Μια μυκηναία αριστοκράτισσα αποκαλύπτεται ψηφιακά

22:49 7/4/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Είχαν κοκκινωπά μαλλιά, γαλάζια μάτια και ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα οι γυναίκες που ζούσαν πριν από 37 αιώνες στις πολύχρυσες Μυκήνες;

Τουλάχιστον αυτά τα χαρακτηριστικά απέδωσε η ψηφιακή τεχνολογία στο πρόσωπο της μοναδικής Μυκηναίας που ήταν θαμμένη στον τάφο Γ του ταφικού κύκλου Β των Μυκηνών (δυτικά της ακρόπολης της πόλης) και το οποίο αποκαλύφθηκε χθες μέσω δημοσιεύματος της βρετανικής εφημερίδας «Observer».

Η μοναδική γυναίκα ανάμεσα σε 35 σκελετούς – βάσει των αναλύσεων DNA που έγιναν – ηλικίας μεταξύ 30 και 35 ετών.

Δύο

αδέρφια

Τάφηκε στον συγκεκριμένο κύκλο όπου ήταν θαμμένοι άνδρες σε θέση εξουσίας, όχι λόγω γαμηλίου δεσμού, αλλά επειδή το επέβαλλε η καταγωγή της, καθώς ήταν αδελφή του άνδρα που κτερίστηκε με προσωπίδα από ήλεκτρο (η οποία εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) και όπλα.

Τα δύο αδέλφια φαίνεται πως πέθαναν με λίγους μήνες διαφορά.

Αν και δεν έγιναν γνωστά τα εργαλεία που χρησιμοποίησε ο καλλιτέχνης ψηφιακών μέσων Χουάνχο Ορτέγα Γ. (στον οποίο και αποδίδεται το πορτρέτο) για να «δώσει σάρκα και οστά» στο πρόσωπα της γυναίκας, θεωρείται εκ του αποτελέσματος πολύ πιθανή η χρήση τεχνητής νοημοσύνης.

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ως βάση για τη δημιουργία της ψηφιακής αυτής εικόνας χρησιμοποιήθηκε ένα γύψινο μοντέλο, το οποίο είχε δημιουργηθεί στο πλαίσιο επιστημονικής έρευνας που είχε πραγματοποιηθεί το 2008 από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και είχε δημοσιευτεί στην αρχαιολογική επιθεώρηση «Journal of Archaeological Science».

Σε εκείνη την έρευνα, ωστόσο, δεν είχαν δοθεί στοιχεία σχετικά με τα χρώματα των χαρακτηριστικών των δύο αδελφών, παρά αναφερόταν μόνο πως και οι δύο είχαν καρδιόσχημο πρόσωπο.

«Μπορούμε – για πρώτη φορά – να κοιτάξουμε κατάματα το παρελθόν», υποστηρίζει η βραβευμένη ιστορικός και συγγραφέας δρ Εμιλι Χάουζερ, η οποία και ανέθεσε την ψηφιακή αποκατάσταση του προσώπου της Μυκηναίας που έζησε κατά τον 16ο αι. π.Χ. – πολλούς αιώνες πριν δηλαδή από την εποχή που περιγράφεται στα ομηρικά έπη – για τις ανάγκες του νέου της βιβλίου «Mythica: Μια νέα ιστορία του κόσμου του Ομήρου, μέσα από τις γυναίκες που έχουν αποσιωπηθεί» (εκδ. Penguin), το οποίο και θα κυκλοφορήσει στις 17 Απριλίου.

«Μου κόπηκε η ανάσα. Οι ψηφιακές αποκαταστάσεις μας πείθουν ότι υπήρξαν πραγματικά αυτοί οι άνθρωποι», συνεχίζει η βρετανή συγγραφέας, που διδάσκει αρχαία Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Εξετερ. «Είναι απίστευτα συναρπαστικό να σκεφτόμαστε ότι, για πρώτη φορά από την ώρα που θάφτηκε κάτω από τη γη πριν από περισσότερα από 3.500 χρόνια, μπορούμε να κοιτάξουμε το πραγματικό πρόσωπό της», συνεχίζει για τη γυναίκα που πάτησε τα ίδια χώματα με εκείνα που φέρονται να πάτησαν μυθικές μορφές, όπως η αδελφή της Ωραίας Ελένης, Κλυταιμνήστρα, σύζυγος του βασιλιά των Μυκηνών και του Αργους, Αγαμέμνονα.

Αρθρίτιδα από την ύφανση

Η συγγραφέας, μεταξύ άλλων αναφέρει ότι υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν πως η κατάσταση των οστών της γυναίκας υποδεικνύει ότι υπέφερε από αρθρίτιδα στους σπόνδυλους και τα χέρια της, πιθανή «ένδειξη επαναλαμβανόμενης ύφανσης, μιας κοινής και σωματικά επίπονης δραστηριότητας για τις γυναίκες, την οποία έχουμε δει να εκτελεί η Ελένη στην Ιλιάδα», χωρίς να επισημάνει και το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα της Πηνελόπης.

Στο ίδιο πλαίσιο αναφέρει ότι και τα όπλα που θεωρούνταν κτερίσματα του άνδρα, τώρα εκτιμάται ότι ανήκουν στη γυναικεία ταφή, χωρίς ωστόσο να τεκμηριώνει την άποψη αυτή ή να παραπέμπει σε κάποια σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Και καταλήγει πως η τεχνολογία μας προσφέρει την «υπέροχη ευκαιρία να συνδέσουμε τις πραγματικές εμπειρίες των γυναικών με τους αρχαίους μύθους και τις ιστορίες τους».