«Ο Σαίξπηρ χαρτογραφεί την εξουσία»

23:54 2/12/2021 - Πηγή: Τα Νεα

Η ηθοποιός Άννα Ελεφάντη μιλάει για την παράσταση «Μάκμπεθ – ο κύκλος του στΑΙματος», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά

Πώς αντιμετωπίζετε το ρόλο της Λαίδης Μάκμπεθ;

Η Λαίδη Μάκμπεθ είναι ένας χαρακτήρας μυστηριώδης, με χίλια πρόσωπα η οποία άλλοτε ως φίλη μού εκμυστηρεύεται τα πιο απόκρυφα της μυστικά κι άλλοτε ως άγνωστη με προκαλεί να τη γνωρίσω. Μάγισσα ή κοινή θνητή; «Unsex me!» απευθύνει στις σκοτεινές δυνάμεις αποκηρύσσοντας κάθε της γυναικεία εκδοχή  ώστε να υπάρξει και να πράξει σε έναν κόσμο αντρών βουτηγμένο στο αίμα και τη δίψα για εξουσία ζητώντας την ίδια στιγμή

κι από μένα που τη φέρω, να γδυθώ από κάθε ένδυμα που μου έχει φορεθεί ως γυναικείο και πλέον γυμνή να βουτήξω στο πέλαγος των μεγάλων της πράξεων.

Οι στίχοι του Σαίξπηρ πώς σας ενέπνευσαν;

Ο Σαίξπηρ ανήκει στους κλασσικούς συγγραφείς και η κληρονομιά που μας παραδίδει είναι πλούσια σε έργα πραγματικά μεγάλα. Τα κλασσικά έργα είναι μεγάλα ακριβώς επειδή επιτρέπουν το χώρο πολλών και διαφορετικών αναγνώσεων. Έργα γενναιόδωρα τα οποία ακριβώς επειδή ασχολούνται με θέματα συμπαντικά άρα και διαχρονικά, είναι και επίκαιρα. Με αυτή λοιπόν την έννοια, ο Σαίξπηρ πάντα θα έχει τη δύναμη να εμπνέει προσφέροντας την ίδια στιγμή μια τεράστια ελευθερία στους δημιουργούς που τον προσεγγίζουν να ανακαλύψουν μέσα στους στίχους του τη δική τους φωνή.

Πώς γεννήθηκε το κείμενο της παράστασης μέσα από τις πρόβες;

Το κείμενο της παράστασης, σε πρωτότυπη μετάφραση του Γιάννη Νταλιάνη, ο οποίος υποδύεται και τον Μάκμπεθ, δεν ήταν μια κατασκευή «από το σπίτι» αλλά ένας ζωντανός οργανισμός που πήρε σάρκα και οστά μέσα από τις πρόβες. Η πρόβα οδήγησε στο κείμενο και το κείμενο στην πρόβα έτσι ώστε να έχουμε πλέον στη διάθεσή μας μια διασκευή στην οποία η πρωτότυπη πλοκή διατηρείται κι ακούγεται αυτούσια την ίδια όμως στιγμή συνομιλεί με το σκηνικό της προορισμό κατά τον οποίο τρεις μόνο ηθοποιοί καλούνται να συμπυκνώσουν το πολυεπίπεδο σύμπαν του Σαίξπηρ .

Ποια μηνύματα για την εξουσία παίρνουμε από την παράσταση;

Ο Σαίξπηρ χαρτογραφεί την εξουσία. Μόνο που πάει ένα βήμα παραπέρα από τους αρχαίους τραγικούς καθώς συλλαμβάνει και αποδίδει το αδίστακτο πρόσωπο της εξουσίας. Η απληστία του Μάκμπεθ, η υπέρμετρη φιλοδοξία του, αυτή η εμμονή που τον παρασύρει στο σκοτάδι, σ' ένα κόσμο ερεβώδη και εγωτικό, νομοτελειακά τον οδηγεί στην τραγική του πτώση, την απόλυτη καταστροφή. Αυτός άλλωστε δεν είναι και ο κίνδυνος για όσους κατέχουν την εξουσία; Να κλειστούν σε ένα γυάλινο καβούκι και μέσα απ' αυτό το γυαλί αντί να κοιτάζουν τον κόσμο έξω να εστιάζουν μόνο στη δική τους αντανάκλαση την οποία μάλιστα αντιλαμβάνονται κάθε φορά όλο και πιο "όμορφη".

Όλος αυτός ο ατέρμων κύκλος αίματος στον οποίο μπλέκεται ο Μάκμπεθ, πόσο γνώριμος μας είναι σήμερα;  

Αν μετατοπιστούμε από τα ειδικά χαρακτηριστικά της εποχής στην οποία αφηγείται ο Σαίρξπηρ αλλά και την εποχή που έγραψε το έργο και αναλογιστούμε ποιοι κυβερνούν σήμερα τον κόσμο, δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσουμε ότι στην ουσία μιλάμε για αντίστοιχες συνθήκες. Μπορεί βέβαια σήμερα να μην έχουμε να κάνουμε στην κυριολεξία με αιμοσταγείς ηγέτες, όμως η εξουσία έτσι όπως ιδιαίτερα εκφράζεται στο δυτικό κόσμο έναντι λαών που ασταμάτητα υποφέρουν από πείνα, καταπίεση, ασθένειες, κατά πόσο χαρακτηρίζεται ως ηθική; Ζούμε σε μια εποχή υπερκαταναλωτισμού την ίδια στιγμή που σε άλλες χώρες παιδιά καθημερινά πεθαίνουν από πείνα ή εργάζονται σε εργοστάσια γνωστών εταιριών ώστε εμείς να ντυνόμαστε όμορφα. Ίσως λοιπόν να μην μιλάμε πια σήμερα για έναν συγκεκριμένο τύραννο – καταπιεστή αλλά για μια ανήθικη διαχείριση του παγκόσμιου πλούτου άρα της παγκόσμιας ισχύος εις βάρος ολόκληρων λαών.

Η μεγαλύτερη τραγωδία για σας στο πρόσωπο του Μάκμπεθ ποια είναι;  

Η μετάλλαξη της προσωπικής του φιλοδοξίας σε μία υπέρμετρη εμμονή η οποία τον αποξενώνει όχι μόνο από τον έξω κόσμο αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό.

Από Μηχανής Θέατρο, Τετάρτη και Παρασκευή 21.00, Σάββατο 18.00, Κυριακή 20.00. Προπώληση: viva.gr, 210 5232097.