Πώς ο Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδας Βουλγαρίας θα δώσει στην Ευρώπη ενεργειακή ανάσα

16:56 30/11/2022 - Πηγή: Τα Νεα

Ένα σημαντικό βήμα προς την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης, ξεκίνησε στις αρχές του προηγούμενου μήνα, με την εμπορική λειτουργία του Διασυνδετήριου Αγωγού Φυσικού Αερίου Ελλάδας Βουλγαρίας (IGB).  Με αυτό το έργο αναδείχθηκε ο στρατηγικός, γεωπολιτικός ρόλος της χώρας μας σαν ένας νέος, ισχυρός, ενεργειακός κόμβος.

Αυτό, δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τη συνεισφορά του Ομίλου ΑΒΑΞ, ο οποίος ξεπερνώντας αντίξοες συνθήκες κατάφερε να ολοκληρώσει ενός χρονοδιαγράμματος

ένα απαιτητικό έργο, με κύρια προϋπόθεση την ασφάλεια και την ποιότητα σε κάθε στάδιο της κατασκευής του.

Ποιος είναι ο IGB

Πρόκειται για τον τελευταίο αγωγό του Κάθετου Διαδρόμου, ενός συστήματος αγωγών που διασυνδέει την Ρουμανία, την Ουγγαρία και την Βουλγαρία με την Ελλάδα και συγκεκριμένα με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) που μέσω του Νότιου Διαδρόμου επιτρέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ιταλία και την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Να σημειωθεί ότι υπάρχει η πρόβλεψη μόλις ολοκληρωθεί ο πλωτός τερματικός σταθμός επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης, ο IGB να συνδεθεί και σε αυτόν.

Το έργο αφορά σε μια ολοκληρωμένη λύση (turnkey) η οποία αποτελείται από έναν αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ. - εκ των οποίων περίπου 31 χλμ. εντός της ελληνικής επικράτειας - καθώς και από το σύνολο των υποδομών, τεχνολογιών, εκπαιδεύσεων και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία του (μετρητικοί σταθμοί, βανοστάσια και κέντρα λειτουργίας).

Ο αγωγός έχει διάμετρο 32 ιντσών και πάχος που κυμαίνεται από 11 έως και 20 χιλιοστά, ενώ όσον αφορά στην ετήσια δυναμικότητά του, αυτή είναι 3 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με δυνατότητα αντίστροφης ροής (reverse flow) και μπορεί με την κατασκευή σταθμού συμπίεσης να αυξηθεί σε 5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.

.

Αεροφωτογραφία του μετρητικού σταθμού Κομοτηνής

Ανάλογα με την πλευρά που βρίσκεται, στην Κομοτηνή ο αγωγός συνδέεται με το σύστημα του ΔΕΣΦΑ και τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) -επίσης κατασκευής ΑΒΑΞ- ενώ από την πλευρά της Βουλγαρίας, η κατάληξή του είναι στην πόλη Στάρα Ζαγόρα και συνδέεται με το σύστημα του Bulgartransgaz, του διαχειριστή φυσικού αερίου της γείτονας χώρας.

Περισσότερες από 4.000.000 ώρες εργασίας και περίπου 450 εργαζόμενοι απασχολήθηκαν για την κατασκευή του έργου. Οι διαδικασίες περιελάμβαναν την εγκατάσταση του συστήματος SCADA & τηλεπικοινωνιών, ένα ανεξάρτητο κέντρο παρακολούθησης & διανομής πληροφοριών στο Χάσκοβο για την εξυπηρέτηση των σκοπών SCADA και αποθήκευσης υλικών, την εκπαίδευση του συνόλου του τεχνικού προσωπικού του πελάτη για τη λειτουργία του νέου συστήματος και την αεριοδότηση/ενεργοποίηση του συστήματος πριν την εμπορική του λειτουργία με προσωπικό και τεχνικά μέσα αποκλειστικά της ΑΒΑΞ.

Σε σχέση με το τεχνικό αντικείμενο του έργου, θα πρέπει να τονιστεί ότι για το σύστημα SCADA και τις τηλεπικοινωνίες εγκαταστάθηκαν οπτικές ίνες συνολικού μήκους 360 χλμ., περίπου 100 χλμ. του αγωγού συγκολλήθηκαν με αυτόματες μηχανές συγκόλλησης. Για τη διέλευσή του πραγματοποιήθηκαν δύο διατρήσεις οριζόντιας κατεύθυνσης στον ποταμό Μαρίτσα μήκους 500 μέτρων και στο Φράγμα Studen Kladenec μήκους 1.500 μέτρων μια διάτρηση που θεωρείται η 3η μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Επιπλέον, στο Φράγμα Studen Kladenec ο αγωγός έφτασε στο χαμηλότερό του σημείο περίπου 50 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το υψηλότερο σημείο του ήταν σε υψόμετρο περίπου 800 μέτρων στην οροσειρά της Ροδόπης.

Έργο υψηλών απαιτήσεων αλλά και προκλήσεων

Η φύση του σαν διασυνοριακό έργο, έκαναν τις προκλήσεις στην κατασκευή του ακόμα μεγαλύτερες. Η ΑΒΑΞ έπρεπε να αντιμετωπίσει έναν βαρύ χειμώνα, ακραίες καιρικές συνθήκες και μια σειρά αστάθμητων και μη παραγόντων που ποτέ άλλοτε δεν είχαν συνυπάρξει.

.

Μηχανολογική διασύνδεση αγωγών σε κακές καιρικές συνθήκες. Οι ομάδες προετοιμάζουν σωλήνες, ώστε να συγκολληθούν.

.

Μηχανολογικές εργασίες και εργασίες επιθεώρησης σε ακραίες, αλλά συνήθεις για την περιοχή των συνόρων, καιρικές συνθήκες.

Η πανδημία της COVID-19, αυτός ο πρωτόγνωρος, αόρατος και απειλητικός ιός, υπήρξε το μεγαλύτερο εμπόδιο στην κατασκευή του έργου, με το γεγονός ότι ο αγωγός αφορά σε 2 χώρες να κάνει ακόμα πιο δύσκολη την κατάσταση. Παραδείγματος χάριν, στο πρώτο lockdown, κάθε ένας από τους εργαζόμενους που έπρεπε να μετακινηθεί μεταξύ των δυο χωρών, έπρεπε να παραμείνει σε υποχρεωτική καραντίνα 15 ημερών τόσο κατά την είσοδο, όσο και την έξοδό του από την χώρα και η ΑΒΑΞ ήταν αυτή που εξασφάλιζε κάθε φορά τη διαμονή και διατροφή των εργαζομένων σε κάθε χώρα. Το ίδιο και σε περιστατικά που οι εργαζόμενοι έβγαιναν θετικοί στον κορονοϊό, η ΑΒΑΞ αναλάμβανε πλήρως τις διαδικασίες περίθαλψης και επαναπατρισμού αλλά και τα απαιτούμενα έξοδα.

Όμως, ακόμα και σε επίπεδο διαδικαστικών της εργασίας και μόνο, έπρεπε να επανασχεδιαστεί η λειτουργία των ομάδων για να μην δημιουργείται συγχρωτισμός, να εξασφαλιστεί εν μέσω πρωτοφανούς έλλειψης - όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός ατομικής προστασίας από τον κορονοϊό (ο οποίος έπρεπε να συγκεντρώνεται καθημερινά και να απορρίπτεται βάσει συγκεκριμένου πρωτοκόλλου) και να προμηθευτεί νέο στόλο περισσότερων αλλά και μικρότερων οχημάτων ώστε να μετακινείται με αυτά ένα άτομο κάθε φορά.

.

Εργασίες καταβιβασμού σε μεγάλη κλίση και στις δύο κατευθύνσεις (οριζόντια και κάθετη). Οι μηχανικοί του εργοταξίου επιβλέπουν τις δραστηριότητες από ασφαλές σημείο.

Σε όλα τα παραπάνω, προστέθηκαν η κατάρρευση της παγκόσμιας αλυσίδας logistics με καθυστερήσεις στην παράδοση υλικών που έφταναν τους 6 μήνες, η έλλειψη σημαντικών εξαρτημάτων και υλικών τα οποία εξαντλούνταν και δεν μπορούσαν να παραχθούν άμεσα, η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και φυσικά οι γεωπολιτικές εξελίξεις λόγω της εμπόλεμης κατάστασης στην Ουκρανία.

Πέρα από αυτούς τους αστάθμητους παράγοντες όμως υπήρχαν και οι αναμενόμενοι, για τους οποίους έπρεπε να υπάρχει καλή προετοιμασία. Ένας από αυτούς ήταν το γεγονός πως ο αγωγός κατασκευάστηκε σε δύο διαφορετικές χώρες και συνεπώς κατά την εκτέλεση έπρεπε να ληφθούν υπόψη οι διαφορές στη νομοθεσία και στις υπηρεσίες αναφορικά με θέματα φορολογικά, ασφαλιστικά, αδειοδότησης, διαμονής, προσβασιμότητας, μετακινήσεων, μετάφρασης και επικοινωνίας κλπ.

Επίσης οι τεχνικές απαιτήσεις από τις διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, καθώς και οι ανάγκες που προκύπτουν από τέσσερις διαφορετικούς οικονομικούς φορείς (ΙCGB, BULGARTRANSGAZ, ΔΕΣΦΑ και ΤΑΡ) ανέβασαν το επίπεδο δυσκολίας και έπρεπε να βρεθεί λύση κατά την εκπόνηση της μελέτης και της φάση της κατασκευής.

Οι προκλήσεις όμως ήταν μεγάλες και σε τεχνικό επίπεδο. Οι διαδικασίες, οι απαιτήσεις και οι φορείς για την επίβλεψη και την επιθεώρηση του έργου ήταν διαφορετικές σε Ελλάδα και Βουλγαρία, ενώ διαφορετικό ήταν και το επίπεδο της προμελέτης και τα κριτήρια μελέτης που δόθηκαν από τον IGB για την Ελλάδα και διαφορετικό για τη Βουλγαρία.

Θα πρέπει ακόμα να τονιστεί ότι ο αγωγός όδευσης διήλθε για μεγάλο μήκος σε ορεινές περιοχές με μεγάλες κλίσεις, ενώ πολλές εργασίες εκτελέστηκαν σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες (έντονες χιονοπτώσεις, έντονες βροχοπτώσεις, χαμηλές θερμοκρασίες, κλπ.). Στην Ελλάδα από τα συνολικά 31 χλμ. τα 16 χλμ.αφορούσαν πολύ δύσκολα εδάφη με μεγάλες και απότομες κλίσεις ενώ στη Βουλγαρία ο αριθμός αυτός έφτασε τα 45 χλμ. από τα συνολικά 151 χλμ.

.

Καταβιβασμός σε μεγάλη κλίση σε ορεινή δασική περιοχή στη ΜΑΚΑΖΑ κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Ακόμα, η ΑΒΑΞ ανέλαβε την πλήρωση με φυσικό αέριο και την ενεργοποίηση του συστήματος του IGB - πριν την εμπορική του λειτουργία - καθώς και την εκπαίδευση προσωπικού του IGB στη λειτουργία του συστήματος μετά την παράδοση αποκλειστικά με ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό της.

Το στοίχημα της ολοκλήρωσης του έργου

Ένα στοίχημα που η ΑΒΑΞ ήθελε να κερδίσει (και το πέτυχε!) ήταν η ολοκλήρωση του έργου με απόλυτη ασφάλεια και μέγιστη δυνατή ποιότητα, ένα στοίχημα που έγινε ακόμα μεγαλύτερο λόγω των αναμενόμενων αλλά και αναπάντεχων συνθηκών που προέκυψαν.

Οι εργασίες εκτελέστηκαν σε απόλυτη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ποιότητας της σύμβασης, επετεύχθη Safety Milestone Achievement 1.000.000 ανθρωποωρών χωρίς χαμένο χρόνο λόγω τραυματισμού γεγονός που εξασφάλισε βραβείο Ασφάλειας ενώ πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 20.000 τμχ. συγκολλήσεων με παγκόσμιας κλάσης ποσοστό επισκευής μικρότερο του