Μια ελληνιστική πόλη στο έλεος της σύρραξης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ

05:41 7/10/2020 - Πηγή: Τα Νεα

Θύμα της σύγκρουσης μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ φέρεται ότι είναι η καλύτερα σωζόμενη πόλη των ελληνιστικών και πρώιμων χριστιανικών χρόνων στην περιοχή του Καυκάσου, η Τιγρανακέρτα στο Αρτσαχ, η οποία, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, έχει βομβαρδιστεί επανειλημμένως καθώς βρίσκεται σε ζώνη έντονης πολεμικής δραστηριότητας.

Την είδηση έδωσε στη δημοσιότητα ο επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας στην Τιγρανακέρτα και πρόεδρος του αρχαιολογικού τμήματος στο κρατικό πανεπιστήμιο του Ερεβάν, Αμλετ

Πετροσιάν, ο οποίος υποστηρίζει ότι με τα δεδομένα των τελευταίων ημερών δεν φαίνεται να έχει πληγεί το μουσείο που συνδέεται με τον χώρο. Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στην περιοχή έχουν ως αποτέλεσμα την περιορισμένη πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο και κατά συνέπεια τη μη τακτική αξιολόγηση των ζημιών που έχουν γίνει. Ούτε οι Αρμένιοι ούτε οι Αζέροι έχουν προχωρήσει σε επίσημες ανακοινώσεις σχετικά με το θέμα.

Με οχυρώσεις που καλύπτουν 70 στρέμματα και αστικό ιστό έκτασης 700.000 στρεμμάτων η Τιγρανακέρτα χτίστηκε μεταξύ του 95 και του 55 π.Χ. και είναι μία από τις τέσσερις πόλεις που ιδρύθηκαν από τον Μεγάλο Τιγράνη, τον βασιλιά της Αρμενίας υπό την υπό την ηγεσία του οποίου η χώρα του αναδείχθηκε το ισχυρότερο κράτος στα ανατολικά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Σύμφωνα δε με τον καθηγητή Πετροσιάν η δημιουργία της πόλης είχε ως στόχο τη διαφύλαξη των ανατολικών συνόρων της αρχαίας Αρμενίας και την αποτροπή των εισβολών φυλών του Καυκάσου. Ωστόσο έχει διατυπωθεί και η άποψη ότι η συγκεκριμένη πόλη ιδρύθηκε από τον πατέρα του Μεγάλου Τιγράνη, τον Τιγράνη Α' (123-95 π.Χ.).

Η Τιγρανακέρτα όμως, η οποία άρχισε να ανασκάπτεται το 2005 και απέκτησε μουσείο για τα ευρήματά της το 2010, δεν κατέχει εξέχουσα θέση μόνο λόγω της ελληνιστικής της φάσης, αλλά κι επειδή η ανασκαφική έρευνα έδειξε ότι αποτέλεσε και έναν σημαντικό κόμβο των πρώτων χριστιανικών αιώνων. «Η πόλη ήταν το κέντρο των πρώτων χριστιανών της περιοχής. Ανασκάψαμε μία πλατεία της πρωτοχριστιανικής περιόδους με δύο εκκλησίες και φέραμε στο φως περισσότερες από 10 επιγραφές στα αρμενικά και τα ελληνικά που χρονολογούνται στον 5ο και 7ο αιώνα μ.Χ.» λέει ο Αμλετ Πετροσιάν.

Εάν συνεχιστεί ο πόλεμος, τότε υπάρχει κίνδυνος όχι μόνο για τη συγκεκριμένη πόλη, αλλά και για πολλά ακόμη αρμενικά μνημεία, δεδομένου ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει και στο παρελθόν επιχειρήσει να προχωρήσει σε «πολιτιστική γενοκτονία» εναντίον των Αρμενίων. Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε πέρυσι στη διαδικτυακή αμερικανική έκδοση τέχνης «Hyperallergic» εκτιμάται ότι μεταξύ των ετών 1997 - 2006 η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν κατέστρεψε περίπου 28.000 μεσαιωνικά αρμενικά μνημεία στο Ναχιτσεβάν, μια άλλη περιοχή του Αζερμπαϊτζάν όπου ζούσαν αυτόχθονες πληθυσμοί Αρμενίων μέχρι και τις τελευταίες δεκαετίες, χωρίς να υποστεί συνέπειες από τη διεθνή κοινότητα. Κι αυτό διότι θεωρείται πως έχει χρησιμοποιήσει τον πλούτο του που προέρχεται κυρίως από τους πετρελαϊκούς πόρους, για να επηρεάσει και να εξαγοράσει τη σιωπή οργανισμών που είναι επιφορτισμένοι με τη προστασία της παγκόσμιας κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της UNESCO.