ΝΑΤΟ: Η αταξία και τα μεγάλα αγκάθια

07:42 5/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Η δεύτερη θητεία του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να ξεκινήσει με διαφορετικές προκλήσεις σε σχέση με την πρώτη.

Ο κόσμος χαρακτηρίζεται πλέον από αταξία, ενώ το ουκρανικό ζήτημα παραμένει μεγάλο αγκάθι.

Ακολούθως, ο αμερικανός πρόεδρος θα κληθεί να αποφασίσει για τον τρόπο διαμόρφωσης των διατλαντικών σχέσεων υπολογίζοντας πολύ περισσότερο σε ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη παρά στην Ευρωπαϊκή Ενωση ως οργανισμό.

Φυσιολογικά η προσοχή στρέφεται προς τον μελλοντικό ρόλο του ΝΑΤΟ

στο διεθνές σύστημα.

Οπως είχε συμβεί την περίοδο 2017-2021, ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να δώσει έμφαση στην υποχρέωση των κρατών μελών της Συμμαχίας να πληρώνουν περισσότερο για την άμυνα. Η προσέγγισή του είναι καθαρά οικονομική και ως κάποιο σημείο λογική.

Ο Τραμπ, δηλαδή, θεωρεί πως είναι άδικο για τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρέχουν ασφάλεια στην Ευρώπη την ίδια στιγμή που πολλές ευρωπαϊκές χώρες βολεύονται με την κατάσταση αντί να επενδύουν περισσότερο και να αναλαμβάνουν περισσότερες υποχρεώσεις.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του μετά τη νίκη του στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου ανέφερε πως αν τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί, τότε ο ίδιος δεν πρόκειται να αποσύρει την αμερικανική στήριξη στο ΝΑΤΟ. Σε διαφορετική περίπτωση, άφησε ανοιχτό ακόμα και το ενδεχόμενο να φύγουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από τη Συμμαχία.

Από ευρωπαϊκή οπτική γωνία, η διακυβέρνηση Τραμπ πρέπει να αξιολογείται ως ευκαιρία.

Ο αμερικανός πρόεδρος, παρόλο που το κίνητρό του ήταν οικονομικό όπως προαναφέρθηκε, είχε θέσει τα ευρωπαϊκά κράτη προ των ευθυνών τους πολύ πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Ο πόλεμος αυτός καθεαυτός έπαιξε καταλυτικό ρόλο ώστε να αλλάξει η ευρωπαϊκή προσέγγιση, και η προσπάθεια μπορεί να ενισχυθεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Στόχος των ευρωπαϊκών κρατών θα είναι να δείξουν στον πρόεδρο Τραμπ πως η απαίτησή του για μεγαλύτερη συμβολή στη Συμμαχία δεν έχει μόνο οικονομική αλλά και γεωπολιτική σημασία και ευθυγραμμίζεται με την αμερικανική εξωτερική πολιτική την καινούργια εποχή.

Οι ευρωπαϊκές χώρες καλούνται να προετοιμαστούν για ενεργό ρόλο στην Ουκρανία σε περίπτωση του τερματιστεί ο πόλεμος.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως στρατιωτικές δυνάμεις των ευρωπαϊκών κρατών μελών του ΝΑΤΟ θα χρειαστεί να στείλουν δυνάμεις στην Ουκρανία ώστε να δημιουργηθεί ζώνη ασφαλείας και να τηρηθεί μια ενδεχόμενη εκεχειρία.

Φυσικά, κάθε άλλο παρά είναι απλή υπόθεση να τερματιστεί ο πόλεμος, τη στιγμή που η Ρωσία εξακολουθεί να κερδίζει στρατιωτικά.

Αναφορικά με το ενδεχόμενο μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, όπως συζητείται τις τελευταίες εβδομάδες δημοσίως στη Δύση, πολύ δύσκολα η Ρωσία θα συμφωνήσει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Η γνώση της ιστορίας της ουκρανικής κρίσης είναι απαραίτητη πριν απ’ τη διατύπωση βολικών υποθέσεων.

Υπό ελληνικό πρίσμα, η διακυβέρνηση Τραμπ και η πολιτική του έναντι του ΝΑΤΟ θα αποτελέσει πρόκληση.

Ο αμερικανός πρόεδρος αξιολογεί θετικά τον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας και αυτό ίσως οδηγήσει σε αναβάθμισή του.

Στη Συρία, για παράδειγμα, η Συμμαχία εκπροσωπείται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την Τουρκία, παρόλο που η γειτονική χώρα επιδιώκει την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της και όχι τη διεύρυνση και ενίσχυση των μεσογειακών στόχων της Συμμαχίας.

Με δεδομένο πως μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, που πραγματοποιήθηκε το περασμένο καλοκαίρι στην Ουάσιγκτον με αφορμή τη συμπλήρωση 75 ετών από την ίδρυσή του, η Μεσόγειος εμφανίζεται δειλά ξανά στη προσκήνιο, η Ελλάδα θα χρειαστεί να προλάβει το ενδεχόμενο που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό θα υποβαθμιστούν στους αμερικανικούς στρατηγικούς υπολογισμούς.

Τέλος, δύσκολα θα υπάρξει πρόοδος στο θέμα της ενδεχόμενης προσέγγισης της Κυπριακής Δημοκρατίας με το ΝΑΤΟ – για ευνόητους λόγους.

Για αυτό, η Αθήνα και η Λευκωσία θα είναι χρήσιμο να συνδυάσουν τον συνεχιζόμενο φιλοδυτικό προσανατολισμό της Μεγαλονήσου, με τη διατύπωση του αιτήματος για παροχή στρατιωτικών εγγυήσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Προφανώς, παρά την τεράστια σημασία του ΝΑΤΟ, υπάρχουν διαφορετικά κανάλια για να επιτευχθεί ο στόχος, όπως η ενεργοποίηση του μηχανισμού 3+1 με τη συμμετοχή του Ισραήλ. Ο πρόεδρος Τραμπ θα δει πιθανώς θετικά προς την κατεύθυνση αυτή.