Στη Νέα Υόρκη με όλα τα «αγκάθια» στο τραπέζι

07:30 31/8/2024 - Πηγή: Τα Νεα

Ολα τα θέματα που πυροδότησαν κατά το προηγούμενο διάστημα εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας έθεσε χθες ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στον τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, κατά τη συνάντηση, διάρκειας μιας ώρας, που είχαν στο περιθώριο του άτυπου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις Βρυξέλλες, ακριβώς πριν από το γεύμα εργασίας.

Η συνάντηση των δύο ΥΠΕΞ, που θεωρείται προπαρασκευαστική της συνάντησης κορυφής των δύο ηγετών Ελλάδας

– Τουρκίας τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, διεξήχθη σε κλίμα καλό, ενώ έλαβε χώρα στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Στο επίκεντρο της συζήτησης τέθηκαν οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης  – Τουρκίας, με τον έλληνα ΥΠΕΞ να τονίζει ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, με την προϋπόθεση ότι θα πρέπει να γίνονται σεβαστά το ευρωπαϊκό κεκτημένο, η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών-μελών.

Στο σκέλος των συνομιλιών για τα ελληνοτουρκικά, ο Γεραπετρίτης έθεσε στον Φιντάν ό,τι είχε καταγραφεί ως θέμα που δημιούργησε εντάσεις από πλευράς Αγκυρας, με την επισήμανση για ανάγκη ύπαρξης καλού κλίματος, αποφυγής εντάσεων και σεβασμού του διεθνούς δικαίου.

Το επεισόδιο ανοιχτά της Κάσου

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ζητήματος που προκάλεσε ένταση και το οποίο έθεσε ο έλληνας ΥΠΕΞ στον τούρκο ομόλογό του, τόσο στην κατ’ ιδίαν συνάντηση όσο και αργότερα στο γεύμα εργασίας ενώπιον των ευρωπαίων ΥΠΕΞ, ήταν το επεισόδιο του Ιουλίου στα ανοιχτά της Κάσου, με το ιταλικό πλοίο και τις τουρκικές φρεγάτες που αποπειράθηκαν να παρενοχλήσουν τις έρευνές του για πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου.

Μάλιστα, το μομέντουμ που ετέθη το συγκεκριμένο ζήτημα από την Αθήνα στην Αγκυρα, σε ευρωπαϊκό έδαφος, δεν θεωρείται τυχαίο καθώς το όλο εγχείρημα κινδυνεύει να ναυαγήσει εξαιτίας του γεωπολιτικού ρίσκου σε περίπτωση που η τουρκική πλευρά προσπαθήσει να το ακυρώσει με παρενοχλήσεις επί του πεδίου, την ώρα που συγχρηματοδότρια του πρότζεκτ είναι και η Ευρωπαϊκή Ενωση (ρεπορτάζ για τις εξελίξεις σχετικά με το έργο της ηλεκτρικής  διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου στη σελίδα 18). Επ’ αυτού, ο Γιώργος Γεραπετρίτης στο γεύμα εργασίας έκανε λόγο για «ανάγκη απρόσκοπτης υλοποίησης του έργου» και για «ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου».

ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα

Κυρίαρχο θέμα στη συζήτηση των δύο ΥΠΕΞ ήταν και η επικείμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν τον Σεπτέμβριο όπου θα τεθεί επί τάπητος το χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα του ελληνοτουρκικού διαλόγου, από τον καθορισμό του οδικού χάρτη για Πολιτικό Διάλογο, Θετική Ατζέντα και ΜΟΕ μέχρι και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που τοποθετείται στην Αγκυρα προς το τέλος του έτους.

Στη Νέα Υόρκη θα αποφασιστεί και το κατά πόσο οι δύο ηγέτες θα θεωρήσουν το κλίμα ώριμο για εξουσιοδότηση των δύο ΥΠΕΞ να «ανοίξουν» τον διάλογο για οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, που για την Αθήνα είναι ο μόνος τρόπος να παύσουν οι εντάσεις στο πεδίο, μέσω της επίτευξης βιώσιμης ειρήνης στην περιοχή.

Αναφορικά με το Κυπριακό, ο Γεραπετρίτης επεσήμανε στον Φιντάν την ανάγκη επανεκκίνησης του διαλόγου, την ώρα που εκφράζεται  συγκρατημένη αισιοδοξία για πιθανότητα πραγματοποίησης τριμερούς στη Νέα Υόρκη μεταξύ Γκουτέρες – Χριστοδουλίδη – Τατάρ. Από την πλευρά του, ο Φιντάν επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της Τουρκίας, χωρίς να γίνει συγκρουσιακός.

Οπως ανέφερε, εξάλλου, ο  κύπριος ΥΠΕΞ, Κωνσταντίνος Κόμπος, εντός της συνόδου οι θέσεις της Αγκυρας απαντήθηκαν με απόλυτη σαφήνεια στη βάση της διεθνούς νομιμότητας. Υπέρ της επανέναρξης του διαλόγου στο Κυπριακό τοποθετήθηκαν και αρκετά κράτη-μέλη, καθώς και ο Ζοζέπ Μπορέλ.