Ψηφιακό Αρχείο Ελληνίδων Αρχιτεκτόνων, 1923-1981

08:54 16/11/2021 - Πηγή: Τα Νεα

Ψηφιακό Αρχείο Ελληνίδων Αρχιτεκτόνων, 1923-1981. Το αρχείο αυτό, που αναρτήθηκε πρόσφατα στο Διαδίκτυο, στη διεύθυνση www.femarch, αποτελεί μια πολύτιμη συνεισφορά όχι μόνο στην ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής, αλλά και του αγώνα των Ελληνίδων επιστημόνων για επαγγελματική και κοινωνική χειραφέτηση.

Περιλαμβάνονται, σε πρώτη δόση, οι (αυτο)βιογραφίες 76 Ελληνίδων αρχιτεκτόνων που σε χαλεπούς καιρούς σπούδασαν στο ανδροκρατούμενο Πολυτεχνείο και αργότερα δημιούργησαν και άφησαν το αποτύπωμά τους στην ελληνική αρχιτεκτονική ενώ ταυτόχρονα έπρεπε να ανταποκριθούν στον παραδοσιακό ρόλο

της συζύγου και μητέρας. Να σταθούν στο σπίτι, στο γραφείο αλλά και στο εργοτάξιο.

H Ελένη Πατρικίου-Κανελλοπούλου (1918 – 1923) είναι η πρώτη γυναίκα απόφοιτος της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και η πρώτη που σταδιοδρόμησε τόσο στον δημόσιο τομέα όσο και στην κονίστρα της μαχόμενης αρχιτεκτονικής.

Η Ελένη Πατρικίου με συμφοιτητές της στη Σχολή.

Το 1923 δεν είναι τυχαίο, καθώς τότε αποφοίτησε η πρώτη Ελληνίδα αρχιτέκτων και πρώτη μηχανικός του ΕΜΠ. (Η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ιδρύθηκε το 1917.) Από το 1923 έως το 1949, δηλαδή στη διάρκεια 26 χρόνων, αποφοίτησαν μόνο 26 γυναίκες αρχιτέκτονες. Αμέσως μετά, μέχρι και το 1955, έχουμε περί τις 40, μέχρι και το 1960 έχουμε 52, μέχρι και το 1965 πάνω από 170, και μετά… έρχεται η έκρηξη. (Σήμερα το ποσοστό των φοιτητριών στις επτά Αρχιτεκτονικές Σχολές της χώρας μας κυμαίνεται γύρω στο 80%.)

Η Αναστασία Τζάκου (1947 - 1952) ανήκει στους πρωτοπόρους της αρχιτεκτονικής «άνοιξης» του 1960,  ενώ υπήρξε η πρώτη γυναίκα που κατέκτησε έδρα αρχιτεκτονικής στην Eλλάδα (1981).

Η Αναστασία Τζάκου στη Βηρυττό.

Το καλαίσθητο και άρτια συγκροτημένο αυτό αρχείο, προϊόν της εθελοντικής εργασίας μελών του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, Τμήματος Αττικής, δεν είναι μια τυπική επετηρίδα. Εμπλουτίζεται από γλαφυρές αφηγήσεις, φωτογραφίες, αρχιτεκτονικά σχέδια, ζωγραφικές παραστάσεις, ποιήματα που συγκροτούν μια πανοραμική εικόνα ενός συχνά αγνοημένου τμήματος των Ελληνίδων επιστημόνων. Επιπλέον, το αρχείο θα εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες αναρτήσεις.

Το αρχείο αυτό, αποτέλεσμα μακράς προεργασίας, είναι ελάχιστος φόρος τιμής για τις χιλιάδες αφανείς και ξεχασμένες (συνήθως) γυναίκες που αγωνίστηκαν, η καθεμιά με τον τρόπο της, για την ατομική αλλά και τη γενικότερη χειραφέτησή τους.

Η Μυρτώ Αντωνοπούλου-Μπογδάνου (1951 – 1956) μεταξύ άλλων εργάστηκε για δύο χρόνια με έδρα το γραφείο Δοξιάδη στη Βαγδάτη, ενώ ασχολήθηκε με κτίρια Υγείας, δημόσια και ιδιωτικά.

Η Μυρτώ Αντωνοπούλου μεταξύ άλλων εργάστηκε για δύο χρόνια με έδρα το γραφείο Δοξιάδη στη Βαγδάτη.