Πέντε χρόνια

16:53 3/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Τον απολογισμό τον κάναμε: 7 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από την πανδημία που ξέσπασε πριν από πέντε χρόνια και πάνω από 4 δισεκατομμύρια μπήκαν σε καραντίνα προκειμένου να περιοριστεί η διάδοση του ιού. Τις πολιτικές επιπτώσεις τις είδαμε: οι αντιδράσεις που προκάλεσαν τα περιοριστικά μέτρα και η δυσπιστία που συνόδευσε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό συνέβαλαν αποφασιστικά στην ενίσχυση του λαϊκισμού, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Ακόμη και σήμερα, ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού πιστεύει ότι τα εμβόλια κατά της Covid-19

δεν είναι ασφαλή (έστω κι αν δεν υπάρχει καμιά ένδειξη περί αυτού) και ότι οι υγιείς δεν θα έπρεπε να έχουν εμβολιαστεί (έστω κι αν κάτι τέτοιο θα οδηγούσε χωρίς αμφιβολία σε μακελειό).

Αυτό που δεν μελετήσαμε αρκετά είναι το κατά πόσον η πανδημία σηματοδοτεί μια νέα γεωπολιτική εποχή. Και ποια μπορεί να είναι η επιρροή της Ευρώπης σε αυτή την εποχή.

Οπως επισημαίνει στη χθεσινή Monde ο ανθρωπολόγος Φρεντερίκ Κεκ, συγγραφέας του βιβλίου «Η πολιτική των ζωονόσων. Ζώντας με τα ζώα στην εποχή των πανδημικών ιών», τα λάθη που έγιναν στη διαχείριση των πρώτων κρουσμάτων της Covid-19 στην Ουχάν της κεντρικής Κίνας, η αντιπαράθεση γύρω από την προέλευση του ιού και οι ακρότητες της πολιτικής «zero Covid» οδήγησαν αρχικά στην απομόνωση της κυβέρνησης του Σι Τζινπίνγκ. Οι ικανότητες όμως που έδειξαν οι κινέζοι επιστήμονες στην παραγωγή μασκών και εμβολίων για τον παγκόσμιο Νότο είχαν ως αποτέλεσμα να ενισχυθεί το κύρος της Κίνας και να τονωθεί η οικονομία της. Η κινεζική ηγεσία έπαιρνε επιτέλους την εκδίκησή της για δύο αιώνες εξευτελισμών από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, που θεωρούσαν την Κίνα «μεγάλο ασθενή της Ασίας». Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ έδειξε πόσο τη φοβούνται και οι Αμερικανοί.

Από την εικόνα αυτή λείπει η Ευρώπη, που, παραδόξως, έχει να παίξει εδώ σημαντικότερο ρόλο απ’ ό,τι σε άλλα πεδία. Kι αυτό, λόγω της στήριξής της στους «ανιχνευτές» των πανδημιών: έτσι ονομάζονται τα όντα (όπως τα μη εμβολιασμένα κοτόπουλα) ή τα εδάφη (όπως το Χονγκ Κονγκ) που ανιχνεύουν πρώτα τους ζωονοτικούς ιούς (εκείνους που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο) και χτυπούν συναγερμό ώστε τα υπόλοιπα όντα να κτίσουν την άμυνά τους.

Οπως η Ευρώπη λειτουργεί ως «ανιχνευτής» για να προσδίδει κοινωνικό περιεχόμενο στους οικονομικούς μετασχηματισμούς του πλανήτη, γράφει ο γάλλος ανθρωπολόγος, έτσι μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά και στον εντοπισμό νέων ιών χάρις στην προσομοίωση των επιδημιών στα νοσοκομεία της. Σε μια εποχή κλιμάκωσης των πιέσεων από τα αυταρχικά καθεστώτα που βγαίνουν κερδισμένα από τη διαχείριση της πανδημίας, οι τεχνικές αυτές μπορούν να βοηθήσουν την Ευρώπη να ανακτήσει την ιστορία της.