνωση τους που κάνει λόγο για ρυθμίσεις που θα επιλύσουν την κατάσταση.

«Εξακολουθούν να συζητούνται ορισμένες λεπτομέρειες, αλλά η συμφωνία-πλαίσιο θα τεθεί σε ισχύ σήμερα» τόνιζαν χαρακτηριστικά.

Για ένα πολύ καλό αποτέλεσμα μίλησε ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο Κόλιν Στιούαρτ προσθέτοντας ότι «οι διευθετήσεις αυτές είναι αποτέλεσμα των άκρως εποικοδομητικών συζητήσεων με όλους τους ενδιαφερόμενους, οι οποίοι δεσμεύτηκαν να καταλήξουν σε μια αμοιβαία αποδεκτή κατάληξη μετά την πρόσφατη κρίση στην Πύλα. Οι ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων εξετάστηκαν προσεκτικά και αντιμετωπίστηκαν».

Όπως αναφέρει «υπήρξε καλή θέληση από όλες τις πλευρές. Αυτές οι συζητήσεις υπήρξαν ένα πρότυπο για το πώς οι πλευρές μπορούν να βρουν λογικές και αμοιβαία αποδεκτές λύσεις στις διαφωνίες τους, εάν υπάρχει δέσμευση για επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας. Είναι μια υπενθύμιση ότι μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο Κυπριακό είναι εφικτή».

Συναντίληψη

Αντίστοιχη είναι και η ανακοίνωση του κυβερνητικού Εκπροσώπου στην Κύπρο, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, ο οποίος αναφέρει ότι «η Κυπριακή Κυβέρνηση επιβεβαιώνει την επίτευξη συναντίληψης με την Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών, για την Πύλα και την περιοχή βορείως αυτής (τοποθεσία Πλάτης).  Η Συναντίληψη επιτεύχθηκε μετά από εντατικές και διεξοδικές διαβουλεύσεις μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών από τους κ.κ. Τάσο Τζιωνή, Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας και Colin Stewart, Ειδικό Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και Επικεφαλής της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο».

Οι πρόνοιες

Οι πρόνοιες τις συναντίληψης όπως σημειώνεται:

Αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφορικά με το καθεστώς της νεκρής ζώνης το οποίο και διασφαλίζεται.
Αποκαθιστούν την τάξη στη συγκεκριμένη περιοχή της νεκρής ζώνης.
Προβλέπουν την επιθυμητή από τους κατοίκους αστική και οικιστική ανάπτυξη της περιοχής, επ’ ωφελεία όλων των κατοίκων της Πύλας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Δημιουργούν προϋποθέσεις για ειρηνική και δημιουργική συνύπαρξη των κατοίκων σε μια περίοδο κατά την οποία επιδιώκεται η επανέναρξη των συνομιλιών προς συνολική επίλυση του κυπριακού προβλήματος.

Δεσμεύσεις

Όπως επισημαίνεται «η Κυπριακή Κυβέρνηση, όλο αυτό το διάστημα, βρισκόταν σε διαρκή επαφή με την οργανωμένη κοινότητα της Πύλας, την οποία ευχαριστεί ιδιαιτέρως για την εποικοδομητική συμβολή της κατά τις διαβουλεύσεις».

Τεστ

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λετυμπιώτη, δε «η Κυπριακή Κυβέρνηση θα εργαστεί με ειλικρινή πολιτική βούληση για να εφαρμοστούν οι πρόνοιες της συναντίληψης.  Ταυτόχρονα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παραμένει προσηλωμένος στις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που έχουν διακοπεί με στόχο την εξεύρεση λύσης του κυπριακού προβλήματος στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Με τη Λευκωσία να κάνει ένα βήμα προς τα εμπρός. Και να περιμένει εξελίξεις. Στόχος η επανέναρξη των συνομιλιών. Με το τεστ της Πύλας να είναι επιτυχές. Το αν θα οδηγήσει κάπου μένει να φανεί.