Οι κυνηγοί της χαμένης Βίβλου

11:47 17/10/2019 - Πηγή: Τα Νεα

Ηταν Φεβρουάριος του 2012 όταν οι πρώτοι ψίθυροι άρχισαν να κυκλοφορούν στα γραφεία των καθηγητών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Φούντωσαν έπειτα κι έγιναν φήμες που κατέκλυσαν τους διαδρόμους του παλαιότερου πανεπιστημίου του αγγλόφωνου κόσμου. Αλλά κανείς δεν μπορούσε να δώσει ασφαλή απάντηση στο ερώτημα: είχε εντοπιστεί το παλαιότερο απόσπασμα της Βίβλου, το οποίο είχε κλαπεί μυστηριωδώς και πωληθεί σε αμερικανική αλυσίδα καταστημάτων χειροτεχνίας, οι ιδιοκτήτες της οποίας είναι ιδρυτές

και του Μουσείου Βίβλου; Ηταν ελάχιστοι εκείνοι που είχαν την ευκαιρία να δουν το σπάνιο χειρόγραφο και δήλωναν δεσμευμένοι από σύμφωνο τήρησης απορρήτου με αποτέλεσμα οι λιγοστές περιγραφές να «δείχνουν» λίγα χωρία από το Ευαγγέλιο του Μάρκου το οποίο φέρεται να συγγράφηκε μέσα στον πρώτο αιώνα μετά τη γέννηση του Ιησού.

Επτά χρόνια αργότερα η υπόθεση που συνδυάζει στοιχεία Ιντιάνα Τζόουνς και Κώδικα Ντα Βίντσι φαίνεται πως έχει διαλευκανθεί. Και αρνητικός πρωταγωνιστής σε αυτή την ιστορία κλοπής δεν θα μπορούσε να είναι ένας κοινός λωποδύτης, αλλά ένας από τους πιο γνωστούς κλασικιστές παγκοσμίως: ο καθηγητής Ντερκ Ομπινκ, που υπήρξε επί μακρόν επικεφαλής του εγχειρήματος «Πάπυροι της Οξυρρύγχου» του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μια τεράστια συλλογή από πολύ παλαιά κείμενα που βρέθηκαν το 1896 σε έναν αποθέτη της αρχαίας Αιγύπτου.

Τα τουλάχιστον 11 θραύσματα παπύρων (κατά άλλη εκδοχή 13, σύμφωνα με την έρευνα) εξαφανίστηκαν μαζί με όλα τα στοιχεία τεκμηρίωσής τους και τις φωτογραφίες που τα συνόδευαν. Και κατέληξαν στην οικογένεια Γκριν, η οποία είναι ιδιοκτήτρια της αλυσίδας καταστημάτων χειροτεχνίας Χόμπι Λόμπι. Οι συντηρητικοί επιχειρηματίες, πιστοί του δόγματος των Ευαγγελικών, έχουν μεταξύ άλλων ιδρύσει το Μουσείο Βίβλου - το κόστος του οποίου άγγιξε τα 400 εκατ. δολάρια - όπως και μια φιλανθρωπική οργάνωση στην Ουάσιγκτον.

Ο κατηγορούμενος

Την ώρα που το μουσείο παραδέχεται με επίσημη ανακοίνωσή του ότι απέκτησε τα τμήματα των παπύρων μέσω του καθηγητή Ομπνικ «καλή τη πίστει» σε δύο δόσεις από το 2010 έως και το 2013 κι ενώ έχει διαρρεύσει στο Διαδίκτυο συμβόλαιο σύμφωνα με το οποίο ο καθηγητής έχει πωλήσει απόσπασμα από το επίμαχο Ευαγγέλιο του Μάρκου μαζί με άλλα τρία επίσης πρώιμα τμήματα με ανάλογο περιεχόμενο, ο ίδιος ο κατηγορούμενος διατηρεί την έδρα του στην Οξφόρδη και κρατά σιγήν ιχθύος. Πέρυσι, πάντως, σε ερώτημα που του είχε υποβληθεί από τον Τύπο αν πούλησε απόσπασμα από το πρώτο κεφάλαιο του Ευαγγελίου του Μάρκου στη Χόλι Λόμπι είχε απαντήσει αρνητικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ομπνικ είναι από τους πλέον διακεκριμένους μελετητές των πρώιμων εκδόσεων της Βίβλου και επικεφαλής του προγράμματος μελέτης των Παπύρων της Οξυρρύγχου από το 1998 - οπότε και επαύθη λόγω της φερόμενης εμπλοκής του σε εμπόριο αρχαίων κειμένων - ενώ στο γνωστικό του πεδίο εντάσσεται και η αρχαία ελληνική φιλολογία.

Τον Ιούνιο η Εταιρεία Eξερεύνησης της Αιγύπτου στην οποία και ανήκει η συλλογή των Παπύρων της Οξυρρύγχου του απαγόρευσε την πρόσβαση στους παπύρους εν αναμονή της απόφασης για άλλη πώληση τμήματος παπύρου το 2013 χωρίς να έχει τη σχετική άδεια, ενώ τώρα σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο διερευνάται η πιθανότητα απομάκρυνσής του και από τις κτιριακές εγκαταστάσεις.

Σειρά σκανδάλων

Οσοι διερευνούν την υπόθεση εκτιμούν ότι μπορεί η αποκάλυψη αυτή να μην αποτελεί το τέλος της, αλλά την αρχή για ακόμη περισσότερες δεδομένου ότι η οικογένεια Γκριν έχει εμπλακεί επανειλημμένως σε σκάνδαλα κατά τη διάρκεια της δημιουργίας της συλλογής της με αποσπάσματα της Βίβλου μέσα στην τελευταία δεκαετία κι η οποία περιγράφεται ως μία από τις μεγαλύτερες συλλογές του είδους παγκοσμίως. Χαρακτηριστικό είναι ότι τον Ιούνιο του 2017 της επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 3 εκατ. δολαρίων για την παράνομη εισαγωγή αρχαιοτήτων από το Ιράκ, ενώ σε άλλη περίπτωση αναγκάστηκαν να αποσύρουν πέντε αποσπάσματα που παρουσιάζονταν στο μουσείο ότι προέρχονται από τους Παπύρους της Νεκράς Θάλασσας καθώς αποδείχτηκε ότι επρόκειτο για προϊόντα πλαστογραφίας.

Μετά τη δημοσιότητα που πήρε η υπόθεση, πάντως, το Μουσείο της Βίβλου δεσμεύτηκε να επιστρέψει τα τμήματα των παπύρων στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.