Οι κρυμμένοι θησαυροί της Νοτρ Νταμ

21:53 31/10/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Από τα «αζήτητα» βρέθηκαν να εκτίθενται στο Μουσείο του Λούβρου. Και ενώ ως τον Απρίλιο του 2019 βρίσκονταν στην καρδιά της Παναγίας των Παρισίων, στο επισκέψιμο – από ελάχιστους όπως μαρτυρείται – σκευοφυλάκιό της, εδώ και λίγες ημέρες και έως τις 29 Ιανουαρίου αποτελούν τον πυρήνα της περιοδικής έκθεσης υπό τον τίτλο «Το θησαυροφυλάκιο της Παναγίας των Παρισίων».

Ο λόγος για τα περισσότερα από 120 αντικείμενα – κειμήλια, λειψανοθήκες, μεσαιωνικά χειρόγραφα, δισκοπότηρα και θυμιατήρια, όπως και ένα από τα άμφια ενός κληρικού μαζί με το στέμμα ενός αξιωματούχου που φορούσαν αμφότεροι

κατά τη στέψη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη – που συνθέτουν την ιδιαίτερη αυτή έκθεση, η οποία έχει ως στόχο να συστήσει στο ευρύ κοινό ένα σύνολο πολύτιμων κειμηλίων, τα οποία αν και φυλάσσονταν σε μια αίθουσα που καλυπτόταν από έναν θόλο εντός του ναού, «πολύ λίγοι ήταν εκείνοι που ενδιαφέρονταν να τα δουν, κυρίως επισκέπτες εκτός Γαλλίας», υποστηρίζει η εκ των επιμελητών της έκθεσης και αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος διακοσμητικών τεχνών του Λούβρου, Αν Ντιόν Τένενμπαουμ, μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα «The Times». «Πήγαιναν να δουν τον καθεδρικό ναό, αλλά δεν θεωρούσαν ότι άξιζε να φτάσουν ως το σκευοφυλάκιο, το οποίο πίστευαν ότι περιείχε μόνο μερικούς σταυρούς και κάποια άμφια».

Είναι το περιεχόμενό του τόσο σημαντικό για να αφιερώνεται σε αυτό μια έκθεση στο πρώτο σε προσέλευση κοινού μουσείο στον κόσμο; Μήπως εντάσσεται στο επικοινωνιακό πρόγραμμα προώθησης της επαναλειτουργίας του ναού μετά την αποκατάστασή του εντός του 2024; Οι ειδικοί δίνουν μια διαφορετική εκδοχή. Και υποστηρίζουν πως η ιστορία του σκευοφυλακίου αποτυπώνει την Ιστορία της Γαλλίας.

Το αρχικό σκευοφυλάκιο δημιουργήθηκε αρχικά τον 6ο αιώνα και ήταν χωροθετημένο στο κέντρο του Παρισιού. Μεταφέρθηκε εντός του ναού της Παναγίας μετά την έναρξη της κατασκευής της το 1163. Η συλλογή του εμπλουτίστηκε τόσο στα τέλη του Μεσαίωνα όσο και κατά τον 16ο αιώνα όταν ο Λουδοβίκος ΙΔ, γνωστός ως ο Βασιλιάς Ηλιος, διέταξε τους καλύτερους αργυροχρυσοχόους της Γαλλίας να προσθέσουν στους υπάρχοντες θησαυρούς του ναού αντικείμενα όπως τα γιγάντια κηροπήγια που χρονολογούνται από το 1705 ή ένα αρτοφόριο του 1708 βάρους 50 κιλών, εκ των οποίων δεν σώζεται κανένα και είναι γνωστά μόνο από τις ζωγραφικές απεικονίσεις τους.

Καταστροφές

Ορισμένα από τα αντικείμενα στο θησαυροφυλάκιο της Παναγίας των Παρισίων καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια των θρησκευτικών πολέμων του 16ου αιώνα, και άλλα οδηγήθηκαν στον κλίβανο κατά τον 18ο αιώνα μετά από υπόδειξη του Λουδοβίκου ΙΕ, ώστε να συγκεντρωθούν κεφάλαια για τη διεξαγωγή του Επταετούς Πολέμου.

Ολα τα υπόλοιπα πολύτιμα αντικείμενα εξαφανίστηκαν σχεδόν στο σύνολό τους εν μια νυκτί τον Αύγουστο του 1792, όταν οι επαναστάτες τα φόρτωσαν σε δύο καροτσάκια και τα μετέφεραν στο δημαρχείο, όπου τα έλιωσαν και πάλι για να εξασφαλιστούν κεφάλαια για τις ανάγκες πολεμικών επιχειρήσεων. Σήμερα, ό,τι έχει απομείνει από το προεπαναστατικό θησαυροφυλάκιο είναι χειρόγραφα που είχαν διασκορπιστεί σε διάφορα γαλλικά μουσεία και τα οποία έχουν τώρα συγκεντρωθεί στο Λούβρο.

Οταν ο Ναπολέων ανήλθε στην εξουσία, προσπάθησε να ανασυστήσει το σκευοφυλάκιο και να το εμπλουτίσει με εξαιρετικής σημασίας αντικείμενα όπως Τίμιο Ξύλο, ένα καρφί από τη Σταύρωση του Κυρίου, όπως και ένα αγκάθι από το ακάνθινο στεφάνι του, που είχε αγοραστεί από τον Λουδοβίκο Θ τον 13ο αιώνα. Τα συγκεκριμένα αντικείμενα όμως όχι απλώς δεν εκτίθενται στο Λούβρο, αλλά δεν αποκαλύπτεται καν από τους αρμοδίους το σημείο που βρίσκονται σήμερα.

Το 1830 σε μια ταραγμένη περίοδο για τη Γαλλία λεηλατήθηκε ξανά, για να ανασυσταθεί εκ νέου όταν αποκαταστάθηκε η μοναρχία. Ο αρχιτέκτων Εζέν Βιολέ λε Ντικ, ο οποίος ανακαίνισε τον καθεδρικό ναό στα μέσα του 19ου αιώνα, ανασχεδίασε τον χώρο ώστε να εναρμονιστεί με τη γοτθική αρχιτεκτονική του κτιρίου.