Σαντορίνη: Όταν το ηφαίστειο ξύπνησε πριν από 100 χρόνια

18:45 4/2/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Η Σαντορίνη πλήττεται από σεισμούς, με τα βλέμματα να είναι στραμμένα και στο Κολούμπο, ένα ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο σε απόσταση 6,5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά του νησιού, το οποίο ανήκει στο Ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου.

Έγινε γνωστό μετά από μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη στις 27 Σεπτεμβρίου 1650. Προκλήθηκε τσουνάμι, το οποίο προκάλεσε ζημιές μέχρι και σε απόσταση 150 χιλιομέτρων.

Σήμερα

έχει ύψος 280 μέτρων (σε σχέση με τον περιβάλλοντα θαλάσσιο πυθμένα) και βρίσκεται περίπου 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κρατήρας του έχει διάμετρο περίπου 3 χιλιομέτρων και βάθος 512 μέτρων.

Τούτες τις μέρες, εν μέσω αλλεπάλληλων δονήσεων στην περιοχή ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό, εγείρεται το ερώτημα εάν το Κολούμπο μπορεί να γίνει επικίνδυνο.

Σαντορίνη: Όταν το ηφαίστειο ξύπνησε πριν από 100 χρόνια

Το 1925 το ηφαίστειο στη Σαντορίνη εξερράγη με το εντυπωσιακό γεγονός να τεκμηριώνεται σε φιλμ από τον Γεώργιο Γεωργαλά, καθηγητή Ορυκτολογίας, που κατέγραψε μοναδικές σκηνές από την έκρηξη.

Προϋπήρξε μια σεισμική διαδοχή από μικρές σεισμικές δονήσεις τον Ιούλιο του 1925, οι οποίες προανήγγειλαν την εκ νέου αφύπνιση του ηφαιστείου, πράγμα που κάνει πολλούς να μιλούν για ομοιότητα με την αλληλουχία σεισμών που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες γύρω από το νησί.

Τον Αύγουστο του 1925 στην περιοχή των Κόκκινων Νερών, παρατηρήθηκε αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, έντονη αλλαγή στο χρώμα των νερών και ταυτόχρονη καθίζηση των ανατολικών ακτών της Νέας Καμένης. Πολύ γρήγορα εμφανίστηκαν πίδακες νερού και υδρατμών και οι πρώτες λάβες.

Λίγο αργότερα η δραστηριότητα μετατοπίστηκε 200 μ. νοτιοδυτικά σχηματίζοντας τον θόλο και τους κρατήρες της Δάφνης, όνομα προς τιμήν του πρώτου πολεμικού πλοίου που κατέφτασε μετά την έκρηξη.

Στη συνέχεια ακολούθησε μια φάση με ισχυρές φρεατομαγματικές εκρήξεις που σχημάτιζαν στήλες από στάχτη και ηφαιστειακές βολίδες ύψους έως 3,2 χλμ. Η φάση αυτή συνεχίστηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1926, οπότε και σταμάτησε για τέσσερις μήνες. Τον Μάιο του 1926 μία σύντομη δραστηριότητα παρήγαγε φρεατικές εκρήξεις συνοδευόμενες από μικρές πυροκλαστικές ροές.

Δείτε το βίντεο από την Σαντορίνη Και όμως αυτό δεν είναι εικόνα καταστροφής αλλά δημιουργίας: 197 π.Χ.: Από ανύψωση του υπεδάφους σχηματίστηκε ένα νησί σε δύο στάδια. 19 μ.Χ.: Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρει ότι κατά την έκρηξη σχηματίστηκε ένα νέο νησί. 46 μ.Χ: Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο ήταν αυτή η έκρηξη που δημιούργησε, μεταξύ Θήρας και Θηρασίας, το νησί Θεία (σ.σ. σημερινή Παλαιά Καμένη) 1573: Από την έκρηξη αυτήν σχηματίστηκε η Μικρή Καμένη. 1707 – 1711: Κατά την έκρηξη αυτήν σχηματίστηκε το πρώτο τμήμα της Νέας Καμένης, που αργότερα ενώθηκε με τη Μικρή Καμένη. 1866 – 1870: Είχε ως συνέπεια τον τετραπλασιασμό σχεδόν της Νέας Καμένης. 1925 – 1926: Η οριστική ένωση της Μικρής Καμένης με τη Νέα Καμένη. «Δεν πρέπει να έχουμε σεισμούς δίπλα σε ενεργά ηφαίστεια»

Μιλώντας στην εκπομπή Live News του MEGA, η Εύη Νομικού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας, απάντησε στο εν λόγω ερώτημα και παράλληλα μίλησε για τις μελέτες που γίνονται στο ηφαίστειο.

Η ίδια είχε καταδυθεί στο Κολούμπο και μίλησε για τις μελέτες που γίνονται στο ηφαίστειο.

«Έχω καταδυθεί στο Κολούμπο. Έχω δει αυτά που δείξατε στο γραφικό. Το μελετάμε πάρα πολύ εντατικά αυτό το ηφαίστειο. Η θερμοκρασία μέσα στις καμινάδες αγγίζει τους 2.000 βαθμούς.

Τον Δεκέμβριο τοποθετήσαμε υποθαλάσσιους σεισμογράφους ώστε να μπορέσουμε να μπορέσουμε να καταλάβουμε τις δονήσεις. Η χρηματοδότηση σταμάτησε τον Νοέμβριο 2024 επομένως δεν είχαμε τη δυνατότητα να πάμε με τα μηχανήματα και να δούμε τι συμβαίνει αλλά πλέον έχει επιλυθεί αυτό.

Τοποθετήσαμε σήμερα το πρωί νέους σεισμογράφους στην Καλδέρα της Σαντορίνης. Με αυτό θα μπορέσουμε να μετρήσουμε τη σεισμικότητα της περιοχής. Σε 4 ημέρες θα ανασυρθούν από τον βυθό».

Απαντώντας στο εάν υπάρχει κίνδυνος για το ηφαίστειο, απάντησε πως πρόκειται για μία περιοχή πολύ ενεργή, η οποία εκτός από το Κολούμπο έχει 5 ενεργές ρηξιγενείς ζώνες.

«Το 2011 είχαμε σεισμούς για 14 μήνες αλλά δεν οδήγησαν στην άνοδο του μάγματος, το οποίος μετακινήθηκε στα πλάγια. Δεν πρέπει να έχουμε σεισμούς δίπλα σε ενεργά ηφαίστεια. Μπορεί να γίνουν ρωγμές και το μάγμα να βρει το άνοιγμα και να ανέβει προς τα πάνω».