Ποιο βιβλίο θα χαρίζατε και ποιο θέλετε να σας χαρίσουν;

06:01 12/12/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Συνδέονται συνήθως με την προεορταστική περίοδο, ακόμη και με διάθεση αυτοματισμού:

τα βιβλία που ανήκουν στις προτάσεις για δώρα μαζί με εκείνες της μουσικής.

Οι επιλογές των συγγραφέων, ωστόσο, στους οποίους απευθυνθήκαμε,

με αφορμή το δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Γκάρντιαν», φανερώνουν περισσότερα και για το δικό τους ύφος ή τις αναφορές στην παγκόσμια (και ελληνική) λογοτεχνία.

Αμάντα Μιχαλοπούλου

Σόνταγκ, Λόρεν Γκροφ, Αλ. Ζάμπρα

Στις φίλες της κόρης μου θα χάριζα το «Περί γυναικών» της Σούζαν Σόνταγκ (Gutenberg) για να δουν πώς ζούσαν κάποτε οι

γυναίκες, πώς βρήκαν νέα γλώσσα για παλιά προβλήματα.

Στις φίλες μου θα χάριζα τα βιβλία των φιλενάδων μου: τις «Επιστολές» της Δανάης Σιώζιου (Αντίποδες), εξαίσια μινιμαλιστική ποίηση σε μορφή επιστολών, και την «Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» (Κίχλη) της Δήμητρας Λουκά, μια κεφάτη και ανατρεπτική επαναδιαπραγμάτευση μύθων γύρω από την αυτοπραγμάτωση και την ελευθερία. Ή το «Εverybody. A book about freedom» της Olivia Laing, τα πιο ωραία και ριζοσπαστικά δοκίμια που διάβασα φέτος.

Στους άντρες φίλους μου, το «Matrix» της Λόρεν Γκροφ (Πόλις) ως μια εναλλακτική ματιά στη μητριαρχία. Και το «Θέλω» της Τζίλιαν Αντερσον, μια σειρά ανώνυμων σεξουαλικών φαντασιώσεων γυναικών, επειδή κατανοείς μόνο όταν συναισθάνεσαι.

Στη μητέρα μου, το μυθιστόρημα του Λ.Π. Χάρτλεϊ «Ο μεσάζων» (Καστανιώτης). Είναι κλασική αξία και μάθημα αφηγηματικότητας.

Θα ήθελα να μου χαρίσουν το «Childish Literature», το πιο πρόσφατο βιβλίο του Αλεχάντρο Ζάμπρα, που είναι ένα χρονικό γονεϊκότητας – ό,τι γράφει αυτός ο άνθρωπος ανανεώνει την πίστη μου στη λογοτεχνία. Ή το «All Fours», τη σεξουαλική επανάσταση της προεμμηνοπαυσιακής ηρωίδας της Miranda July. Είναι μια συγγραφέας-περφόρμερ που δεν σταματάει μπροστά σε τίποτα – είμαι περίεργη να δω τι σκαρφίστηκε πάλι.

Το πιο πρόσφατο μυθιστόρημα της Αμάντας Μιχαλοπούλου, «Η μεταμόρφωσή της», κυκλοφορεί από τον Καστανιώτη

Μάκης Μαλαφέκας

Ενα βιβλίο για τον πολιτισμικό Ψυχρό Πόλεμο στην Ελλάδα

Εχοντας πρόσφατα δει το βελγικό ντοκιμαντέρ «Σάουντρακ για ένα πραξικόπημα», μια συγκλονιστική κατάθεση για τα γεγονότα της αποαποικιοποίησης του Κονγκό το 1960, τον νέο έλεγχο της Δύσης στα ορυχεία της Κατάνγκα, τη δολοφονία Λουμούμπα κ.λπ., με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό και διαρκή υπόκρουση από τζαζ της εποχής, έμαθα πράγματα που ένιωσα ότι με αφορούν βαθιά, πολιτισμικά και υπαρξιακά.

Πώς χρησιμοποιήθηκε η μουσική – μα και τα σπορ, και η λογοτεχνία – στη δυτική εξωτερική πολιτική, σχεδόν πάντα χωρίς τη γνώση και τη συγκατάθεση των καλλιτεχνών, πώς διαμορφώθηκε μια πολιτισμική ηγεμονία και πώς συγκροτήθηκε μια συλλογική και υποτιθέμενα ομογενής ταυτότητα στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια; Τελικά, γιατί μου αρέσουν πολλά από αυτά που μου αρέσουν; Γιατί κάνω ό,τι κάνω; Δεν είναι και λίγο… Ετσι, φέτος θα κάνω δώρο όσο περισσότερες φορές μπορέσω τη ρηξικέλευθη «Ιστορία μιας ματαίωσης – Το CCF και ο πολιτισμικός ψυχρός πόλεμος στην Ελλάδα (1950-1967)» του ιστορικού Στρατή Μπουρνάζου, που μόλις κυκλοφόρησε από τους Αντίποδες, ακριβώς επειδή ενόχλησε, με παρόμοιο τρόπο, τις στιβαρές μου βεβαιότητες.

Συμπληρωματικά, εύχομαι κάποιος καλός άγγελος να μου χαρίσει ένα παλιό και άγνωστο λογοτέχνημα από το Κονγκό, το Μάλι ή την Μπουρκίνα Φάσο, κάτι που ίσως μου δείξει φευγαλέα ποιος είμαι.

Το βιβλίο του Μ. Μαλαφέκα «Deepfake» (2024) κυκλοφορεί από τους Αντίποδες

Νίκος Δαββέτας

«Πατρική κληρονομιά» και «Μπούντενμπροκ»

Επειδή τα τελευταία χρόνια η συζήτηση για τις δυσλειτουργικές οικογένειες, τα γονεϊκά πρότυπα, το χάσμα των γενεών, των φύλων κ.λπ. έχει κυριαρχήσει στον δημόσιο λόγο, θα δώριζα την «Πατρική κληρονομιά» του Φίλιπ Ροθ (Πόλις), μια μυθοπλαστική αυτοβιογραφία που μας φέρνει αντιμέτωπους με τη σκληρή διαδικασία της «αναχώρησης» των γονιών μας και της δικής μας καθυστερημένης ενηλικίωσης.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν έχω αναγνωστικά απωθημένα, αλλά πολύ θα ήθελα να έχω ξανά στη βιβλιοθήκη μου το εμβληματικό μυθιστόρημα του Τόμας Μαν «Οι Μπούντενμπροκ», στην πρώτη έκδοση τσέπης από τον Οδυσσέα, το οποίο κάποιο άσπλαχνο χέρι μού έκλεψε κάποτε κι έκτοτε η θέση του στο τρίτο ράφι αριστερά παραμένει κενή.

Από τον Πατάκη κυκλοφορεί η επανέκδοση (2022) του βιβλίου του Νίκου Δαββέτα «Ο ζωγράφος του Μπελογιάννη»

Βάσια Τζανακάρη

Γκενασιά, Γκανάς, Φακίνου, Νικ Χόρνμπι

Σε όσους έχουν χρόνο να διαβάσουν κάτι μεγάλο θα χάριζα τη «Λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων» του Ζαν-Μισέλ Γκενασιά (Πόλις, μτφ. Φωτεινή Βλαχοπούλου). Μυθιστόρημα ενηλικίωσης που διαδραματίζεται στο Παρίσι του ’60, απολαυστικό, από τα βιβλία που σε κάνουν να νιώθεις ζεστασιά όταν το διαβάζεις, με ζηλευτή μετάφραση.

Σε όσους δεν έχουν χρόνο θα χάριζα το συγκλονιστικό «Ζήσε γρήγορα» της Μπριζίτ Ζιρό (μτφ. Σοφία Αυγερινού, Καστανιώτης), που τιμήθηκε με το βραβείο Goncourt το 2022. Τον συγκεντρωτικό τόμο «Ποιήματα, 1978-2012» του Μιχάλη Γκανά (Μελάνι), σε όσους δεν τον έχουν διαβάσει, εις μνήμην.

Σε κάποιον που αγαπώ πολύ θα έπαιρνα τον τόμο «Oλα τα τραγούδια» του Νίκου Γκάτσου (Πατάκης).

Σε παιδιά κάθε ηλικίας θα χάριζα το «Μεγάλο ταξίδι του Μελένιου» της Ευγενίας Φακίνου (Καστανιώτης).

Εγώ θα ήθελα να βρω κάτω από το δέντρο την ποιητική συλλογή «Αυτή είναι η γειτονιά μου, σκύλε» του Παύλου Παυλίδη (Καστανιώτης), ο οποίος με συγκινεί εδώ και τριάντα χρόνια με τη στιχουργική του, το «Διαθήκη και παρακαταθήκη» της Βίγκντις Γιορτ (Ποταμός, μτφ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη) γιατί μου αρέσει το autofiction – έστω και κεκαλυμμένο όπως εδώ – και το «Ντίκενς & Prince» του Νικ Χόρνμπι (Πατάκης, μτφ. Χίλντα Παπαδημητρίου) γιατί μου φαίνεται καταπληκτική σύλληψη.

Το πιο πρόσφατο βιβλίο της Βάσιας Τζανακάρη, με τίτλο «Γεννιέται ο κόσμος», κυκλοφορεί από τον Καστανιώτη

Αριστείδης Αντονάς

«Teatro grotesco» και Γκομπρόβιτς

Θα χαρίσω το βιβλίο «Teatro grotesco» του Τόμας Λιγκότι για την παράξενη δράση και την ατμόσφαιρα που πετυχαίνει η μετάφραση του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη. Το βιβλίο, παρότι είναι ευμέγεθες, έχει στοιχεία κομψοτεχνήματος ανάλογου με μικρά αριστουργήματα όπως «Το στρίψιμο της βίδας» του Χένρι Τζέιμς, «Το κόκκινο γέλιο» του Λεωνίδα Αντρέγεφ ή «Ο κυνηγός των αρουραίων» του Αλέξανδρου Γκριν. Θα χάριζα επίσης το βιβλίο του Βακαλόπουλου «Η γραμμή του ορίζοντα» που ήρθε πίσω τόσα χρόνια μετά την έκδοσή του και βρίσκεται ξανά στους πάγκους των βιβλιοπωλείων. Ωραία έκπληξη να ξυπνά ενίοτε το παρελθόν τόσο ζωντανά. Πολλές και ανακατεμένες οι σκέψεις για την επιστροφή. Μέσα στο βιβλίο διαβάζει κανείς τη φράση: «Δύσκολο να εξηγηθεί ότι κάποτε το κέντρο του κόσμου βρισκόταν παντού κι ότι τώρα όλα τα μέρη βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο του κόσμου».

Οποιος μου χαρίσει ένα βιβλίο, καλό είναι να βρει ένα σπάνιο ή εξαντλημένο έργο, όπως, για παράδειγμα, οι ελληνικές μεταφράσεις του Βίτολντ Γκομπρόβιτς (αυτές αναζητώ τελευταία κι έχω μονάχα την «Πορνογραφία» του Δημητριάδη). Διάβασα μέχρι τώρα τον Γκομπρόβιτς στα γαλλικά, μια που οι αγγλικές μεταφράσεις είναι ανυπόφορες.

«Ο πολτός των πραγμάτων» (2020) του Αριστείδη Αντονά κυκλοφορεί από τους Αντίποδες