Οι Γάλλοι, η σταφίδα και το πλοίο «Εγνατία»

07:47 6/3/2022 - Πηγή: Τα Νεα

Το τραγικό γεγονός της καταστροφικής και θανατηφόρας πυρκαγιάς στο «Euroferry Olympia» έστρεψε και πάλι το ενδιαφέρον στα τεκταινομένα στις γραμμές της Αδριατικής, όπου σήμερα, σε αντίθεση με το παρελθόν, μεγάλο μέρος του μεταφορικού έργου, περί το 55%, έχει πάρει ο ιταλικός όμιλος Grimaldi.

Κάποτε όμως η Αδριατική χαρακτηριζόταν «περίκλειστη ελληνική θάλασσα», αφού τις γραμμές σύνδεσης διά θαλάσσης Ελλάδας και Ιταλίας ήλεγχαν σχεδόν αποκλειστικά ελληνόκτητα επιβατηγά οχηματαγωγά πλοία, είτε επρόκειτο για μεταφορά επιβατών

είτε για μεταφορά φορτηγών.

Η αρχή έγινε το 1959-1960, όταν δρομολογήθηκε αρχικά το θρυλικό ελληνικό επιβατηγό οχηματαγωγό «Εγνατία» από τις Ελληνικές Μεσογειακές Γραμμές (ΕΛΜΕΣ) της οικογένειας Γιαννουλάτου, το οποίο σύμφωνα με παλαιότερη συνέντευξη μέλους της οικογένειας στο περιοδικό «Εφοπλιστής» αποκτήθηκε από τον ΕΟΤ στο πλαίσιο διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας - Γαλλίας.

Το πλοίο, το οποίο ναυπηγήθηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1950, ήταν μέρος της αποζημίωσης που δόθηκε από τους Γάλλους στη χώρα μας για τη σταφίδα που είχαν αγοράσει και δεν μπόρεσαν να αποπληρώσουν. Οι Γάλλοι αγόρασαν τη σταφίδα για να τη χρησιμοποιήσουν στην παραγωγή κρασιού, καθώς τα δικά τους αμπέλια έπαθαν τη διετία 1956-57 μεγάλη  καταστροφή.

Ο ΕΟΤ στη συνέχεια έβγαλε το νεότευκτο πλοίο σε πλειστηριασμό και το απέκτησε η οικογένεια Γιαννουλάτου. Το πλοίο ξεκίνησε δρομολόγια από την Ηγουμενίτσα, ωστόσο στην πορεία διαμαρτυρήθηκαν οι Πατρινοί και προστέθηκε και η Πάτρα. Τα εγκαίνια της γραμμής έγιναν στις 31 Ιουλίου 1960 στον Πειραιά από τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και τα δρομολόγια ξεκίνησαν στις 2 Αυγούστου. Από το 1961 προστέθηκε και το ιταλικό «Appia» και τα δύο πλοία λειτουργούσαν σε κοινοπραξία.

Τα «ονόματα»

Ακόμα και η επιλογή των ονομάτων από την κοινοπραξία δεν ήταν τυχαία, όπως αναφέρει σε ένα ιστορικό σημείωμά του ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας (ΟΛΗΓ). Τα πλοία έφεραν τα ονόματα των δύο μεγάλων οδών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αππία ήταν η οδός που συνέδεε τη Ρώμη µε το Μπρίντιζι, ενώ Εγνατία η οδός που συνέδεε το Δυρράχιο µε την Κωνσταντινούπολη.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι της ναυτιλιακής ιστορίας των γραμμών της Αδριατικής. Ωστόσο πάντα οι Ελληνες ήταν παρόντες και σταδιακά επικράτησαν κατά κράτος των Ιταλών. Το 1981 κάνουν την εμφάνισή τους στη γραμμή Πάτρα - Ανκόνα οι Μινωικές Γραμμές με το «El Greco», ενώ το 1989 ακολούθησε η ΑΝΕΚ με τα «Λισσός» και «Λατώ».

Η επόμενη μεγάλη αλλαγή σελίδας στην Αδριατική έγινε το 1995, και συγκεκριμένα τον Απρίλιο και τον Ιούνιο του ίδιου έτους, όταν ο Περικλής Παναγόπουλος, τότε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Attica Group, δρομολογεί στη γραμμή Πάτρα - Ηγουμενίτσα - Ανκόνα τα δύο πρώτα «κόκκινα» επιβατηγά-οχηματαγωγά «Superfast I» και «Superfast II» που μειώνουν τον χρόνο ταξιδιού μεταξύ Πάτρας και Ανκόνα κατά 40%.

Η εξέλιξη αυτή ενισχύθηκε και από τα «παλάτια» των Μινωικών Γραμμών και τους «πρωταθλητές» της ΑΝΕΚ, με τη συνδρομή κεφαλαίων από το Χρηματιστήριο. Ηταν επίσης και η εποχή του πολέμου μεταξύ των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας που ανέβασε κατακόρυφα το μεταφορικό έργο των γραμμών. Ηταν μια ευκαιρία που αξιοποιήθηκε με τον καλύτερο τρόπο από την ελληνική πλοιοκτησία.

«Σημείο καμπής»

Ολα όμως άλλαξαν από τον Ιούνιο του 2006, όταν ο όμιλος Grimaldi από τη Νάπολι αποφασίζει να επεκταθεί στην επιβατηγό-οχηματαγωγό ναυτιλία, στα Ro-Pax, όπως λέγονται διεθνώς, και εξαγοράζει το 30,5% της Finnlines, μιας μεγάλης ακτοπλοϊκής, ναυτιλιακής εταιρείας στη Φινλανδία.

Τον επόμενο χρόνο, τον Μάιο του 2007, γίνεται γνωστό ότι ο όμιλος Grimaldi απέκτησε τουλάχιστον το 14,3609% της ΑΝΕΚ. Η εξέλιξη αυτή πυροδοτεί ένα γαϊτανάκι εξαγορών και ανταλλαγών μετοχών μεταξύ των ελλήνων εφοπλιστών και στο «τέλος της ημέρας» ο όμιλος Grimaldi γίνεται ο απόλυτος άρχων των Μινωικών Γραμμών. Στο μεταξύ, ο όμιλος Attica έχει περάσει στον όμιλο της MIG, αφού ο Περικλής Παναγόπουλος αποχωρούσε από την ακτοπλοΐα με κέρδη, βλέποντας την απειλή Grimaldi, και η ΑΝΕΚ έμεινε στην κυριαρχία του Γιάννη Βαρδινογιάννη του Ιωσήφ.

Αποτέλεσμα των εξελίξεων αυτών ήταν η σταδιακή υποχώρηση της ελληνικής πλευράς στην Αδριατική. Οσον αφορά το μεταφορικό έργο, ο όμιλος Grimaldi ελέγχει περίπου το 55% στα φορτηγά και λιγότερο στους επιβάτες.