Η θαλαμηγός του Πτολεμαίου – Η βασίλισσα του Νείλου όπως την σμίλεψαν οι μάστοροι της Νίκαιας

18:10 7/1/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Ηταν την εποχή που ο Σώστρατος ο Κνίδιος είχε ολοκληρώσει ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου, τον Φάρο της Αλεξάνδρειας.

Ο Φάρος ήταν σαν να αντανακλούσε τον υλικό και πνευματικό πλούτο της πρωτεύουσας του Πτολεμαϊκού βασιλείου, που το 222 π.Χ. αναδεικνύει φαραώ τον Πτολεμαίο τον Φιλοπάτορα.

Τον τέταρτο στη σειρά διαδοχής απόγονο του στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ατένιζε σίγουρα το βλέμμα του Πτολεμαίου αυτό το ναυπηγικό θαύμα, που φτιάχτηκε εξολοκλήρου στα ναυπηγεία της Αλεξάνδρειας.

Ατένιζε όπως και χιλιάδες άλλοι αυτή την υπερθαλαμηγό που έφθανε σε μήκος τα

80 μέτρα.

Ηταν η βασίλισσα του Νείλου, δεν είχε ναυπηγηθεί ποτέ ξανά τέτοιο σκαρί – στον βαθμό που μπορούμε να γνωρίζουμε από τις αρχαίες πηγές- όπως θα πει στα nea.gr ο διεθνούς φήμης μικροναυπηγός, Βαγγέλης Γρυπιώτης, που πριν τρία χρόνια αποδέχτηκε μια τεράστια πρόκληση.

Να δημιουργήσει ένα πανομοιότυπο μοντέλο της θαλαμηγού του Πτολεμαίου, φτιαγμένο από τα ίδια ξύλα, φιλοτεχνημένο με τα ίδια επίχρυσα αγάλματα, τους εκατοντάδες αμφορείς, τα ψηφιδωτά μάρμαρα, τους χώρους συμποσίων, τα σχοινιά, τις άγκυρες, τα όπλα, τα ψηφιδωτά με τις ομηρικές παραστάσεις.

Εφτιαξε, μαζί με τους συνεργάτες του, όλοι τους εξειδικευμένοι μαστόροι, στο μικρο-ναυπηγείο του στη Νίκαια, ακόμα και τα δοχεία με το λάδι, το κρασί, το μέλι.

Με μέγεθος όσο το ανθρώπινο νύχι, που αν κοιτάξεις το ξύλινο ομοίωμα της θαλαμηγού, δεν θα μπορέσεις να τα διακρίνεις μέσα στο εσωτερικό του πλοίου.

Αλλά αυτά τα δοχεία είναι εκεί, όπως το 220 π.Χ. γεμάτα πραγματικό κρασί και μέλι, λες και ένα μαγικό ραβδί άγγιξε το πλοίο την ώρα που ανέπλεε τον Νείλο και το μεταμόρφωσε σε ένα «παιχνίδι» για παιδιά.

Με επίπεδη καρίνα και εντυπωσιακές υπερκατασκευές, με καταστρώματα για περιπάτους, η θαλαμηγός γλιστρούσε στα νερά του ζωοδότη Νείλου, μεταφέροντας από πόλη σε πόλη, φίλους και προσκεκλημένους του Πτολεμαίου.

Φτιάχτηκαν και άλλα τέτοια πλοία την ελληνιστική εποχή, στο απώγειο της ναυπηγικής τέχνης.

Οι εξελιγμένες τριήρεις τότε, που ήταν πλοία ανοικτής θαλάσσης, δεν ξεπερνούσαν τα 50 μέτρα.

Η θαλαμηγός και όσα σκαριά φτιάχτηκαν σαν κι αυτή έφτανε τα 80 μέτρα, λέγεται ότι στα κατοπινά χρόνια ναυπηγούνταν θαλαμηγοί 120 μέτρων.

Οι θαλαμηγοί, εξαιτίας της επίπεδης καρίνας που είχαν και των πολλών καταστρωμάτων, χρησιμοποιούνταν για κρουαζιέρες στο ποτάμι.

«Διέθεταν πολλά επίπεδα-παρόδους, τόσο στο κύτος του πλοίου, όσο και στην υπερκατασκευή του ανακτόρου», λέει στα nea.gr ο Βαγγέλης Γρυπιώτης.

«Στα κατώτερα επίπεδα στο κύτος του πλοίου, υπήρχαν οι χώροι φύλαξης και αποθήκευσης ενός τεράστιου αριθμού και ποικιλίας προϊόντων και προμηθειών απαραίτητων για την διατροφή του πληρώματος αλλά κυρίως την τέρψη.

Πιθανότατα εκεί βρίσκονταν οι στάβλοι και τα παχνιά των ζώων που προορίζονταν για θανάτωση και μαγείρεμα. Στο επόμενο επίπεδο υπήρχαν οι τεράστιες κουζίνες με το βοηθητικό προσωπικό και αυτούς που ήσαν επιφορτισμένοι με το σερβίρισμα των εκλεκτών εδεσμάτων και του οίνου, στα συμπόσια που οργανώνονταν στις πολυτελείς αίθουσες των συμποσίων.

Στον χώρο της υπερκατασκευής υπήρχαν κλίνες, περίτεχνα διακοσμημένες με τοιχογραφίες, περίφημα  ψηφιδωτά στα δάπεδα που αναπαριστούσαν σκηνές από τα κατορθώματα Ελλήνων Θεών και ηρώων, σκηνές κυνηγιού, μαχών και μύθων.

Παντού περίτεχνα έπιπλα και θύρες από πολύτιμη ξυλεία, χρυσοποίκιλτα ανάκλιντρα και σκεύη.

Το πλοίο διέθετε μεγάλους αλλά και μικρότερους χώρους  για συμπόσια, σκεπαστά περιστύλια για περίπατο με κίονες Ελληνικού και Αιγυπτιακού ρυθμού, υπήρχαν ευρύχωρες κλίμακες (σκάλες) που οδηγούσαν σε όλα τα επίπεδα του ανακτόρου καλυμμένες  με βαρύτιμα υφάσματα, πλακόστρωτοι διάδρομοι, μαρμάρινα λουτρά».

Και αυτό, το πανομοιότυπο μοντέλο της θαλαμηγού, που με χειρουργική ακρίβεια ο Γρυπιώτης και οι μαστόροι έχτισαν εκατοστό εκατοστό, με τα 60 δωμάτια, τους 500 αμφορείς, τα 60 αγάλματα, με τα ψηφιδωτά, τις τοιχογραφίες, τις αναπαραστάσεις, τα άλογα, τα ανάκλιντρα, τα λουστραρισμένα ξύλα, τα σκαλιστά κιονόκρανα, απομένει σιωπηλός μάρτυρας ενός ένδοξου ναυτικού παρελθόντος.

Ανολοκλήρωτη στις λεπτομέρειες αλλά κραταιή και περήφανη εκτίθεται στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας μαζί με ακόμη 12 πλοία-μοντέλα, ζωντανούς μάρτυρες της ελλαδικής ναυκρατίας.