Η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει

22:15 3/2/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Είναι ώρα για δράση, προειδοποιούν οι επιστήμονες, καθώς η κλιματική αλλαγή φέρνει καταστροφικές συνέπειες, με πιο ανησυχητική την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Η ανθρωπότητα μοιάζει να αγνοεί τον κίνδυνο, παρά τις ιστορικές προειδοποιήσεις από φυσικές καταστροφές του παρελθόντος, που θυμίζουν αρχαίους κατακλυσμούς.

Ο Γιάννης Κρεστενίτης, ομότιμος καθηγητής παράκτιας τεχνικής και ωκεανογραφίας, παρουσίασε στην ΕΡΤ τα δεδομένα της Διακυβερνητικής Επιτροπής

για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), υπογραμμίζοντας πως η άνοδος της στάθμης των υδάτων επηρεάζει τις παράκτιες περιοχές σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι μέχρι το τέλος του αιώνα, η στάθμη μπορεί να αυξηθεί έως και ένα μέτρο σε ορισμένες περιοχές.

Μέχρι και 1,9 μέτρα έχει ανέβει η στάθμη της θάλασσας

Τα προγνωστικά μοντέλα της IPCC διαφέρουν ανάλογα με το επίπεδο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Στην πιο δυσοίωνη πρόβλεψη, η αύξηση της στάθμης θα μπορούσε να φτάσει τα 1,9 μέτρα. Ειδικοί έχουν χαρτογραφήσει τις ευπαθείς περιοχές, με τον κίνδυνο να είναι υψηλός ανάλογα με το υψόμετρο των ακτών. Για παράδειγμα, αν και η Χαλάστρα και το Καλοχώρι προστατεύονται από αναχώματα, υπάρχει κίνδυνος πλημμύρας, ενώ το Δέλτα του Νέστου είναι ακόμη πιο εκτεθειμένο στην είσοδο θαλασσινού νερού στην ενδοχώρα.

Παρότι καταβάλλονται διεθνείς προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών, τα δεδομένα δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Οι ειδικοί τονίζουν ότι κάθε χώρα οφείλει να εφαρμόσει μέτρα προσαρμογής, όπως η ενίσχυση των παράκτιων υποδομών για την αποφυγή εκτεταμένων καταστροφών.

Τα σενάρια που εξετάζουν οι επιστήμονες

Η στάθμη της θάλασσας ακολουθεί ανοδική πορεία εδώ και χιλιάδες χρόνια λόγω της φυσικής αύξησης της θερμοκρασίας της Γης. Ωστόσο, η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει επιταχύνει δραματικά αυτή τη διαδικασία. Από το τέλος των παγετώνων μέχρι σήμερα, τα νερά έχουν ανέβει κατά 160-200 μέτρα, εξαφανίζοντας ολόκληρες περιοχές και πολιτισμούς.

Τα σενάρια που αναλύουν οι επιστήμονες βασίζονται σε υπολογιστικά μοντέλα, όμως το παρελθόν παραμένει καθοριστικός παράγοντας για την πρόβλεψη του μέλλοντος. Η παλαιοκλιματολογία αποκαλύπτει ότι η Γη, στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια ύπαρξής της, βιώνει αδιάκοπα κλιματικές μεταβολές.

Από τις μεσοπαγετώδεις περιόδους έως τη σημερινή Ανθρωπόκαινο εποχή, τα στοιχεία δείχνουν πως η στάθμη της θάλασσας ακολουθεί την άνοδο της θερμοκρασίας. Οι παγετώνες σχηματίζονται και λιώνουν σε έναν περιοδικό κύκλο που συνδέεται με την ηλιακή ακτινοβολία, όπως περιέγραψε ο Milankovitch. Η Ολόκαινος, που ξεκίνησε πριν από περίπου 11.700 χρόνια, σημαδεύτηκε από συνεχή αύξηση της στάθμης των υδάτων, με τα νερά να ανυψώνονται κατά 160 έως 200 μέτρα σε ορισμένες περιοχές, κατακλύζοντας εδάφη και αφανίζοντας πολιτισμούς.

Από το μέγιστο των παγετώνων πριν από 23.000 χρόνια, μέχρι την περίοδο της εξημέρωσης των δημητριακών και της αύξησης του νεολιθικού πληθυσμού (9.500-5.500 χρόνια πριν), αλλά και μέσα από γεγονότα όπως ο ηφαιστειακός χειμώνας του 536 και το έτος χωρίς καλοκαίρι του 1816, η Γη μεταμορφώνεται διαρκώς. Η θερμοκρασία της παρουσιάζει διακυμάνσεις επηρεαζόμενη από πολλούς παράγοντες, όμως μόλις τα τελευταία 150 χρόνια διαθέτουμε ακριβή κλιματικά δεδομένα. Δυστυχώς, ο άνθρωπος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τον πλανήτη σαν ιδιοκτησία του, αγνοώντας ότι ακόμη και τα ισχυρότερα θηλαστικά και τα πιο επιθετικά αρπακτικά δεν άντεξαν το βάρος των φυσικών αλλαγών.