Λιβύη: Πώς «κατέρρευσε» η συμφωνία Ερντογάν – Ντμπέιμπα

10:10 11/1/2023 - Πηγή: Τα Νεα

«Χαστούκι» για την κυβέρνηση του Αμπντουλχαμιτ Ντμπέιμπα, αλλά και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποτελεί απόφαση που κοινοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης από τη Λιβύη.

Πιο συγκεκριμένα, δικαστήριο της Τρίπολης αποφάσισε να ανασταλεί η εφαρμογή της συμφωνίας που υπέγραψε η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Νάιλα Μανγκούς, με τον τούρκο ομόλογό της, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για έρευνες και εξόρυξη υδρογονανθράκων σε περιοχές της λιβυκής ΑΟΖ,

όπως αυτή προβλέπεται από το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο είχε υπογράψει η κυβέρνηση του Φαγέζ αλ-Σαρατζ.

Τα 12 μίλια από… 40 κύματα

Μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε δηλώσει ότι «συζητήσαμε τα βήματα προς μια πολιτική λύση και τις σχέσεις μας με τον πρωθυπουργό Ντιμπέιμπα. Υπογράψαμε Μνημόνια Συναντίληψης στους τομείς των Υδρογονανθράκων και του Πρωτοκόλλου», ενώ είχε και κατ’ ιδίαν συνάντηση με την ομόλογό του, Νάιλα Μοχάμεντ Αλ-Μανγκούς.

#BREAKING
Tripoli court rules in favour of suspending the implementation of the Turkey-Libya energy exploration deal.https://t.co/PzK4AXb3CT#Libya #LibyaReview pic.twitter.com/X7VW4NThZV

— Libya Review (@LibyaReview) January 10, 2023

Διεθνής καταδίκη

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο καταδικάστηκε διεθνώς, ενώ και εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε διαμηνύσει ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης οφείλει, με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, να μην υπογράφει νέες συμφωνίες που διαταράσσουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας ή επιφέρουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις για αυτή.

Πέντε Λίβυοι δικηγόροι προσέφυγαν στο αρμόδιο δικαστήριο της Τρίπολης ενάντια στο μνημόνιο το οποίο, όπως είχε τονίσει η Αθήνα, «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματά της και αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου και εσκεμμένη κλιμάκωση που υπονομεύει τη σταθερότητα στην περιοχή».

Η προσφυγή ζητούσε την ακύρωση του μνημονίου, με μια σειρά από επιχειρήματα, όπως ότι η κυβέρνηση του Αμπντουλχαμίτ Ντμπέιμπα δεν είναι εξουσιοδοτημένη να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες.

Πέραν αυτού, οι Λίβυοι δικηγόροι είχαν καταθέσει αίτημα για προσωρινή διαταγή για άμεση αναστολή της, διότι η συμφωνία «σφετερίστηκε παρανόμως την αποκλειστική δικαιοδοσία της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης (NOC) στο εμπόριο πετρελαίου και περιέχει κείμενα που χρήζουν διαφορετικής ερμηνείας, προκαλώντας σοβαρή ζημιά που δεν μπορεί να επιδιορθωθεί εάν η Τουρκία ξεκινήσει την εφαρμογή της συμφωνίας».

The decision by the #Tripoli Admin Tribunal to suspend the «hydrocarbon cooperation agreement» between #Turkey & GNU has major implications for the maritime demarcation/security cooperation agreements. Judges based on the decision on this GNC legislation from 2013. #Libya pic.twitter.com/pt4OIwwtqI

— Mohamed Eljarh (@Eljarh) January 10, 2023

Οι συνέπειες της απόφασης

Η απόφαση του δικαστηρίου για τη συμφωνία που έσπευσε να υπογράψει η φιλότουρκη κυβέρνηση της Τρίπολης (ενώ δεν έχει τέτοια δυνατότητα ως μεταβατική) έχει πλέον σημαντικές επιπτώσεις στις συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης και συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας.

Η απόφαση, σημειώνεται, βασίζεται σε νομοθεσία του Γενικού Εθνικού Κογκρέσου που είναι σε ισχύ από το 2013 και αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Απαγορεύεται στην προσωρινή κυβέρνηση να υπογράφει με οποιονδήποτε τρόπο συμφωνίες υπό την κυριαρχία του κράτους της Λιβύης, επί της χερσαίας, θαλάσσιας και εναέριας επικράτειάς του, καθώς επίσης και συμφωνίες για την οριοθέτηση των συνόρων ή την εκμετάλλευση φυσικών στρατηγικών πόρων, εκτός εάν εγκριθεί από το Γενικό Εθνικό Κογκρέσο».

Σημειώνεται πως η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν έχει προβεί σε κανένα άμεσο σχόλιο για τη δικαστική απόφαση της Δευτέρας, όπως άλλωστε και η τουρκική κυβέρνηση.