Οταν άνοιξαν οι πόρτες του ιστορικού θεάτρου της Κοτοπούλη στο REX

10:12 2/2/2021 - Πηγή: Τα Νεα

Η Τρίτη, 2 Φεβρουαρίου 1937, ήταν μια ξεχωριστή ημέρα για το ελληνικό θέατρο και μια ημέρα ορόσημο για την λαμπρή καριέρα της σπουδαίας ηθοποιού Μαρίκας Κοτοπούλη, καθώς άνοιγε τις πόρτες του το θέατρό της στο κτίριο του Ρέξ, που σημέρα αποτελεί σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και μία από τις ιστορικότερες θεατρικές σκηνές στην Ελλάδα.

Γράφει το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της 3ης Φεβρουαρίου 1937

«Η Αθήνα

απέκτησε ένα θέατρον ευρωπαϊκόν. Ίσως και κάτι περισσότερον ακόμη. Διότι το θέατρον εις το οποίον εγκατέστησε τον ναόν της τέχνης της η μεγάλη Ελληνίς καλλιτέχνις, η Μαρίκα Κοτοπούλη, και εις του οποίου παρευρέθημεν προχθές το βράδυ εις τα εγκαίνια, έχει όλην την λαμπρότητα, την άνεσιν και τα τεχνικά μέσα ενός θεάτρου νεώτερου ρυθμού, εφάμιλλον ασφαλώς προς τα μεγαλείτερα θέατρα του κόσμου».

»Ο κόσμος που συνέρρευσε προχθές εις το νέον αυτό θέατρον που κατέχει το δεύτερον πάτωμα του κτιρίου του «Ρεξ», έμεινε πραγματικά έκπληκτος, ενώ ταυτοχρόνως εφωφελήθη της ευκαιρίας των εγκαινίων διά να εκδηλώση τον θαυμασμόν του προς την καλλιτέχνιδα που αφιέρωσε την ζωήν της όλην διά το θέατρον.

»Έτσι προς στιγμήν η τελετή των εγκαινίων προσέλαβε τον χαρακτήρα ενός πανηγυρικού εορτασμού των τριάντα χρόνων της καλλιτεχνικής ζωής της κ. Μαρίκας.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 3.2.1937, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Το θέατρο της Κοτοπούλη ήταν ένα τεχνολογικό και αισθητικό επίτευγμα της εποχής.

«Εξαιρετικήν εντύπωσιν προεκάλεσεν εις όλους η τελειότης και η κομψότης του νέου θεάτρου, το οποίον, δεν διαθέτει μόνον πλήρη τον τεχνικόν του οπλισμόν, αλλά αποτελελεί  συγχρόνως ένα πραγματικόν αισθητικόν κόσμημα δια την πρωτεύουσαν.

Τεχνολογικά επιτεύγματα

»Η σκηνή του μεγαλοπρεπής περιλαμβάνει τον αρτιώτερον και τελειότερον μηχανισμόν των συγχρόνων θεάτρων, που της επιτρέπει να περιστρέφεται δι’ ηλεκτρισμού, ούτως ώστε η αλλαγή των σκηνικών να γίνεται αμέσως χωρίς καμμίαν χρονοτριβήν.

»Ημπορεί με τα μηχανικά μέσα που διαθέτει να παρουσιάση ύπαιθρον, φυσικώτατον ουρανόν με κινούμενα σύννεφα, χιόνι, αέρα κλπ.»

Οι «επιδείξεις» του διαλείμματος

«Ο φωτισμός της σάλας γίνεται διά πολυελαίων, ένα μεγάλον εις την οροφήν και μικροτέρους μπροστά εις την σκηνήν, που προσδίδουν εξαιρετικήν μεγαλοπρέπειαν και αίγλην εις την πλατείαν».

Η περιγραφή των προτερημάτων της νέας αίθουσας «προδίδει» και αγαπημένες συνήθειες του θεατρικού κοινού της δεκαετίας του ’30.

«Ο άμεσος αυτός φωτισμός της πλατείας προτιμάται και εις τα μεγαλείτερα θέατρα του κόσμου διότι φωτίζει καλλίτερα τους θεατάς, αν δε ενδιαφέρη και αυτή η λεπτομέρεια κάνει να αναδίδουν όλην την λάμψιν των τα κοσμήματα των κυριών!

»Ευκαιρία λοιπόν μοναδική διά τας κυρίας που συνήθως χρησιμοποιούν τα διαλείμματα δι’ ολίγην επίδειξιν τουαλεττών και κοσμημάτων».

Ιδιαίτερα εντυπωσιακοί για την εποχή ήταν και οι τέσσερις ανελκυστήρες για την μεταφορά του κοινού στον δεύτερο όροφο του κτιρίου Ρεξ.

«Έχομεν με τους τέσσαρας αναβατήρας 80 επιβάτας κατά λεπτόν. Έτσι διά την ημίσειαν προ της ενάρξεως του θεάτρου ώραν υπαρχει δυνατότης μεταφοράς 2.400 ατόμων, περιθώριον δηλαδή πλέον ή αρκετόν δια τους 1.300 θεατάς, οίτινες αποτελούν το σύνολον των θέσεων του θεάτρου»

(…)

«Αυτό περίπου είνε με δύο λόγια το νέον θέατρο του κτιρίου των αδελφών Σικιριάδη, που εδιάλαξε ως ναόν της η μεγάλη ιέρεια της τέχνης κ. Μαρίκα Κοτοπούλη. Και τα χθεσινά εγκαίνιά του επήραν μοιραίως την μορφήν μιάς μυσταγωγίας, εις την οποίαν υπήρξαν ευτυχείς όσοι παρέστησαν χθες».

Η αφετηρία της Κοτοπούλη

Μετά τον αγιασμό, στη σκηνή του ανέβηκαν, απευθύνοντας σύντομους χαιρετισμούς εκπρόσωποι των σωματείων συγγραφέων, τεχνικών και ηθοποιών. Ανάμεσά τους μίλησε και «ο απόμαχος ηθοποιός κ. Δαμάσκος (σ.σ. Ευάγγελος Δαμάσκος, 1874 – 1942), αναμνησθείς την πρώτην εμφάνισιν της Μαρίκας Κοτοπούλη εις ένα θετράκι της Κορίνθου που ηπήρξεν η φάτνη όπου εγεννήθη η τέχνη της Ελληνίδος τραγωδού»

«Ύστερα από τον αγιασμόν ωμίλησε ο συμπαθής καλλιτέχνης κ. Βας. Λογοθετίδης διά πρώτην και τελευταίαν φορά με…σοβαρότητα και συγκίνιησιν»

Η τελετή των εγκαινίων ολοκληρώθηκε με τον ιδανικότερο τρόπο. Στη σκηνή ανέβηκε η Μαρίκα Κοτοπούλη.

«Η κ. Μαρίκα ενεφανίσθη εις το τέλος και χειροκροτουμένη από ορθίους τους θεατάς, είπε ολίγα λόγια με την θερμή και παλλομένη φωνή της:

– Τώρα, στην επίσημη αυτή στιγμή, που κηρύττω την έναρξιν της νέας μου προσπαθείας ή μάλλον την ανανέωσιν του συνεχούς καλλιτεχνικού μου αγώνος, σας προσκαλώ όλους να μεταλάβετε των αχράντων της τέχνης και με ευλάβεια σας καλώ: Στώμεν καλώς!»

Πρεμιέρα με Ελισάβετ

Δύο ημέρες αργότερα, στις 3 Φεβρουαρίου 1937, η Μαρίκα Κοτοπούλη και το νέο της θέατρο είχαν την πρεμιέρα τους «με το έργον του Γάλλου συγγραφέως Andre Josset “Ελισάβετ” ή “Η γυναίκα δίχως άνδρα”».

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 5.2.1937, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα ιστορικό σταθμό για το νεοελληνικό θέατρο, με την συμπλήρωσιν μάλιστα τριάντα ετών θιασαρχικής ζωής και αδιακόπων καλλιτεχνικών αγώνων της κ. Κοτοπούλη. Θιασάρχης η κ. Μαρίκα Κοτοπούλη από το 1907. Και η καλλιτεχνική σημαία της δεν υπεστάλη ούτε μια ημέρα, ούτε μια νύκτα. Ελλάς – όπως σημειούται εις το πρόγραμμά της – Ευρώπη, Κωνσταντινούπολις, Σμύρνη, Αίγυπτος, Αμερική, μια ζωή αδιάκοπη ανάμεσα σε σιδηροδρόμους, …σκυλοπνίχτες, υπερωκεάνεια».