Λαϊκιστές εναντίον του πλανήτη: Πώς το κλίμα έγινε το νέο μέτωπο του πολέμου

21:57 11/11/2022 - Πηγή: Τα Νεα

Οι αντιπρόσωποι που προσγειώθηκαν στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ Ελ Σέιχ στην Ερυθρά Θάλασσα, για τις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα αυτή την εβδομάδα, είναι μια παγκόσμια ελίτ που έχει αποφασίσει να γκρεμίσει τα εθνικά σύνορα, να αφαιρέσει τις ατομικές ελευθερίες και να καταδικάσει τους εργαζόμενους σε μια ζωή στη φτώχεια.

Αυτή η σκοτεινή άποψη, σημειώνεται σε ανάλυση του Politico, υποστηρίζεται από μια σειρά ακροδεξιών ή λαϊκιστικών κομμάτων – μεταξύ των οποίων και οι Ρεπουμπλικάνοι του Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίοι επιδιώκουν να ανακτήσουν

τον έλεγχο στις ενδιάμεσες εκλογές της Τρίτης στις ΗΠΑ. Ορισμένοι από αυτούς τους ριζοσπάστες οργιάζουν στις εκλογές στην Ευρώπη, ενώ άλλοι, όπως ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρου, την περασμένη εβδομάδα, έχουν ηττηθεί μόνο οριακά.

Ο λαϊκισμός βλάπτει σοβαρά το κλίμα

Η Ρεπουμπλικανή και ακόλουθος του Τραμπ, Λόρεν Μπόιμπερτ, χλευάζει την περιβαλλοντική ατζέντα ως «τελευταία Αμερική» – η υπουργός Εσωτερικών της Βρετανίας που υποστηρίζει το Brexit, Σουέλα Μπρέιβερμαν, λέει ότι η χώρα είναι δέσμια ενός «wokerati που τρώει τόφου» – και στην Ισπανία, υψηλόβαθμα στελέχη του ακροδεξιού κόμματος Vox απορρίπτουν την ατζέντα του ΟΗΕ για το κλίμα ως «πολιτισμικό μαρξισμό».

Οι δεξιοί διαφόρων τάσεων σε όλο τον κόσμο έχουν εντάξει την κλιματική αλλαγή στον πολιτιστικό τους πόλεμο. Το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει σε χώρες, που παράγουν μεγάλο μερίδιο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, έχει θορυβήσει ορισμένους υποστηρικτές των Πράσινων.

«Ο αντιδραστικός λαϊκισμός είναι πλέον το μεγαλύτερο εμπόδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», έγραψαν τρεις ηγέτες για το κλίμα, μεταξύ των οποίων η πρώην υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας Izabella Teixeira, σε ένα πρόσφατο σχόλιο.

Στις ΗΠΑ, οι Ρεπουμπλικάνοι στοχεύουν στην επιστροφή τους στην εξουσία σε ένα ή και στα δύο σώματα του Κογκρέσου μετά τις ενδιάμεσες εκλογές της Τρίτης. Πολλοί στις συνομιλίες της COP27 θα ξαναζήσουν την πρώτη εβδομάδα της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα στο Μαρόκο πριν από έξι χρόνια, όταν η εκλογή του Τραμπ έπληξε το κίνημα για το κλίμα σαν τυφώνας.

Μια άνοδος των Ρεπουμπλικανών θα ροκανίσει την εύθραυστη εμπιστοσύνη που έχει δημιουργηθεί γύρω από τις παγκόσμιες προσπάθειες για το κλίμα μετά την εκλογή του προέδρου Τζο Μπάιντεν, εγείροντας το φάσμα μιας δεύτερης θητείας Τραμπ και ίσως την αποχώρηση – και πάλι – των ΗΠΑ από τη συμφωνία-ορόσημο του Παρισιού του 2015 για το κλίμα.

Σε κίνδυνο η σταθερότητα του πλανήτη

Η πρώτη θητεία του Τραμπ και η προεδρία του Μπολσονάρου της Βραζιλίας – η οποία κατέληξε σε μια οριακή ήττα στις εκλογές του περασμένου μήνα – μοιάζουν τώρα με τις πρώτες αψιμαχίες ενός αγώνα, στον οποίο διακυβεύεται η σταθερότητα του πλανήτη.

Σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, η Δεξιά παρουσιάζει τις πολιτικές της ως συμπαθείς στους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής, ενώ απορρίπτει τη διεθνώς εγκεκριμένη δράση ως σκοτεινό ελιτισμό που απειλεί την ευημερία των ψηφοφόρων της.

«Οι Σουηδοί Δημοκράτες δεν είναι αρνητές του κλίματος, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό», δήλωσε ο Σουηδός ακροδεξιός ηγέτης, Jimmie Åkesson, μιλώντας σε πλήθος λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, στις οποίες το κόμμα του κέρδισε μεγάλη νίκη. Αλλά τα τρέχοντα σχέδια της Σουηδίας για το κλίμα, είπε ο Åkesson, ήταν «100% συμβολικά» και όχι ουσιαστικά. «Το μόνο που οδηγεί σε αυτό είναι ότι γινόμαστε φτωχότεροι, ότι η ζωή μας γίνεται χειρότερη».

Αυτή είναι η αγχόνη στην οποία η ακροδεξιά κρεμάει τον περιβαλλοντισμό, παρουσιάζοντάς τον ως το ηθελημένο ή μη «ιππικό» των παγκόσμιων ελίτ.

«Θεωρούμε ότι πρόκειται για ένα παγκοσμιοποιημένο κίνημα που σκοπεύει να τερματίσει όλα τα σύνορα, σκοπεύει να τερματίσει την ελευθερία μας, σκοπεύει να τερματίσει την ελευθερία μας για τις ταυτότητές μας», δήλωσε ο Javier Cortés, πρόεδρος του παραρτήματος της Σεβίλλης του ακροδεξιού κόμματος Vox της Ισπανίας, σε συνέντευξή του στο Politico.

«Δεν είμαστε υπέρ των εκπομπών CO2. Αντιθέτως, θέλουμε να σεβαστούμε το περιβάλλον. Το μόνο που λέμε είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι θέλει να μας πουλήσει μια θρησκεία για το κλίμα, στην οποία δεν μπορούμε να εκπέμπουμε CO2, ενώ εμείς εξαφανίζουμε τις βιομηχανίες μας από την Ευρώπη και πρέπει να αγοράζουμε από την Κίνα».

Το να το περιγράψει κανείς αυτό ως άρνηση του κλίματος – μια συνηθισμένη, αλλά συχνά ανακριβής κατηγορία – θα ήταν σαν να μην καταλαβαίνει ότι πρόκειται πλέον για ένα ακόμη μέτωπο στους πολιτιστικούς πολέμους.

Οι ηττημένοι στρέφονται στους λαϊκιστές

Η διαδικτυακή παραπληροφόρηση σχετικά με τις τελευταίες συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην υποκρισία και τον ελιτισμό των συμμετεχόντων, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Στρατηγικού Διαλόγου (ISD).

Οι κύριοι διακινητές δεν ήταν ιστότοποι και προσωπικότητες που παραδοσιακά συνδέονται με την άρνηση του κλίματος, αλλά διασημότητες του πολιτιστικού πολέμου, όπως ο ψυχολόγος Jordan Peterson, ο Ezra Levant των Rebel Media και ο σκιτσογράφος του, Dilbert Scott Adams.

Αλλά ενώ τα οικονομικά συμφέροντα μπορεί να τροφοδοτούν τμήματα του κινήματος, υπάρχει επίσης μια αίσθηση πολιτικού καιροσκοπισμού σε εξέλιξη.

Θα χρειαστούν τεράστιες αλλαγές στην οικονομία για να μειωθούν οι εκπομπές με την ταχύτητα που υπαγορεύουν οι παγκόσμιοι στόχοι για το κλίμα, που έχουν τεθεί με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ.

Θα υπάρξουν νικητές και ηττημένοι – και οι ηττημένοι μπορεί να στραφούν προς τους λαϊκιστές, που υπόσχονται να αναλάβουν τον αγώνα τους.

«Οι ακροδεξιές οργανώσεις αναγνωρίζουν αυτό το θέμα ως δυνητικά επικερδές, στο οποίο μπορούν να κερδίσουν ψήφους ή υποστήριξη», δήλωσε ο Balsa Lubarda, επικεφαλής της ερευνητικής μονάδας ιδεολογίας στο Κέντρο Ανάλυσης της Ριζοσπαστικής Δεξιάς.

Λατρεύοντας τους χαμένους

Η εστίαση της ακροδεξιάς στους χαμένους έχει «φορτιστεί» από την ενεργειακή κρίση, δήλωσε η Jennie King, επικεφαλής της πολιτικής δράσης και της εκπαίδευσης στο ISD, για την οποία οι λαϊκιστές υποστήριξαν λανθασμένα ότι φταίει η πράσινη πολιτική.

Ο συνασπισμός των ακροδεξιών κομμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει αναπτυχθεί και κεφαλαιοποίησε την ενεργειακή κρίση, ενώνοντας τις δυνάμεις του με κεντροδεξιά κόμματα για να καταψηφίσουν την περιβαλλοντική νομοθεσία.

Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ulf Kristersson – ο οποίος εξελέγη πρόσφατα με την υποστήριξη του Åkesson – στοχεύει να αμβλύνει τις φιλοδοξίες της χώρας για τη μείωση ορισμένων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μια κίνηση που η κεντροδεξιά φιλελεύθερη υπουργός Περιβάλλοντος, Romina Pourmokhtari, δικαιολόγησε με τους γνωστούς όρους: «Αυτή είναι μια αντίδραση στην πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι».

Και στη Βρετανία, ο ηγέτης του Brexit, Νάιτζελ Φάρατζ, αναδιαμόρφωσε την εκστρατεία του για να γίνει φερέφωνο κατά του μηδενικού δικτύου.

Τα στελέχη της δεξιάς οικολογίας μπορεί επίσης να σημαίνουν ότι δεν είναι όλες οι ομάδες ενεργά εχθρικές προς την ατζέντα για το κλίμα, δήλωσε ο Lubarda. Η νέα πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, είναι μεγάλη θαυμάστρια των βιβλίων του J.R.R. Τόλκιν, τα οποία επικεντρώνονται στο Σάιρ, μια εξιδανικευμένη βουκολική πατρίδα.

Η Μελόνι λέει ότι θέλει να διεκδικήσει τον περιβαλλοντισμό για τη Δεξιά, αλλά η προστασία των εθνικών οικονομικών συμφερόντων εξακολουθεί να προηγείται.

«Δεν υπάρχει πιο πεπεισμένος οικολόγος από έναν συντηρητικό, αλλά αυτό που μας διακρίνει από έναν ορισμένο ιδεολογικό περιβαλλοντισμό είναι ότι θέλουμε να υπερασπιστούμε τη φύση με τον άνθρωπο μέσα», είπε στην εναρκτήρια ομιλία της στο κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα.

Ενώ η Μελόνι συμμετέχει στην COP27, μετονόμασε επίσης το υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης σε υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Ασφάλειας. Το κυβερνητικό πρόγραμμα του κόμματός της «Αδελφοί της Ιταλίας» περιλαμβάνει μια ενότητα για την κλιματική αλλαγή, αλλά τονίζει έντονα την ανάγκη προστασίας της βιομηχανίας.

Πρόκειται για μία ευρεία αίσθηση υποβιβασμού και καθυστέρησης, που ανησυχεί όσους παρακολουθούν αυτές τις ιδέες να αυξάνουν το κύρος τους μεταξύ των λαϊκιστών της Δεξιάς. Λένε ότι ενώ μπορεί να μην ακούγεται σαν άρνηση του κλίματος, το αποτέλεσμα είναι ουσιαστικά το ίδιο.

«Μπορείτε να πείτε ότι είστε φίλοι του κλίματος», δήλωσε η Βελγίδα ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών, Marie Arena. «Αλλά στην πράξη, δεν είστε καθόλου. Είστε πρώτα απ’ όλα φίλοι των επιχειρήσεων».