Νόσος Χ – Πώς οι επιστήμονες προετοιμάζονται για την επόμενη πανδημία

23:30 16/1/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Η «Νόσος Χ» ακούγεται σαν κάτι που θα μπορούσε να έχει επινοήσει ο Έλον Μασκ για να εντυπωσιάσει τα πλήθη και να τραβήξει πάνω του την παγκόσμια προσοχή. Στην πραγματικότητα, ο όρος επινοήθηκε πριν από χρόνια ως ένας τρόπος να πειστούν οι επιστήμονες να εργαστούν σε ιατρικά αντίμετρα για άγνωστες μολυσματικές απειλές – νέους κοροναϊούς σαν αυτόν που προκάλεσε την Covid-19, για παράδειγμα – αντί για γνωστούς ιούς, όπως ο Έμπολα.

Η ιδέα ήταν να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη τεχνολογιών πλατφόρμας, συμπεριλαμβανομένων εμβολίων, φαρμακευτικών θεραπειών και διαγνωστικών δοκιμών, που θα μπορούσαν

να προσαρμοστούν και να αναπτυχθούν γρήγορα ως απάντηση σε μια σειρά μελλοντικών εστιών με επιδημικές ή πανδημικές δυνατότητες, γράφει το Bloomberg.

Τι είναι η «Νόσος Χ»

Είναι το μυστηριώδες όνομα για μια ασθένεια που προκαλείται από μια για την ώρα άγνωστη, αλλά σοβαρή μικροβιακή απειλή. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) πρόσθεσε τη νόσο Χ το 2017 σε μια σύντομη λίστα παθογόνων παραγόντων που θεωρούνται κορυφαία προτεραιότητα για την έρευνα, μαζί με γνωστούς θανατηφόρους ιούς όπως είναι το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS) και ο Έμπολα.

Η Covid-19, που προκλήθηκε από έναν νέο κοροναϊό, ήταν ένα παράδειγμα νόσου Χ όταν απέκτησε πανδημικές διαστάσεις στα τέλη του 2019. Η τεράστια δεξαμενή ιών που κυκλοφορούν στην άγρια ​​ζωή θεωρείται πιθανή πηγή περισσότερων τέτοιων ασθενειών. Αυτό οφείλεται στη δυνατότητά τους να διαχυθούν και να μολύνουν άλλα είδη, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, προκαλώντας μια μόλυνση έναντι της οποίας δεν θα έχουν ανοσία.

Ποιο είναι το νόημα της μελέτης της νόσου Χ;

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, πρόκειται να «επιτρέψει την εγκάρσια ετοιμότητα» για μια άγνωστη ασθένεια, όσο αυτό είναι δυνατόν. Η ανθρωπιστική κρίση που πυροδότησε η επιδημία του Έμπολα το 2014-2016 στη Δυτική Αφρική ήταν μια κλήση αφύπνισης. Παρά τις δεκαετίες έρευνας, δεν υπήρχαν προϊόντα έτοιμα να αναπτυχθούν εγκαίρως για να σώσουν περισσότερες από 11.000 ζωές, που τελικά χάθηκαν.

What is Disease X? Here’s how scientists are preparing for the next pandemic https://t.co/tCJEL5stzB

— Bloomberg (@business) January 16, 2024

Σε απάντηση, ο ΠΟΥ δημιούργησε ένα R&D Blueprint για να επιταχύνει την ανάπτυξη μιας σειράς εργαλείων για «ασθένειες προτεραιότητας». Η τρέχουσα λίστα περιλαμβάνει τις εξής: COVID-19, Αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας-Κονγκό, Νόσος του ιού Έμπολα και νόσος του ιού Marburg, Πυρετός Lassa, Αναπνευστικό σύνδρομο Μέσης Ανατολής (MERS) και SARS, Νίπα και ιογενείς ασθένειες, Πυρετός της κοιλάδας Rift, Ζίκα, Νόσος Χ.

Πώς πάει η έρευνα για την επόμενη πανδημία;

Χρειάστηκαν μόλις 326 ημέρες από την απελευθέρωση της γενετικής αλληλουχίας του ιού SARS-CoV-2 έως την έγκριση του πρώτου εμβολίου για την Covid, μερικώς χάρη στην εργασία που έγινε από το 2017 ως προετοιμασία για τη νόσο Χ. Τώρα ομάδες όπως η Coalition for Epidemic Preparedness Innovations, ή CEPI, υποστηρίζει πλατφόρμες εμβολίων ταχείας απόκρισης που θα μπορούσαν να αναπτύξουν νέους εμβολιασμούς εντός 100 ημερών από την εμφάνιση ενός ιού με δυνατότητα πανδημίας στο πλαίσιο ενός σχεδίου 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Επιπλέον προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη περιλαμβάνουν: Επικαιροποίηση των Διεθνών Κανονισμών Υγείας και ανάπτυξη μιας νέας παγκόσμιας συμφωνίας για την προστασία του κόσμου από μελλοντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Ένα νέο ταμείο, εγκεκριμένο από την Παγκόσμια Τράπεζα, για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ένα κέντρο πληροφοριών του ΠΟΥ για πανδημίες και επιδημίες στο Βερολίνο που στοχεύει στην επιτάχυνση της πρόσβασης σε βασικά δεδομένα και στην ανάπτυξη αναλυτικών εργαλείων και μοντέλων πρόβλεψης για την αξιολόγηση πιθανών απειλών. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Virome που στοχεύει στην ανακάλυψη ζωονοσογόνων ιικών απειλών και τον τερματισμό των μελλοντικών πανδημιών. Μια πρωτοβουλία της κυβέρνησης των ΗΠΑ ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη εμβολίων και θεραπειών επόμενης γενιάς για την Covid-19, που ονομάζεται Project NextGen. Χρηματοδότηση 262,5 εκατομμυρίων δολαρίων για ένα εθνικό δίκτυο των ΗΠΑ για τον εντοπισμό και την αποτελεσματικότερη απόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία.

Πολυάριθμες προκλήσεις

Παρόλα αυτά, όμως πολυάριθμες προκλήσεις απειλούν να υπονομεύσουν αυτές τις προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένων των εξαντλημένων και αποδυναμωμένων συστημάτων υγείας, ενός αυξανόμενου αντιεπιστημονικού κινήματος που έχει αυξήσει τη διστακτικότητα στα εμβόλια και το ενδεχόμενο οι κυβερνήσεις να μειώσουν τελικά τη χρηματοδότηση για την ανίχνευση κρουσμάτων και την ετοιμότητα αντιμετώπισης τους, καθώς οι αντιληπτοί κίνδυνοι διαλύονται.