Σκληρό πόκερ Ουάσιγκτον, Αγκυρας και Μόσχας

05:44 17/12/2020 - Πηγή: Τα Νεα

Πίσω από την οργή της Αγκυρας για τις αμερικανικές κυρώσεις εναντίον της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και τεσσάρων στελεχών της κρύβεται και ανησυχία. Η απόφαση δημιουργεί νέα δεδομένα για τη σχέση ΗΠΑ - Τουρκίας και αναμένεται να φέρει εξελίξεις στο ΝΑΤΟ, ενώ θα έχει αντίκτυπο και στην ΕΕ. Ερωτηματικά υπάρχουν και για το ποια θα είναι η σχέση Ρωσίας - Τουρκίας μετά την εν λόγω

απόφαση και αν θα δώσει αφορμή για εμβάθυνση και ενίσχυση της συνεργασίας τους, απομακρύνοντας την Αγκυρα από τη Δύση.

Η διεύθυνση αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας, που υπάγεται άμεσα στην προεδρία της χώρας, αποτελεί το «διαμάντι του στέμματος» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η στοχοποίησή της από τις ΗΠΑ αναμένεται να έχει επιπτώσεις σε στρατιωτικό αλλά και οικονομικό επίπεδο. Στις κυρώσεις προβλέπεται απαγόρευση δανείων και πιστώσεων και απαγόρευση έκδοσης από τις ΗΠΑ αδειών εξαγωγών και εξουσιοδοτήσεων, κάτι που σημαίνει ότι αναμένεται να σταματήσουν πολλά προγράμματα αναβαθμίσεων αμερικανικών όπλων που διαθέτει η Τουρκία, καθώς και άλλα προγράμματα παραγωγής τουρκικών οπλικών συστημάτων που χρησιμοποιούν αμερικανικό υλικό. Εμπόδια δημιουργούνται και στην προσπάθεια της Αγκυρας για εξαγωγές οπλικών συστημάτων που παράγονται στην Τουρκία και περιέχουν αμερικανικά υποσυστήματα.  Αναμένεται δε να διευκρινιστεί εάν οι κυρώσεις θα επηρεάσουν και την επάρκεια ανταλλακτικών.

Η ανακοίνωση των κυρώσεων προκαλεί προβληματισμό για το εάν με την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τζο Μπάιντεν θα έρθουν και άλλα μέτρα.

Ο τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον αμερικανό ομόλογό του, Μάικ Πομπέο, μετά τις οργισμένες δηλώσεις της Αγκυρας εναντίον των ΗΠΑ, με απειλές για τη μεταξύ τους σχέση, ακόμα και για αντίποινα. Σύμφωνα με το Reuters, ο Τσαβούσογλου εξέφρασε «την αντίδραση της Τουρκίας στην απόφαση των ΗΠΑ», αναλύοντας τις επιπτώσεις που θα μπορούσαν να έχουν αυτές.

Δούρειος Ιππος

Οι κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία στρέφονται και εναντίον της Ρωσίας και του ρόλου που θέλει να διαδραματίσει στην περιοχή. Ενα μήνυμα των ΗΠΑ στη Μόσχα μέσω Τουρκίας, η οποία σύμφωνα με αναλυτές χρησιμοποιεί την Αγκυρα ως έναν «Δούρειο Ιππο» υπονόμευσης του ΝΑΤΟ. Η Μόσχα κατήγγειλε τις κυρώσεις και θεωρείται βέβαιο ότι θα επιχειρήσει να εκμεταλλευθεί τις εξελίξεις προς όφελος των συμφερόντων της. Ο Πομπέο σε δηλώσεις του απάντησε στην κριτική της Μόσχας κατηγορώντας την για πολιτικά παιχνίδια τα οποία εμποδίζουν την πρόοδο σε περιφερειακές συγκρούσεις στη Μεσόγειο και ενέργειες με μοναδικό στόχο τα δικά της συμφέροντα.

Η απόφαση εκτιμάται ότι είναι ενδεικτική και της έντασης μεταξύ ΗΠΑ - Τουρκίας, καθώς πρώτη φορά η Ουάσιγκτον ανακοινώνει κυρώσεις εναντίον μιας σύμμαχης χώρας και ενισχύει την υπάρχουσα ενδο-ΝΑΤΟϊκή κρίση. Σε εξεύρεση μιας θετικής λύσης κάλεσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ. Ερωτηθείς σχετικά, ο Στόλτενμπεργκ εμμέσως πήρε το μέρος της Αγκυρας και εξέφρασε τη λύπη του γιατί «είμαστε σε μια κατάσταση κατά την οποία σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πρέπει να επιβάλουν κυρώσεις ο ένας στον άλλον», υπενθυμίζοντας ωστόσο ότι και ο ίδιος είχε εκφράσει ανησυχίες για την απόφαση της Τουρκίας για τους S-400.

Ο τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ υποστήριξε ότι οι αμερικανικές κυρώσεις «έχουν διαταράξει όλες τις αξίες της συμμαχίας μας με τις ΗΠΑ» και διεμήνυσε ότι η χώρα του θα συνεχίσει κανονικά το πρόγραμμα των S-400.

Η Αθήνα εξέφρασε την ικανοποίησή της για τις αποφάσεις των ΗΠΑ, ενώ τηρεί στάση αναμονής για την αντίδραση της Αγκυρας, αλλά και τον δρόμο που θα επιλέξει να ακολουθήσει η ΕΕ. Χθες ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας είχε συνάντηση με τον αμερικανό πρέσβη, Τζέφρι Πάιατ, με τον οποίο συζήτησαν τις κυρώσεις αλλά και τις εξελίξεις σε μια συνάντηση που χαρακτηρίζεται ιδιαίτερου συμβολισμού.

Οσον αφορά δε τη στάση των Βρυξελλών, διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η ΕΕ χάνει όλο και περισσότερο τα επιχειρήματά της για να μην προχωρά σε αποφασιστικά βήματα απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις...

Νέα αντί - navtex

Με νέα αντι-Navtex που εξέδωσε προχθές η Αγκυρα ισχυρίζεται ότι η Ικαρία και η Πάτμος θα πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθούν σύμφωνα με τις Συνθήκες της Λωζάννης και των Παρισίων του 1947. Οι Τούρκοι υποστηρίζουν ότι η περιοχή που έχει δεσμεύσει ο σταθμός του Ηρακλείου για στρατιωτικές ασκήσεις, επικαλύπτει περιοχή στην οποία πραγματοποιεί ασκήσεις το τουρκικό ναυτικό, όπου έχει την ευθύνη αναγγελίας ο σταθμός της Σμύρνης.