Οι τροχαλίες της πολιτικής

20:22 27/2/2024 - Πηγή: Τα Νεα

«Περί το συλλέγειν προσήλυτους ήτο άριστος ο Κωλέττης», γράφει στις Ιστορικές Αναμνήσεις του ο Νικόλαος Δραγούμης (1874). «Δοξάζων και μετά πολλών άλλων ότι τα μηδενικά συντελούσιν εις κατάρτισιν αριθμών, συνεσώρευε τοιαύτα μετ’ απαράμιλλου αριθμητικής τέχνης και εσχημάτιζε αθροίσματα, άμοιρα μεν αξίας εσωτερικής, έχοντα όμως την της δυνάμεως και την των αριθμών, ην κυρίως εθήρευεν υπέρ της πολιτικής αυτού. (…) Και απεδύθη μεν εις το πολιτικόν στάδιον, αλλ’ αμοιρών πάσης γνώσεως περί την διοίκησιν, ουδ’ αισθανόμενος κλίσιν προς εξακρίβωσιν

των πολυσπάστων αυτής τροχαλιών, φιλόδοξος όμως και διάπυρος εραστής της εξουσίας, έσπευδε προς αυτήν διά τινος των ήττον διεξοδικών και μάλλον ασφαλών οδών, των ακοπώτερον διαγραφομένων εν καιρώ κοινωνικών ταραχών».

Δεν προσαρμόζω την αριστουργηματική γλώσσα του Δραγούμη στα νεοελληνικά, αν και ξέρω ότι για πολλούς (που θα γέμιζαν, φέρ’ ειπείν, το στάδιο του Τάε Κβον Ντο) ισοδυναμεί με κινέζικα. Οποιαδήποτε παρέμβαση στη συμπύκνωση της ειρωνείας και οξύτητας της κάθε του φράσης θα ήταν έγκλημα. Είναι αλήθεια όμως ότι κάποιο «λυσάρι» του βιβλίου του θα αποδεικνυόταν χρήσιμο για την προσέγγιση και κατανόηση της σημερινής μας πολιτικής σκηνής: ο συναρπαστικός αυτός αφηγητής-χρονογράφος της εποχής του σπούδασε, όπως είπε ο ίδιος, χαρακτήρες και προαιρέσεις κι έτσι χάραξε τον χάρτη των «πολυσπάστων τροχαλιών» της πολιτικής πάνω στον οποίο πατάμε ακόμα. Γιατί όσο κι αν αλλάζουν τα ρούχα και η γλώσσα, ο τρόπος που μας προσεγγίζουν οι πολιτικοί μας δεν άλλαξε και τόσο. Και δεδομένου ότι κάνουν τη δουλειά τους, το κυνήγι δηλαδή της εξουσίας, αυτοί καλά κάνουν. Εμείς όμως;

Υπάρχει η γνωστή άποψη ότι κάθε χώρα έχει τους πολιτικούς που της αξίζουν. Είναι, κατά κάποιο τρόπο, η ερμηνεία της έννοιας της δημοκρατίας. Ομως οι ψηφοφόροι του κόσμου όλου ελκύονται από κριτήρια και υψηλά και ταπεινά: ιδανικά στα οποία θεωρητικά πολλοί πιστεύουμε (μια ελεύθερη ανεξάρτητη Ουκρανία, μια Αργεντινή, μια Αφρική, έναν κόσμο χωρίς οικονομική και πολιτική εξαθλίωση, μια σωτηρία του πλανήτη μας από την κλιματική καταστροφή) αλλά και επιδιώξεις από τις οποίες εξαρτάται ρεαλιστικά και καθημερινά η ζωή όλων μας – τα νοίκια, τα τρόφιμα, οι μισθοί, η υγεία, η παιδεία, η προκοπή. Η εντιμότητα των πολιτικών, η βαθιά, αληθινή και διαχρονική (γιατί συνήθως αποδεικνύεται εκ των υστέρων), έγκειται στο ποια κριτήρια διαλέγουν κυρίως, για να ερεθίσουν τα εκλογικά μας ένστικτα.

Ο λαϊκισμός παραμένει η λιγότερο σύνθετη, δύσκολη και κουραστική οδός προς την εξουσία, όπως λέει ο Δραγούμης. Κι εμείς, κουρασμένοι και φοβισμένοι ψηφοφόροι, συνεχώς αγωνιώντας για το ποιος θα μας προστατεύσει, ποιος θα μας φροντίσει πραγματικά, φταίμε που συγκινούμαστε απ’ όσους δηλώνουν ότι μας αγαπούν από το βάθος της καρδιάς τους και θα μας απαλλάξουν από πολέμους και fake news και συνωμοσίες και τζάκια και σκοτεινά κέντρα συμφερόντων;

Ζούμε με νούμερα: 31.000 οι νεκροί ουκρανοί στρατιώτες, 29.692 οι νεκροί και 69.879 οι τραυματίες στη Γάζα, 950 ευρώ τον μήνα το απέναντι ημιυπόγειο στην Αθήνα, 150 ευρώ στα σουπερμάρκετ για τα απαραίτητα· 27 οι υπουργοί Γεωργίας που θα συζητήσουν στις Βρυξέλλες για χαλάρωση των κανόνων αγρανάπαυσης και αναβολή της απαγόρευσης χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων,λιγότερο από 2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα πια οι πάγοι που επιπλέουν γύρω από την Ανταρκτική επιταχύνοντας την άνοδο της στάθμης των ωκεανών. Ζούμε εγκλωβισμένοι μέσα στις τροχαλίες της πολιτικής και των πολιτικών, των όσων μπορούν, των όσων πρέπει και δεν πρέπει να γίνουν – και των όσων γίνονται.

Ο Αλεξέι Ναβάλνι βαδίζοντας προς τον προδιαγραμμένο του θάνατο διάβαζε Τσέχοφ, ο ανατριχιαστικός Χαβιέρ Μιλέι αγκαλιάζει με πάθος τον ανατριχιαστικότερο Ντόναλντ Τραμπ, κάποιος μας ζητά με ραγισμένη καρδιά να τον αγαπήσουμε, και δυο κομμάτια τυρί πλησιάζουν τα 40 ευρώ.

«Με γέλασε πάλι!» αναφώνησε έξαλλος ο στρατηγός Γρίβας βγαίνοντας από το γραφείο του Κωλέττη (γράφει ο Δραγούμης). «Μ’ έπιασε με τα γλυκά του λόγια, και είμαι βέβαιος ότι ούτε μια λέξη αληθινή δεν μου είπε». Αχ αυτά τα γλυκά λόγια. Τουλάχιστον αυτά να έλειπαν.