Ποιοι είναι οι νέοι grandmasters της Μέσης Ανατολής που θα καθορίσουν την τύχη της ισραηλο-παλαιστινιακής διένεξης;

22:50 11/10/2023 - Πηγή: Τα Νεα

Όταν οι ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις (IDF) «καθάριζαν» στην αρχή της εβδομάδας από τους τελευταίους μαχητές της Χαμάς τις ισραηλινές κοινότητες κοντά στα σύνορα της Γάζας, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου υποσχέθηκε ότι «θα αλλάξουμε τη Μέση Ανατολή».

Μόνο δύο άλλοι πρωθυπουργοί του Ισραήλ είχαν πει κάτι ανάλογο, όπως υπενθυμίζει άρθρο του Spectator, και αυτοί ήταν ο  Μεναχέμ Μπέγκιν όταν κήρυξε τον πόλεμο στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) στον Λίβανο το 1982 και ο Γιτζάκ Ράμπιν όταν σύναψε ειρήνη με την ίδια οργάνωση το 1993. Μπορεί ουδείς εκ των δύο να πέτυχε στο απόλυτο

τους στόχους του, αλλά αμφότεροι αναθεώρησαν την περιφερειακή ισορροπία.

Αυτό που αποδεικνύεται ότι αντιλαμβάνεται πλήρως με την παραπάνω φράση ο «Μπίμπι», όπως τον αποκαλούν χαϊδευτικά οι συμπατριώτες του, είναι ότι η περιφερειακή ισορροπία αλλάζει ξανά. Απομακρύνεται, δηλαδή, από το δίπολο Δύσης vs Ανατολής  του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και από την μόνη υπερδύναμη της Αμερικής που ακολούθησε. Η αναδυόμενη νέα τάξη είναι πολυπολική. Δηλαδή, η ιστορία μετατοπίζεται στα εδάφη της Ευρασίας και η Μέση Ανατολή ολοκληρώνει τη μετάβαση της από την μεταποικιακή αδυναμία σε ανεξάρτητη σφαίρα.

Με την προοπτική ενός πυρηνικού Ιράν να κυριαρχεί στην περιοχή, οι δύο αυτοί σουνίτες αυτοκράτορες ευθυγραμμίζονται με το Ισραήλ.

Ακριβώς αυτή η εξασθένιση της αμερικανικής δύναμης έχει σαν αποτέλεσμα για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε η ισραηλο-παλαιστινιακή σύγκρουση, ο ηγέτης του οποίου η γνώμη θα έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα στην Ιερουσαλήμ να μην είναι ξένος, Αμερικανός ή Ρώσος, αλλά Άραβας. Συγκεκριμένα, ο λόγος γίνεται για τους δύο πρίγκιπες της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και τον Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αντίστοιχα, γνωστοί με τα αρχικά MbS και MbZ. Με την προοπτική ενός πυρηνικού Ιράν να κυριαρχεί στην περιοχή, οι δύο αυτοί σουνίτες αυτοκράτορες ευθυγραμμίζονται με το Ισραήλ, σημειώνει το βρετανικό περιοδικό.

«Κάθε μέρα ερχόμαστε πιο κοντά», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρώτος στο Fox News τον περασμένο μήνα. Το να «αποκτήσει το Ισραήλ ρόλο παίκτη στη Μέση Ανατολή» θα ήταν «η μεγαλύτερη ιστορική συμφωνία από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου», συνέχισε. Το «παλαιστινιακό ζήτημα» ήταν «πολύ σημαντικό», πρόσθεσε, μιλώντας για «μια συμφωνία που θα καλύπτει τις ανάγκες των Παλαιστινίων» και θα «διευκολύνει τη ζωή τους». Η λέξη παλαιστινιακό κράτος δεν αναφέρθηκε ούτε μια φορά.

Τα συμφέροντα πάνω από όλα

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Νετανιάχου σε συνέντευξη Τύπου με τον Τζο Μπάιντεν, είπε ότι η ομαλοποίηση των σχέσεων Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας «θα προχωρήσει πολύ για να προωθήσει το τέλος της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης, να επιτύχει τη συμφιλίωση μεταξύ του ισλαμικού κόσμου και του εβραϊκού κράτους και να επιτύχει μια πραγματική ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων».

Η επίθεση της Χαμάς το περασμένο Σαββατοκύριακο ήταν τρόπο τινά το βέτο των τρομοκρατών για να καθυστερήσουν αυτή την εξομάλυνση. Η χρήση ιρανικών κεφαλαίων και όπλων από τη Χαμάς, καθώς και ο συντονισμός της με την περιφερειακή στρατηγική του Ιράν, εξηγούν απόλυτα γιατί η ιρανική απειλή οδήγησε τον Σαουδάραβα πρίγκιπα σε μια συμμαχία με το Ισραήλ, σχολιάζει ο Ντoμινίκ Γκριν από το Foreign Policy Research Institute που υπογράφει το σχετικό άρθρο στο Spectator.

Υπάρχουν ωστόσο και εσωτερικοί παράγοντες στην ίδια εξίσωση. Τα κράτη του Κόλπου, που επιβίωσαν από τα ισλαμικά κύματα που έπνιξαν το Ιράκ και τη Συρία και αποδυνάμωσαν την Αίγυπτο, κρατήθηκαν στην επιφάνεια των θαλασσών από πετροδολάρια που τις περιβάλλουν, αλλά ξέρουν ότι κάποτε αυτές θα στεγνώσουν. Καθώς η παγκόσμια οικονομία μετακινείται ανατολικά προς την Ασία, την Ινδία, την Κίνα επενδύουν σοβαρά στον Κόλπο.

Δεν είναι τυχαίο ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα καταδίκασαν αυτή τη φορά τη Χαμάς με τρόπο που κάποτε θα ήταν αδιανόητος

Η συρρίκνωση της σύγκρουσης

Τα σημάδια απελευθέρωσης στο βασίλειο των Σαούντ και στα εφτά (σε ένα ομοσπονδιακό κράτος) εμιράτα, δηλαδή γυναίκες που οδηγούν στη Σαουδική Αραβία και η οικοδόμηση του «Οίκου της Αβρααμικής Οικογένειας» στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ένα κτιριακό σύμπλεγμα στο Άμπου Ντάμπι που περιλαμβάνει ένα τζαμί, μια συναγωγή και μια εκκλησία) δεν αποτελούν επικράτηση των αξιών της Δύσης ή μεταθανάτια νίκη στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Στόχος των δύο πριγκίπων είναι να οχυρώσουν τα κράτη τους για το μέλλον στη μετα-αμερικανική εποχή και την οικονομία μετά τον άνθρακα. Η επιβίωση τους και τα συμφέροντα τους επιβάλλουν να κρατήσουν το Ιράν μακριά, να κάνουν λεφτά και όχι πόλεμο, και να χρησιμοποιήσουν τις τελευταίες δεκαετίες της πετρελαϊκής εποχής για να επανεκκινήσουν τις οικονομίες του άνθρακα με κατεύθυνση προς την τεχνολογία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τον τουρισμό.

Αν στα παραπάνω συνυπολογιστούν η περιβόητη φουτουριστική πόλη-θαύμα Neom της Σαουδικής Αραβίας και ο οικονομικός δρόμος των μπαχαρικών, IMEC, που θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά στον δρόμο του μεταξιού της Κίνας, εξηγείται ακόμα περισσότερο, γιατί ο τόνος των κρατών του Κόλπου προς την ισραηλο-παλαιστινιακή σύγκρουση άλλαξε ανάλογα. Και κάπως έτσι ο υπουργός Εξωτερικών του πρίγκιπα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων καταδίκασε τη Χαμάς με τρόπο που κάποτε θα ήταν αδιανόητος, ενώ το Ισραήλ βομβάρδιζε τη Γάζα για τρεις μέρες πριν ο Σαουδάραβας πρίγκιπας τηλεφωνήσει στον Μαχμούντ Αμπάς της Παλαιστινιακής Αρχής και τους ηγέτες της Αιγύπτου και της Ιορδανίας.

Με απλά λόγια οι προαναφερόμενοι, όπως ο Νετανιάχου, θέλουν να «συρρικνώσουν» τη σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων για να μεγαλώσουν τη δύναμη τους. Οι δημογραφικές, οικονομικές και πολιτικές πραγματικότητες μείωσαν το κόστος της αραβικής αναγνώρισης του Ισραήλ και αύξησαν την αξία της συνεργασίας με τον ορκισμένο εχθρό τους. Η δυσλειτουργία των Παλαιστινίων καθιστά ευκολότερο να τους περάσουν τον λογαριασμό, σχολιάζει το βρετανικό περιοδικό.