Κόλαφος από την ΕΕ για τα pushbacks στον Εβρο

18:02 8/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Για πρώτη φορά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε την Ελλάδα σε υπόθεση άτυπης και αναγκαστικής απομάκρυνσης (pushback) μίας γυναίκας πρόσφυγα από τις ελληνικές Αρχές στην περιοχή του Εβρου.

Σύμφωνα με την απόφαση που δημοσιεύθηκε χθες για την υπόθεση A.R.E. κατά Ελλάδας (αρ. προσφ. 15783/21), την οποία υποστήριξαν ενώπιον του Δικαστηρίου δικηγόροι του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), γίνεται δεκτή η «συστηματική

πρακτική επαναπροώθησης από τις ελληνικές Αρχές πολιτών τρίτων χωρών από την περιοχή του Εβρου προς την Τουρκία» όπως και το γεγονός ότι έλαβε χώρα η επαναπροώθηση (pushback) της Α.R.E., τουρκάλας αιτούσας άσυλο, από τις ελληνικές Αρχές. Παράλληλα, βάσει της απόφασης, η A.R.E. κρατήθηκε παρανόμως από τις ελληνικές Αρχές πριν απ’ το pushback ενώ οι ελληνικές δικαστικές αρχές δεν διεξήγαγαν αποτελεσματική ποινική έρευνα και αρχειοθέτησαν τη μήνυση της A.R.E. παρά τα αποδεικτικά στοιχεία.

Το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβαάσης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) που αφορούν μεταξύ άλλων στην επαναπροώθηση/pushback του θύματος από τις ελληνικές Αρχές (απαγόρευση βασανιστηρίων, έκθεσης σε απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση), στην παράνομη κράτησή της (δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια) καθώς και στην αναποτελεσματική ποινική έρευνα της υπόθεσης από την ελληνική Δικαιοσύνη (δικαίωμα σε πραγματική προσφυγή).

Υπενθυμίζεται πως η υπόθεση αφορά την τουρκάλα πρόσφυγα A.R.E., η οποία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα της λόγω πολιτικής δίωξης και εισήλθε στην Ελλάδα το 2019, μέσω της περιοχής του Εβρου, προκειμένου να ζητήσει άσυλο. Συνελήφθη και κρατήθηκε ατύπως από τις ελληνικές Αρχές και επαναπροωθήθηκε την ίδια μέρα στην Τουρκία χωρίς ποτέ να της δοθεί η δυνατότητα να ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα. Μετά την επαναπροώθησή της στην Τουρκία, συνελήφθη από τις τουρκικές Αρχές και φυλακίστηκε στο πλαίσιο πολιτικής δίωξης, λόγω αποδιδόμενης σε αυτήν κατηγορίας ότι είναι μέλος παράνομης οργάνωσης στην Τουρκία.

Με την υποστήριξη του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες η A.R.E. κατέθεσε μήνυση ενώπιον του εισαγγελέα  Ορεστιάδας, η οποία απορρίφθηκε και σε δεύτερο βαθμό από τον εισαγγελέα Εφετών Θράκης, με την αιτιολογία ότι δεν υπήρχαν στοιχεία εναντίον της αστυνομίας και ότι η Ελλάδα, ειδικά η Ελληνική Αστυνομία, δεν διεξάγει ποτέ επαναπροωθήσεις στην Τουρκία. Στη συνέχεια, η A.R.E. προσέφυγε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, επικαλούμενη παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), οπότε και τελικά δικαιώθηκε.

Εμβληματική απόφαση

«Πρόκειται για μια εμβληματική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η αναγνώριση της παράνομης αυτής πρακτικής των ελληνικών Αρχών από το ΕΔΔΑ αποτελεί δικαίωση για τα χιλιάδες θύματα που καταγγέλλουν επαναπροωθήσεις από τις ελληνικές Αρχές στα ελληνοτουρκικά σύνορα», δήλωσε η δικηγόρος της A.R.E. και συντονίστρια της Νομικής Υπηρεσίας του ΕΣΠ, Μαρία Παπαμηνά.

Στο μεταξύ, το ΕΔΔΑ εξέτασε και την υπόθεση ενός ανήλικου πολίτη απ’ το Αφγανιστάν, με τον ισχυρισμό ότι υπέστη άτυπη αναγκαστική επιστροφή προς την Τουρκία από τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο. Στην υπόθεση G.R.J., ωστόσο, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι ο προσφεύγων δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι θύμα κατά την έννοια του άρθρου 34 της Σύμβασης, επειδή δεν παρουσίασε επαρκείς ισχυρισμούς και στοιχεία που να αποδεικνύουν την παρουσία του στην Ελλάδα και την επαναπροώθησή του προς την Τουρκία από το νησί της Σάμου στις ημερομηνίες που ισχυρίζεται.