Παλαιστινιακό κράτος: Οι επτά συνέπειες της αναγνώρισης

18:42 23/5/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Αλλάζει το σκηνικό στη Μέση Ανατολή καθώς χθες η Νορβηγία, η Ιρλανδία και η Ισπανία ανακοίνωσαν ότι θα αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος στις 28 Μαΐου, τονίζοντας ότι ελπίζουν πως και άλλες δυτικές χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Το Ισραήλ ανακάλεσε τους πρεσβευτές του και έκανε λόγο για λήψη «σοβαρών μέτρων». Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου καταδίκασε την κίνηση, χαρακτηρίζοντάς την ως «βραβείο για την τρομοκρατία», και είπε ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει μέχρι να κερδίσει τον πόλεμο στη Γάζα.

Ο πρωθυπουργός

της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ είπε ότι η κίνηση αποσκοπούσε «στην επιτάχυνση των προσπαθειών για την εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός στον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς στη Γάζα, ενώ έτσι προωθείται και το σχέδιο που υποστηρίζει μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας για τη δημιουργία δύο κρατών». Η Ισπανία και οι σύμμαχοί της έχουν περάσει μήνες ασκώντας πιέσεις σε ευρωπαϊκά έθνη, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Πορτογαλίας, του Βελγίου και της Σλοβενίας, προκειμένου να συγκεντρώσουν υποστήριξη για την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους. Δεν αποκλείεται σε επόμενη φάση κάποιες από τις χώρες αυτές επίσης να προχωρήσουν σε αναγνώριση. Πάντως, η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης που είχε αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος ήταν η Σουηδία τον Οκτώβριο του 2014.

Αμεσες αντιδράσεις

Αμεσες ήταν οι αντιδράσεις άλλων δυτικών κρατών. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε πως πιστεύει ότι το παλαιστινιακό κράτος πρέπει να δημιουργηθεί «μέσω διαπραγματεύσεων και όχι μέσω μονομερούς αναγνώρισης». Εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών τόνισε την υποστήριξη του Βερολίνου για μια λύση δύο κρατών, προσθέτοντας ότι «χρειάζεται μια διαδικασία διαλόγου για αυτόν τον στόχο». Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Στεφάν Σεζουρνέ όταν ρωτήθηκε για την κίνηση των τριών ευρωπαϊκών κρατών τόνισε ότι «οι προϋποθέσεις για την επίσημη αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους δεν έχουν ακόμη εκπληρωθεί, ώστε η κίνηση αυτή να έχει πραγματικό αντίκτυπο στην όλη διαδικασία».

Τι σημαίνουν οι εξελίξεις αυτές για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή και ποιες θα είναι οι συνέπειές τους; Περίπου 140 από τα 193 κράτη – μέλη του ΟΗΕ έχουν αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος από το 1988, αλλά η δυναμική των ευρωπαϊκών χωρών, θεωρούν οι αναλυτές, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις.

Ισως το πιο σημαντικό είναι πως οι νέες αναγνωρίσεις δείχνουν ότι πια οι ΗΠΑ δεν αποτελούν τον μοναδικό πόλο στην ειρηνευτική διαδικασία Ισραήλ – Παλαιστίνης, κάτι που ίσχυε από την περίοδο των συνομιλιών και της συμφωνίας του Οσλο. Με την ειρηνευτική διαδικασία να παραπαίει εδώ και χρόνια και τον παραγκωνισμό που αισθάνθηκαν από τις Συμφωνίες του Αβραάμ, οι Παλαιστίνιοι δεν θεωρούν πια τις ΗΠΑ ως έντιμο μεσολαβητή.

Για κάποιο διάστημα σίγουρα θα δυσκολέψουν οι σχέσεις του Ισραήλ με τις ευρωπαϊκές χώρες που προχωρούν στην αναγνώριση. Η κυβέρνηση Νετανιάχου ανακάλεσε ήδη για διαπραγματεύσεις τους πρεσβευτές της σε Οσλο, Δουβλίνο και Μαδρίτη και οι επόμενοι μήνες σε διπλωματικό επίπεδο σίγουρα θα έχουν ένταση.

Ανοίγει πολύ περισσότερο ο δρόμος για δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, καθώς πλέον είναι και άλλες ευρωπαϊκές χώρες που συζητούν αυτή την κίνηση. Οπως λέει ο Χιου Λόβατ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, αυτές οι αναγνωρίσεις αποτελούν «απτό βήμα προς μια βιώσιμη πολιτική διαδρομή που οδηγεί στην παλαιστινιακή αυτοδιάθεση».

Διαφαίνεται μια πιο στενή συνεργασία κάποιων ευρωπαϊκών κρατών με κύριες αραβικές χώρες. Οπως τονίζει ο Λόβατ, η Σαουδική Αραβία είχε ζητήσει από καιρό την αναγνώριση της Παλαιστίνης από την Ευρώπη, ως μέρος του «αραβικού οράματος» για την εφαρμογή μιας λύσης δύο κρατών.

Η δυναμική προς την αναγνώριση μπορεί να αποτελέσει δίκοπο μαχαίρι για τη μη δημοφιλή, αδύναμη και διεφθαρμένη Παλαιστινιακή Αρχή του Μαχμούντ Αμπάς, η οποία κυβερνά στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη, όπου ο ηλικιωμένος Αμπάς δεν έχει διεξαγάγει βουλευτικές εκλογές από το 2006. Οποιεσδήποτε προσδοκίες ότι οι τελευταίες αναγνωρίσεις θα αλλάξουν τις άθλιες συνθήκες στη Δυτική Οχθη, όπου οι επιθέσεις από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας και τους εποίκους έχουν κλιμακωθεί, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι πρόωρες και περισσότερη δυσαρέσκεια θα μπορούσε να κατευθυνθεί στον Αμπάς.

Οπως γράφει ο Πίτερ Μπόμοντ στον «Guardian», η αναγνώριση του δικαιώματος στην παλαιστινιακή αυτοδιάθεση θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην αναζωογόνηση της κοινωνίας των πολιτών στα παλαιστινιακά εδάφη, που έχει πνιγεί τα τελευταία χρόνια από τη διακυβέρνηση Αμπάς στη Δυτική Οχθη και Χαμάς στη Γάζα.

Το Ισραήλ κινδυνεύει από ένα διπλωματικό τσουνάμι καθώς έρχεται μετά την πρόταση για έκδοση ενταλμάτων για εγκλήματα πολέμου από το διεθνές ποινικό δικαστήριο για τον Νετανιάχου και τον Γκάλαντ. Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες έχουν αρχίσει να επιβάλλουν καθεστώς κυρώσεων κατά των βίαιων εποίκων και των ακροδεξιών ομάδων που τους υποστηρίζουν. Οι Ισραηλινοί, προσθέτει ο Μπόμοντ, «γνωρίζουν ότι η χώρα τους απομονώνεται όλο και περισσότερο διπλωματικά. Και αναρωτιούνται πόσο καιρό μπορεί να επιβιώσει ακόμα η κυβέρνηση Νετανιάχου».

Προκλητική δήλωση Αμπάς για την Κύπρο

Σε μια προκλητική δήλωση προχώρησε χθες ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς (φωτογραφία), ο οποίος σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από το γραφείο του αναφέρεται σε «Ελληνική Διοίκηση της Νότιας Κύπρου».

Πρόκειται για την ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά την ανακοίνωση αναγνώρισης της Παλαιστίνης από τη Νορβηγία, την Ιρλανδία και την Ισπανία. Εκεί, ο Αμπάς, αφού ευχαριστεί τις τρεις κυβερνήσεις, καλεί τα ευρωπαϊκά κράτη που δεν το έχουν πράξει, να το κάνουν.

«Αξίζει να σημειωθεί ότι οκτώ μέλη της ΕΕ αναγνωρίζουν ήδη την Παλαιστίνη, και συγκεκριμένα η Βουλγαρία, η Πολωνία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία, η Ελληνική Διοίκηση της Νότιας Κύπρου και η Σουηδία», αναφέρει, σύμφωνα με το παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων WAFA, χρησιμοποιώντας την τουρκική έκφραση για την Κύπρο. Μετά τις αντιδράσεις, λίγες ώρες αργότερα, η συγκεκριμένη αναφορά αφαιρέθηκε και μπήκε το όνομα της Κύπρου.