Οι παγίδες, οι ευκαιρίες και στο βάθος η αναθεώρηση

06:31 24/3/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Η μία πλευρά, η κυβερνητική, επιμένει ότι μπορεί να ανοίξει απευθείας ο δρόμος για το πενταμελές  Δικαστικό Συμβούλιο, εκείνο που σε κάθε περίπτωση κρίνει για τη συγκρότηση ή μη του Ειδικού Δικαστηρίου.

Η άλλη πλευρά, η αντιπολιτευτική, επιμένει πως δεν μπορεί να παρακαμφθεί η προκαταρκτική εξέταση την οποία ανέλαβε, κατ’ εντολή της Ολομέλειας της Βουλής, η προανακριτική επιτροπή.

Το επόμενο επεισόδιο θα παιχτεί την ερχόμενη Παρασκευή 28 Μαρτίου. Τότε αναμένεται να καταθέσει στο κοινοβούλιο, εκτός απροόπτου με υπόμνημα,

ο ελεγχόμενος για το «μπάζωμα» του τόπου της τραγωδίας των Τεμπών Χρήστος Τριαντόπουλος.

Στην όγδοη εβδομάδα σφοδρής πολιτικής σύγκρουσης, άνοιξε νέος γύρος αντεγκλήσεων και νέος κύκλος ενστάσεων όχι μόνο από συγγενείς θυμάτων αλλά και από συνταγματολόγους.

Στις 55 ημέρες που τα Τέμπη καθορίζουν τη δημόσια συζήτηση, η νέα τροπή που έδωσε η κυβέρνηση στην πολιτική διαχείριση με το αιφνιδιαστικό «αίτημα Τριαντόπουλου» ανατρέπει το σκηνικό – και για την ίδια και για τους πολιτικούς αντιπάλους της.

Διότι όλοι ζυγίζουν εκ νέου τακτικές και στρατηγική, παγίδες και ευκαιρίες, με δύο χρονικούς ορίζοντες: ο ένας είναι τριών εβδομάδων, μέχρι το πρώτο 15ήμερο του Απριλίου που εκτιμάται ότι το θέμα Τριαντόπουλου θα έχει περάσει στο Δικαστικό Συμβούλιο.

Ο άλλος είναι τριών μηνών, μέχρι το καλοκαίρι που Μαξίμου και κόμματα, στον προθάλαμο της φθινοπωρινής αφετηρίας, θα κάνουν (πολιτικό και δημοσκοπικό) ταμείο εξαμήνου.

Οσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατηγορεί τους αντιπάλους του, ειδικά το ΠΑΣΟΚ, για παλινωδίες («Τα λένε ανάποδα από όσα έλεγαν πριν από μία βδομάδα»), ο Νίκος Ανδρουλάκης μιλάει για «ακροβατισμούς», ο Σωκράτης Φάμελλος καταγγέλλει «αντιδημοκρατικό πραξικόπημα», η δημοσκοπικά δεύτερη σε μετρήσεις που αναλύονται στο Μαξίμου Ζωή Κωνσταντοπούλου διακρίνει «κυβέρνηση σε αποδρομή».

Και ο μεγάλος θυμός της κοινωνίας κρατά σε πτωτική τροχιά τόσο το κυβερνών κόμμα (και τους δείκτες της πρωθυπουργικής αξιολόγησης) όσο και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης που, παρά τις θεσμικές πρωτοβουλίες, αδυνατεί να παγώσει τις διαρροές στα αριστερά και δεξιά του.

«Προηγούμενο» για άλλες περιπτώσεις

Γαλάζια στελέχη περιγράφουν περίπου ως μονόδρομο το «αίτημα Τριαντόπουλου» – μια «λογική διέξοδο» εκτόνωσης. Υπό την πίεση του πολιτικού χρόνου και της φθοράς, οι εξελίξεις διώχνουν τα Τέμπη από το προσκήνιο της Βουλής και άρα από το σχετικό σφυροκόπημα με αλλεπάλληλα αιτήματα και κλήσεις μαρτύρων από την αντιπολίτευση. Δημιουργείται μεν «προηγούμενο» για τυχόν άλλες περιπτώσεις, εφόσον ανακύψουν στοιχεία από τη Δικαιοσύνη, αλλά είναι σαφές ότι αν ο ανακριτής εντοπίσει είτε νέες ενδείξεις για τον Τριαντόπουλο (πέραν της παράβασης καθήκοντος που του αποδίδεται στο κατηγορητήριο της Προανακριτικής) είτε ενδείξεις για άλλο πολιτικό πρόσωπο μπορεί μόνο να απευθυνθεί στη Βουλή για δεύτερο γύρο εξελίξεων.

Το σημαντικότερο είναι ότι φαντάζει δύσκολα αναστρέψιμη η καχυποψία μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης αφενός για τα περί «συγκάλυψης», αφετέρου για τα περί «εργαλειοποίησης». Κι αυτό αποδυναμώνει προσώρας κάθε απόπειρα κυβέρνησης και αντιπολίτευσης να περάσουν το μήνυμά τους.

Για το Μαξίμου είναι επείγουσα ανάγκη να ρίξει γέφυρες εμπιστοσύνης προς το κοινό που χάνει, ιδίως όσα κατευθύνονται στην γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων και στις νεότερες ηλικίες στις οποίες η ΝΔ καταρρέει. Εμφανώς επιδιώκει να στρέψει τον προβολέα στο θεσμικό πεδίο και να ξεμπλοκάρει το κυβερνητικό έργο. «Θα ηγηθώ της προσπάθειας να αλλάξουμε το άρθρο 86 του Συντάγματος. Νομίζω ότι και οι πολίτες προτιμούν και οι πολιτικοί να δικάζονται από τους φυσικούς τους δικαστές» έλεγε τα μεσάνυχτα της Πέμπτης, προτού αναχωρήσει από τις Βρυξέλλες.

Η αυστηρή και η ήπια εκδοχή για το άρθρο 86

Η προαναγγελθείσα προσπάθεια πιθανόν να αφορά δύο σημεία: σίγουρα τον τρόπο εμπλοκής της Βουλής στην άσκηση δίωξης, ίσως και τα χαρακτηριστικά του δικαστηρίου για τον κατηγορούμενο υπουργό. Συστήματα άλλων χωρών, από Γαλλία και Βέλγιο έως Σουηδία και Αυστρία, τίθενται υπό αξιολόγηση ενώ αρμόδιες πηγές μιλούν για δύο εκδοχές, μία αυστηρή και μία ήπια: είτε μία ειδική δικαιοδοσία – δικαστικό συμβούλιο, ειδικό δικαστήριο – χωρίς παρέμβαση της Βουλής είτε να εξακολουθεί να έχει αρμοδιότητα η Βουλή αλλά να έχει υπάρξει υποχρεωτικά δικαστική κρίση πριν από το πόρισμα και την ψηφοφορία. Πρωτοβουλία για αναθεώρηση του άρθρου 86 είχε πάρει ο Μητσοτάκης το 2006 βρίσκοντας σύμφωνους τότε έξι βουλευτές της ΝΔ, ανάμεσά τους τον νυν Πρόεδρο της Δημοκρατία Κώστα Τασούλα και έναν του ΠΑΣΟΚ, τον Ανδρέα Λοβέρδο. Η ομάδα των «8» έλεγε τότε ότι η αναθεώρηση πρέπει να αποσκοπεί στα εξής: πρώτον, στον περιορισμό της σχετικής αρμοδιότητας της Βουλής στη χορήγηση της άδειας για τη δίωξη, χωρίς δικαίωμα ανάκλησης της απόφασης ή αναστολής της δίωξης και, δεύτερον, στη θέσπιση δικαστηρίου για την εκδίκαση – διατήρηση του Ειδικού Δικαστηρίου ή χρήση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.