Ο Εμμανουήλ Μαύρος δεν θέλει οι γυναίκες να είναι «Ολο σπίτι, κρεβάτι κι εκκλησία»

12:28 3/3/2022 - Πηγή: Τα Νεα

To έργο «Όλo Σπίτι, Κρεβάτι κι Εκκλησία» των Φράνκα Ράμε και Ντάριο Φο παρουσιάζεται κάθε Πέμπτη στο Θέατρο Δρόμος (Αγίου Μελετίου 25, Αθήνα) σε σκηνοθεσία Εμμανουήλ Μαύρου. Τους κεντρικούς ρόλους υποδύονται οι Ήρα Δαμίγου, Στυλιανή Κλείδωνα και Ελένη Φαλατάκη.

Πρόκειται για ένα κείμενο που πραγματεύεται την κατάσταση της γυναίκας και τη θέση της, όχι μόνο στις «σύγχρονες» αλλά και στις μελλοντικές κοινωνίες, θίγοντας ζητήματα κοινωνικής, πολιτικής και οικογενειακής καταπίεσης και απόγνωσης. Ανέβηκε για πρώτη φορά το φθινόπωρο του ’77 από τη Φράνκα Ράμε σε μουσική Di Capri αλλά τότε δεν είχαν παιχτεί όλοι οι μονόλογοι λόγω της μεγάλης τους διάρκειας.

Η Θεατρική Ομάδα Μδεια αφιερώνει τις Πέμπτες που ακολουθούν, στις γυναίκες. Η Πέμπτη λοιπόν είναι μια γυναικεία υπόθεση που αφορά σαφώς και τους άντρες. Από όλο το έργο της Φράνκα Ράμε που αριθμεί 9 μονολόγους θα παρουσιαστούν 3 μονόλογοι και 1 «πρόζα»: Μια γυναίκα μόνη», Μονόλογος της πουτάνας στο φρενοκομείο», «Εγώ, η Ούλρικε Μάινχοφ», «Καταγγέλω» και «Μήδεια» προχωρώντας σε μια σύνδεση των ιστοριών μεταξύ τους παρουσιάζοντας ένα ενιαίο έργο που εξελίσσεται στο μακρινό μέλλον.

Ο Εμμανουήλ Μαύρος μιλάει στα «Νέα» για την παράσταση, τις γυναίκες και τα έμφυλα ζητήματα.

Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;

Προηγήθηκε το κίνημα metoo ακολούθησαν στην αρχή 16 ή 17 γυναικοκτονίες έχουμε χάσει πια τον λογαριασμό. Αυτό ήταν αρκετό για να επιλέξουμε ως θεατρική ομάδα ΜΗΔΕΙΑ το εκπληκτικό έργο των Φράνκα Ράμε και Ντάριο Φο «Όλο Σπίτι, Κρεβάτι κι Εκκλησία». Αυτό όμως που στάθηκε αφορμή για να το προτείνω και να επιμείνω να το ανεβάσουμε ήταν η δολοφονία της Καρολάιν Κράουτς και ο τρόπος που έγινε καθώς και οι μετέπειτα αντιδράσεις. Το συγκεκριμένο έργο αποτελείται από πολλούς μονολόγους που έγραψε η Ράμε, οπότε χρειαζόταν να γίνει μια επιλογή. Μήτε η Ράμε δεν μπορούσε να ολοκληρώσει το έργο της όπου ξεπερνούσε τις 4 ώρες.

Τι προκλήσεις αντιμετωπίσατε με το στήσιμο της παράστασης;

Το πρώτο ήταν η επιλογή των κειμένων. Θέλαμε νοήματα που να είναι όσο γίνεται κοντά στην ελληνική πραγματικότητα αλλά και καθημερινότητα. Καταλήξαμε στην σύνθεση τεσσάρων κειμένων που αποτελούνται από μια πρόζα και τρεις μονολόγους με τους χαρακτήρες να έχουν κάποια σύνδεση μεταξύ τους.  Η δεύτερη πρόκληση είναι πως η Φράνκα Ράμε στο κείμενο της ακολουθεί ένα κωμικό – σατυρικό γκροτέσκο προσπαθώντας μέσα από αυτή την διάσταση να πει τα διαχρονικά ζητήματα που θίγει με χαμόγελο. Όμως όσο διάβαζα τις επιλογές των κειμένων, δεν ήμουν και τόσο της πρότασης του κωμικού αλλά του απολύτου δραματικού εως και δυστοπικού έργου. Είναι τόσο μεστό και διαχρονικό το κείμενο της Ράμε που σκέφτεσαι πως: «δεν είναι δυνατό να το δω κωμικά ή σατυρικά», όταν μάλιστα έχουν προηγηθεί 18 γυναικοκτονίες στη χώρα μας. Αυτό από μόνο του προσθέτει ένα παραπάνω βάρος στην απόδοση και την σκηνοθετική προσέγγιση. Χρειάζεται να χτίσεις σκηνές και όχι απλές γωνίες και στάσεις που ορίζονται από τους κανόνες ας πούμε, του stand up comedy. Φανταστήκαμε λοιπόν μια μελλοντική κοινωνία 200 χρόνια μετά κα αναρωτηθήκαμε πως, όσο θα υπάρχει κοινωνικοπολιτική αδιαφορία, υποβαθμισμένη παιδεία και εκκλησία, θα υπάρχει «όλο σπίτι κρεβάτι κι εκκλησία»;

Πόσο επίκαιρο μπορεί να χαρακτηριστεί το συγκεκριμένο έργο του Ντάριο Φο;

Σαν να γράφτηκε χθες… Για να μην πω λίγες ώρες πριν! Χτίσαμε το έργο ως μια κραυγή αλήθειας και ταυτόχρονης διαμαρτυρίας, απέναντι στην παράνοια της πατριαρχικής ηλιθιότητας. Οι γυναικοκτονίες στην χώρα μας αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς, οι βιασμοί – ψυχολογικοί και σωματικοί – η έμφυλη βία, το revenge porn και όλα όσα ακολουθούν περί κρατικής αλλά κυρίως κοινωνικής αδιαφορίας καθιστούν μια χώρα και μια κοινωνία σε απελπισία.

Το έργο που εμπνέεται από τις γυναίκες, πώς απευθύνεται παράλληλα και στους άνδρες;

Κανονικά όπως όλα τα έργα. Απευθύνεται σε όλους και όλες. Κι αν κάποιοι θιχτούν, μπορούν να βγάλουν τον σκασμό. Εμάς δεν θα μας πειράξει. Ο σκασμός είναι δημοκρατικότατος. Η ζωή ενός ανθρώπου δεν φιλοσοφείτε, μήτε διαπραγματεύεται για όσες και όσους διαφωνούν. Ο στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε την αλήθεια που από το 1977 που γράφτηκαν τα κείμενα αυτά της Ράμε, τα βλέπεις και τα ακούς σαν να μην πέρασε μια μέρα, τα οποία παρουσιάζουν πικρές αλήθειες ως έχουν. Αυτό είναι και άλλωστε η μαγεία των παραστατικών και οπτικοακουστικών τεχνών: να παρουσιάζουν ένα «ψέμα» για να πουν μια αλήθεια. Αυτό κάναμε κι εμείς ως θεατρική ομάδα ΜΗΔΕΙΑ. Χτίσαμε ένα ψέμα για να πούμε μια αλήθεια που καλώς ή κακώς "πονάει". Γι’ αυτό αν κάποιοι από τους άντρες ή ακόμα και τις γυναίκες διαφωνούν, σεβαστό μεν όμως μπορούν να βγάλουν τον σκασμό δε.. Προτού τον βγάλουν όμως ας ρίξουν μια ματιά στις γυναικοκτονίες που γεμίζουν τις εφημερίδες, τις οθόνες και τα ειδησεογραφικά site, οι οποίες δεν είναι απλές «λίστες» ειδήσεων, αλλά συνάνθρωποί μας που κόπηκε το νήμα της ζωής τους για λόγους παράλογους. Για εμάς η ουσία του έργου είναι ο ανθρωπισμός. Τι άντρας, τι γυναίκα, τι ομοφυλόφιλοι, τι ετερόφυλοι, είμαστε όλοι άνθρωποι.

Θεωρείτε ότι ο ρόλος των γυναικών σήμερα περιορίζεται όντως στο σπίτι, κρεβάτι κι εκκλησία;

Και ναι και όχι. Η επαρχιακή Ελλάδα θέλει ακόμα δουλειά. Προσωπικά όμως είμαι αισιόδοξος. Βλέπω ένα χαμηλό φως να αχνοφαίνεται κάπου σε μιαν άκρη.

Στον δημόσιο διάλογο για τα έμφυλα ζητήματα, η δική σας παράσταση πώς τοποθετείται;

Όπως ακριβώς ορίζει το έργο! Μαζί άντρες και γυναίκες, ομοφυλόφιλοι και ετερόφυλοι, μια γροθιά. Παίζουμε για εσάς και για εμάς, για τις μάνες που κάνουν γιους, για τις αδερφές μας, για όλες τις καταπιεσμένες γυναίκες και άντρες, για όλους και όλες που βίωσαν την εκμετάλλευση και τον εξευτελισμό, για τις γυναίκες που δεν είναι μαζί μας. Οι προσδοκίες μας είναι να παιδεύσουμε και να ωριμάσουμε το ανθρώπινο μυαλό.